‘Μηδείς αγεωμέτρητος εισίτω’ ήταν η επιγραφή στην είσοδο της Ακαδημίας του Πλάτωνα, αλλά προφανώς δεν εννοούσε ότι ‘απαγορεύεται η είσοδος σ’ όσους δεν ξέρουν Γεωμετρία’. Τότε, τι σήμαινε για τους αρχαίους Έλληνες αγεωμέτρητος’;
Κατά τους αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους αγεωμέτρητος είναι αυτός που δεν κατέχει επαρκώς τις έννοιες της Δικαιοσύνης, της Ισότητας και της Ακρίβειας. Πρέπει όμως να έχει αναλυτικό και επαγωγικό τρόπο σκέψης, αυστηρότητα στην κρίση του και στη διατύπωση συμπερασμάτων, απόλυτη ακρίβεια και σιγουριά στην επιλογή της αλήθειας από το ψέμα, του σωστού από το λάθος. Τα γράφει και στο έργο του ‘ Ο Γοργίας’, όταν ο Σωκράτης μιλάει στον Καλλικλή και του λέει: ‘Μου φαίνεται δε ότι συ δεν προσέχεις εις αυτά, μολονότι είσαι σοφός, αλλά σου διέφυγε χωρίς κι εσύ να το καταλάβεις, ότι η γεωμετρική ισότης έχει μεγάλη δύναμη και εις τους θεούς και εις τους ανθρώπους. Συ δε νομίζεις ότι πρέπει να θέτωμεν εις ενέργειαν την πλεονεξίαν. Παραμελείς δε τη Γεωμετρίαν…
Κατά τον Πλάτωνα η Γεωμετρία αποτελούσε το ανώτατο επίπεδο της καθαρής κι αφηρημένης σκέψης. Η Γεωμετρία απεδείχθη στην Ακαδημία ο κοινός τρόπος για την προβολή της πάσης φύσεως πνευματικής εργασίας. Και μαζί με τη Γλώσσα – Φιλοσοφία και τη Μουσική ( οι οποίες περιείχαν την ιδιαίτερη υους εσωτερική γεωμετρική δομή ) αποτελούσαν τους τρεις κύριους πυλώνες της Κλασσικής Παιδείας. Ήταν, επομένως, πολύ σημαντική η γνώση των βασικών αρχών της.
‘Μηδείς αγεωμέτρητος εισίτω’ λοιπόν… Η φράση μου ήρθε στο μυαλό ( όχι για πρώτη φορά είναι η αλήθεια ) όταν ζήτησα από έναν μαθητή Γυμνασίου να σχεδιάσει ένα γεωμετρικό σχήμα χρησιμοποιώντας χάρακα και διαβήτη και διαπίστωσα για πολλοστή φορά ότι καλά-καλά δεν ήξερε να χρησιμοποιήσει το διαβήτη! Η δικαιολογία του ήταν ότι και στο σχολείο, όταν έχουν Γεωμετρία, δεν χρησιμοποιούν γεωμετρικά όργανα και, αν χρειασθεί σχήμα ( !!! ), το σχεδιάζουν… πρόχειρα, με το χέρι! Άλλωστε, δεν πρόκειται να δώσουν Πανελλαδικές (!) στη Γεωμετρία, οπότε…
Δεν είναι τωρινό φαινόμενο η απαξίωση της Ευκλείδειας Γεωμετρίας. Έχει ξεκινήσει χρόνια πριν και συνέπειες αυτής της πρακτικής φαίνονται πλέον όλο ένα και περισσότερο. Και δεν είναι θετικές αυτές οι συνέπειες – ίσα ίσα… Δεν θα επικεντρωθώ στην κληρονομιά των προγόνων μας ούτε στον επηρεασμό και την ενίσχυση εννοιών όπως Δικαιοσύνη, Ισότητα, Ακρίβεια. Θα επικεντρωθώ στον επαγωγικό – αναλυτικό τρόπο σκέψης και στην αυστηρότητα διατύπωσης συμπερασμάτων που επιδρούν καταλυτικά στην κατανόηση ανώτερων Μαθηματικών ή Φυσικών εννοιών, στις οποίες κατά κύριο λόγο εξετάζονται τα παιδιά στις Πανελλαδικές εξετάσεις. Τα τελευταία οκτώ χρόνια ζητείται συνήθως στο Β θέμα να χαραχθεί η γραφική παράσταση μίας συνάρτησης. Μιλάμε για πραγματική εκατόμβη! Αλλά και εκτός των παραπάνω, πως άραγε θα ανταποκριθεί ένας φοιτητής πλέον στις απαιτήσεις του αρχιτεκτονικού, ηλεκτρολογικού, μηχανολογικού, ναυπηγικού σχεδίου;
Το σίγουρο είναι ότι υπάρχει πρόβλημα. Και δε βλέπω λύση στον ορίζοντα, αφού – κακά τα ψέματα – αν δεν αλλάζει η προσέγγιση του συγκεκριμένου μαθήματος από το αναλυτικό πρόγραμμα, ό,τι κι αν κάνουμε εμείς της ‘παραπαιδείας’ ελάχιστα θα καταφέρουμε!
