Το δημογραφικό πρόβλημα κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τις συντάξεις

του Θεόδωρου Ξούλου, οικονομολόγου

Από τα μέχρι στιγμής στοιχεία που υπάρχουν από την ΕΛΣΤΑΤ ο αριθμός των γεννήσεων που καταγράφηκαν το έτος 2023 είναι 13% λιγότερες από το 2022, ενώ είναι ακριβώς οι μισές από το 1985, καθώς επίσης και η χειρότερη καταγραφή από το 1932, όπου η Ελληνική Στατιστική Αρχή άρχισε να δημοσιεύει τον ετήσιο αριθμό γεννήσεων.

Επίσης, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή του 2021, ο πληθυσμός της χώρας είχε μετρηθεί σε 10,5 εκ κατοίκους, ενώ σύμφωνα με τις προβλέψεις το 2070 θα μειωθεί στα 8,6 εκ κατοίκους. Πέραν όμως από την συνεχόμενη μείωση των γεννήσεων μεγάλο πρόβλημα αποτελεί και η γήρανση του πληθυσμού, με τα στοιχεία να δείχνουν, ότι για κάθε δύο ανθρώπους που πεθαίνουν γεννιέται ένας, κάτι που δείχνει ότι έχει μειωθεί το μέγεθος του πληθυσμού που βρίσκεται σε αναπαραγωγική ηλικία, καθώς ο μέσος όρος ζωής αυξάνεται. Συνέπεια αυτού είναι η δαπάνη για την καταβολή των συντάξεων ολοένα να μεγαλώνει λόγω της γήρανσης του πληθυσμού, ενώ ταυτόχρονα το εργατικό δυναμικό να μειώνεται.

Σύμφωνα με την έκθεση ΑΤΛΑΣ στο 11μηνο του 2023 είχαν υποβληθεί 175.226 νέες αιτήσεις συνταξιοδότησης, ενώ ο ίδιος ρυθμός συνταξιοδοτήσεων θα καταγράφεται μέχρι το 2030. Ταυτόχρονα με πρόσφατη έκθεση της Eurostat (ageing report 2024) με βάση τόσο το προσδόκιμο ζωής όσο και το ύψος της συνταξιοδοτικής δαπάνης, για την Ελλάδα προβλέπει ότι έως το 2030 θα πρέπει να αυξηθούν τα όρια ηλικίας κατά ενάμισι έτος, δηλαδή στα 68,5 για πλήρη και κατά ένα έτος και τρεις μήνες, δηλαδή στα 63,5 για πρόωρη συνταξιοδότηση.

Η αιτία που βρισκόμαστε σε αυτό το σημείο είναι τα μνημόνια που επιβλήθηκαν την 12ετία 2010-2022, που αφενός άλλαξε τις εργασιακές σχέσεις με μείωση των μισθών, με μερικώς και υποδηλωμένη εργασία, με τους νέους να φεύγουν στο εξωτερικό προκειμένου να εργαστούν με αξιοπρέπεια κι αφετέρου, με την αύξηση των γενικών ορίων συνταξιοδότησης απότομα κατά 2 έτη με αποτέλεσμα να αγγίξουμε το  ανώτατο ηλικιακό όριο συνταξιοδότησης της ΕΕ που είναι τα 67 έτη.

 

Θα πρέπει συνεπώς η συζήτηση να μην περιορίζει το δημογραφικό ζήτημα σε αμιγώς δημοσιονομικού χαρακτήρα πρόβλημα κι επίσης να ξεπεραστεί η διαχρονική απάντηση με την αύξηση των ορίων ηλικίας. Είναι αναγκαίο όσο ποτέ να υπάρξει ένα συνολικό πλαίσιο κοινωνικού κράτους που θα ενισχύει τις παραγωγικές δυνάμεις στην εργασία τους, με αύξηση μισθών, δικαιωμάτων αλλά και σταθερότητας, ώστε να αποφευχθούν στο μέλλον ατέρμονες αυξήσεις ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, αλλά κι εν γένη μια κατάρρευση του ασφαλιστικού συστήματος. 

Διαβάστε επίσης

ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΑΡΘΡΑ