Στις κάλπες προσέρχονται την Κυριακή 10 Μαρτίου οι Πορτογάλοι προκειμένου να εκλέξουν την νέα κυβέρνηση τους μετά την αιφνίδια παραίτηση τον περασμένο Νοέμβριο του Σοσιαλιστή πρωθυπουργού Αντόνιο Κόστα.
Η Πορτογαλία τον ερχόμενο Απρίλιο, θα γιορτάσει την 50ή επέτειο της Επανάστασης των Γαρυφάλλων και το τέλος της δικτατορίας του Σαλαζάρ. Και αυτό συμβαίνει όταν η ακροδεξιά είναι πιο κοντά από ποτέ στο να φτάσει στην εξουσία.
Οι δημοσκοπήσεις μέχρι σήμερα δίνουν πλεονέκτημα στον κεντροδεξιό συνασπισμό με επικεφαλής τον Λουίς Μοντενέγρο αλλά δεν αποκλείεται να χρειαστεί να συμμαχήσει με το ακροδεξιό κόμμα Chega το οποίο από το 7% στις εκλογές του 2022 , οι δημοσκοπήσεις του δίνουν μέχρι και 20% στις εκλογές της ερχόμενης Κυριακής.
Ο σοσιαλιστής Αντόνιο Κόστα πέτυχε μια ιστορική νίκη στις βουλευτικές εκλογές του 2022 με το 41,37% των ψήφων. Μετά ήρθαν τα σκάνδαλα διαφθοράς αλλά και οι παραιτήσεις τουλάχιστον 11 υφυπουργών και 2 υπουργών του, με αποκορύφωμα και την παραίτηση του ίδιου του Κόστα, για λόγους ευθιξίας, καθώς είδε το όνομα του, να αναγράφεται σε δικαστική έρευνα για σκάνδαλο. Κάτι που όμως αποδείχτηκε ότι ήταν γραφειοκρατικό λάθος αφού ήταν απλή συνωνυμία με άλλο πολιτικό στέλεχος.
Ο ίδιος δεν ανακάλεσε την παραίτηση του ενδεχομένως κουρασμένος από τις συνεχείς παραιτήσεις στελεχών της κυβέρνησης του αλλά και τον συνεχή πόλεμο στο εσωτερικό του κόμματος του. Μέχρι την Κυριακή ο Αντόνιο Κόστα παραμένει υπηρεσιακός πρωθυπουργός όμως στο κόμμα του (PS) το έκτακτο συνέδριο του περασμένου Ιανουαρίου ανέδειξε νέο ηγέτη τον Πέδρο Νούνο Σάντος. Έτσι, το Σοσιαλιστικό Κόμμα, τώρα με τον Νούνο Σάντος, γνωρίζει ότι το αποτέλεσμα της 10ης Μαρτίου θα απέχει πολύ από αυτή την ηχηρή πλειοψηφία των Σοσιαλιστών των προηγούμενων εκλογών.
Άρα το βασικό ερώτημα για την Πορτογαλία είναι εάν η Δημοκρατική Συμμαχία (ο δεξιός συνασπισμός που ηγείται ο Λουίς Μοντενέγρο) θα είναι ή όχι η πλέον ψηφισμένη επιλογή, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις ή σε ποιο βαθμό αυτή η παραδοσιακή δεξιά θα εξαρτηθεί από την υποστήριξη της Τσέγκα, της ακροδεξιάς, για να κυβερνήσει. Ο ηγέτης των συντηρητικών, Λουίς Μοντενέγρο, απέρριψε ήδη μια συμφωνία με την Τσέγκα επειδή ελπίζει να σχηματίσει μια σταθερή πλειοψηφία με τη βοήθεια της Φιλελεύθερης Πρωτοβουλίας.
Τα κύρια κόμματα που διεκδικούν την εξουσία στην Πορτογαλία είναι έξι: το Σοσιαλιστικό Κόμμα (κεντροαριστερά), δεξιά Δημοκρατική Συμμαχία (περιλαμβάνει Σοσιαλδημοκράτες PSD, Χριστιανοδημοκράτες CDS-PP και Λαϊκό Κόμμα Μοναρχικών PPM), Τσέγκα! (ακροδεξιά), Φιλελεύθερη Πρωτοβουλία (κεντροδεξιά), Αριστερό Μπλοκ (Mπλόκο) και Ενιαία Δημοκρατική Συμπαράταξη (ΚΚ και Πράσινοι).
Ήδη από την περασμένη εβδομάδα ψήφισαν τουλάχιστον 200.000 ψηφοφόροι αφού προηγουμένως είχαν κάνει ειδική δήλωση.
Τι λένε οι δημοσκοπήσεις
Σε γενικές γραμμές, οι δημοσκοπήσεις δίνουν πλεονέκτημα στον κεντροδεξιό συνασπισμό με επικεφαλής τον ηγέτη του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος, Λουίς Μοντενέγρο. Στη δεύτερη θέση βρίσκεται το Σοσιαλιστικό Κόμμα, με επικεφαλής τον Πέδρο Νούνο Σάντος. Τρίτη, η ακροδεξιά του Αντρέ Βεντούρα, η οποία μεγαλώνει και μπορεί να πλησιάσει το 20%.
Η δημοσκόπηση της CESOP/Universidad Católica για τον ραδιοφωνικό σταθμό RTP, Antena 1 και την εφημερίδα Público δημοσιεύθηκε στις 7/2, αλλά με συνεντεύξεις που πραγματοποιήθηκαν μεταξύ 24 Ιανουαρίου και 1ης Φεβρουαρίου. Τοποθετεί την Δημοκρατική Συμπαράταξη στο 32%. Ακολουθεί το Σοσιαλιστικό Κόμμα με 28%. Το ακροδεξιό κόμμα Chega θα έφτανε το 19%.
Η CESOP επανέλαβε την έρευνά της για τα RTP, Antena 1 και Público. Δημοσιεύτηκε στις 23 Φεβρουαρίου και διεύρυνε το πλεονέκτημα της δεξιάς. Η Δημοκρατική Συμμαχία θα έφτανε το 35%, έναντι 29% του Σοσιαλιστικού Κόμματος και 17% της ακροδεξιάς. Η Φιλελεύθερη Πρωτοβουλία θα είχε 6% και το Αριστερό Μπλοκ 4%.
Η δημοσκόπηση της Duplimetric (23/2) για το TVI και το CNN Portugal δίνει 28% στη Δημοκρατική Συμμαχία, 24% στο Σοσιαλιστικό Κόμμα και 19% στην Τσέγκα. Η Φιλελεύθερη Πρωτοβουλία θα έπαιρνε 7% και το Αριστερό Μπλοκ 5%.
Η δημοσκοπική εταιρεία Intercampus δημοσίευσε μια έρευνα τη Δευτέρα 26 Φεβρουαρίου, η οποία μείωσε κατά πολύ τις διαφορές μεταξύ σοσιαλιστών και συντηρητικών. Τόσο που έκανε ευθέως λόγο για τεχνική ισοπαλία. Προέβλεψε ότι ο Μοντενέγρο θα συγκεντρώσει το 26,4% των ψήφων, έναντι 26% του Νούνο Σάντος. Ακολουθεί , η Chega του Ventura με 20,8%. Η Φιλελεύθερη Πρωτοβουλία θα λάβει το 8,4% των ψήφων, το Μπλοκ 6,8% και το CDU (ΚΚ και Οικολόγοι) 3%.
Αποτελέσματα εκλογών του 2022
Το Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS), με επικεφαλής τον πρωθυπουργό Αντόνιο Κόστα, κέρδισε την απόλυτη πλειοψηφία στις βουλευτικές εκλογές του 2022 με 41% των ψήφων και 120 έδρες στη Βουλή επί συνόλου 230 εδρών. Το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (PSD), κέρδισε 77 έδρες και 29% των ψήφων, ενώ το ακροδεξιό κόμμα Τσέγκα! κέρδισε 12 έδρες και 7%. Η Φιλελεύθερη Πρωτοβουλία (IL) κατάφερε να λάβει 8 έδρες και να συγκεντρώσει σχεδόν το 5% των ψήφων. Τα αριστερά κόμματα – το Πορτογαλικό Κομμουνιστικό Κόμμα (PCP) και το Αριστερό Μπλοκ (BE) – πέτυχαν ένα από τα χειρότερα αποτελέσματα στην ιστορία τους με 4% των ψήφων και 6 και 5 έδρες, αντίστοιχα. Με μία έδρα έμειναν τα κόμματα Pan και Livre.