Γνωρίζετε τι είναι ο «ηλεκτρονικός φθόνος»; Πολύ απλά, είναι η ζήλια που αισθάνομαι, όταν βλέπω και έχω βιώσει την ψηφιακή ευκολία που έχουν στη διάθεσή τους οι κάτοικοι της Εσθονίας. Μια χώρα 2 εκατομμυρίων κατοίκων η οποία πριν 32 χρόνια έβγαινε σε μαύρο χάλι από τον σοβιετικό κομμουνιστικό ολοκληρωτισμό. Μετά από 70 χρόνια ρωσικής κατοχής.αυτή η χώρα λοιπόν, σήμερα, ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι κορυφαίο πρότυπο ψηφιακής προσαρμογής, αλλά και υψηλής παραγωγικότητας τόσο του δημόσιου τομέα της, όσο και της οικονομίας της
Πολύ σωστά έτσι, η Εσθονία θεωρείται μια από τις περιπτώσεις – παράδειγμα χωράς που χάρη στον τεχνολογικό εξορθολογισμό του δημόσιου τομέα της έχει κέρδη παραγωγικότητας που της επιτρέπουν και πιο άνετη κοινωνική πολιτική. Παράλληλα όμως, η χώρα είναι πολύ καλύτερα προετοιμασμένη και για την αντιμετώπιση κρίσεων, είτε αυτές είναι δημοσιονομικής είτε γεωπολιτικής υφής.
Στη βάση λοιπόν της εσθονικής περίπτωσης, οι «Φαινανσιαλ Ταϊμς», υποστηρίζουν, πολύ σωστά, ότι με χρέη να είναι ήδη αυξημένα και τις απαιτήσεις για δημόσιες δαπάνες να αυξάνονται επι μονίμου πλέον βάσεως οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο πρέπει να βρουν τρόπο ώστε να προσφέρουν περισσότερα, με λιγότερα. Και τούτο διότι, ο δημόσιος τομέας διαδραματίζει ήδη εξέχοντα ρόλο στις προηγμένες οικονομίες. Απασχολεί περίπου έναν στους πέντε εργαζόμενους, ενώ οι δαπάνες της γενικής κυβέρνησης αντιστοιχούν κατά μέσο όρο στο 40% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος.
Οι όγκοι δεδομένων που συλλέγονται από τις κυβερνήσεις μπορούν επίσης να καθαριστούν και να αναλυθούν για να ανακαλυφθούν ανεπάρκειες, να βελτιωθούν οι υπηρεσίες και ακόμη και να αυξηθούν τα έσοδα, ιδίως με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης.
Η ΙRS(Οικονομική Αστυνομία)των Η.Π.Α., για παράδειγμα, ανακοίνωσε πρόσφατα σχέδια για τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης για τη συλλογή απλήρωτων φόρων. Στο NHS(Σύστημα Δημόσιας Υγείας)της Βρετανίας, η αυτόματη δημιουργία απλοποιημένων εντύπων για τους ασθενείς θα μπορούσε να απελευθερώσει χρόνο για τους νοσηλευτές και τους κλινικούς ιατρούς, ενώ η μηχανική μάθηση θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει τα νοσοκομεία να διαχειριστούν καλύτερα τη χωρητικότητα, αλλά και την διαχείριση καταστάσεων κρίσης, όπως αυτή που ξέσπασε πριν τρία χρόνια με την έκρηξη της πανδημίας Covid 19. Μια πανδημία εξάλλου που αρκετά συστήματα δημόσιας υγείας τα βρήκε απροετοίμαστα.
Δεν χρειάζεται έτσι υψηλός δείκτης ευφυϊας για να γίνει αντιληπτό ότι η βελτίωση της εθνικής παραγωγικότητας, είναι κρίσιμο και επείγουσας επίλυσης θέμα. Διότι κάθε χρόνο υπεισέρχονται και άλλοι παράγοντες στη διαμόρφωση του όλου προβλήματος. Η γήρανση του πληθυσμού, η κλιματική αλλαγή και οι προκλήσεις της εθνικής ασφάλειας επιφέρουν πρόσθετα βάρη στο κράτος. Πράγματι, με τους σφιχτούς προϋπολογισμούς και τις αυξανόμενες πληρωμές τόκων χρέους, είναι πλέον ακόμη πιο σημαντικό οι αποφάσεις για τους φόρους και τις δαπάνες να μην είναι σπάταλες και οι κυβερνήσεις να βρίσκουν τρόπους για να γίνουν πιο παραγωγικές.
Ο ορισμός της έννοιας της παραγωγικότητας του δημόσιου τομέα αποτελεί μέρος της πρόκλησης. Συχνά ταυτίζεται με την περικοπή θέσεων εργασίας ή τη μετατόπιση πόρων από τμήματα χαμηλότερης προτεραιότητας. Αλλά αυτό έχει κόστος - ερειπωμένες υποδομές, μεγαλύτερες λίστες αναμονής για υγειονομική περίθαλψη και διοικητικές γκάφες.Ο εξορθολογισμός δεν σημαίνει απαραιτήτως λιγότερες θέσεις εργασίας, αλλά πιο αποτελεσματική απόδοση του εργαζόμενου.Δεν είναι καθόλου το ίδιο πράγμα.
Συνεπώς, οι κυβερνήσεις πρέπει να εργάζονται πιο έξυπνα, τόσο στον εντοπισμό και την εξάλειψη της σπατάλης, όσο και με το να βγάζουν περισσότερα - και με υψηλότερη ποιότητα - από τους υπάρχοντες πόρους τους. Για παράδειγμα, έρευνα της McKinsey εκτιμά ότι οι λειτουργικές βελτιώσεις θα μπορούσαν να εξοικονομήσουν 750 δισ. δολάρια ετησίως για την κυβέρνηση των Η.Π.Α., χωρίς να μειωθεί η αποτελεσματικότητα των υπηρεσιών.Για την Ελλάδα,το αντίστοιχο νούμερο πλησιάζει τα 8 δις. Ευρώ το χρόνο.Μη μου πείτε ότι δεν αξίζουν τον κόπο.
Η αξιοποίηση της τεχνολογίας - για παράδειγμα, με την ψηφιοποίηση της χαρτούρας, τη χρήση δεδομένων για τη δημιουργία χρήσιμων πληροφοριών πολιτικής και την αυτοματοποίηση των εργασιών - υπόσχεται περισσότερο την ενίσχυση της μακροπρόθεσμης αποτελεσματικότητας και της ποιότητας.
Δεν θέλει και πολύ μυαλό να πούμε πως πρέπει να εγκαταλειφθεί η ξεπερασμένη τεχνολογία. Η υιοθέτηση νεότερων συσκευών μπορεί να έχει ένα αρχικό κόστος, αλλά μπορεί να αποφέρει σημαντικά μακροπρόθεσμα οφέλη στην αποδοτικότητα. Ευρύτερες επιχειρησιακές βελτιώσεις μπορούν επίσης να προκύψουν μέσω της καλύτερης ανάπτυξης και προσέλκυσης ταλέντων, της ενίσχυσης των εταιρικών σχέσεων με τον ιδιωτικό τομέα και της ενθάρρυνσης της καινοτομίας και του πειραματισμού.
Η αναμόρφωση τεράστιων γραφειοκρατικών μηχανών κατά τη λειτουργία τους δεν είναι εύκολη υπόθεση. Οι κυβερνήσεις πρέπει να εξισορροπήσουν την αποτελεσματικότερη χρήση της τεχνολογίας και των δεδομένων με τις ανησυχίες για την προστασία της ιδιωτικής ζωής, τους κινδύνους για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και τη νομοθεσία.
Τα σύνολα δεξιοτήτων για τη διαχείριση του μετασχηματισμού μπορεί επίσης να είναι ελλιπή. Αυτές οι προκλήσεις πρέπει να ξεπεραστούν. Το κόστος της μη πραγματοποίησης αυτού του μετασχηματισμού σημαίνει συνεχώς αυξανόμενη πίεση στις δημόσιες υπηρεσίες και συνεχή πίεση για αύξηση των φόρων.
Αυτά επισημαίνουν οι ΦΤ και με τον τρόπο τους λανσάρουν προς διάφορες κατευθύνσεις μια σοβαρή προειδοποίηση. Για όσους βέβαια έχουν συνείδηση και σχέση με την πραγματικότητα και τις επιπτώσεις της.
