Το πρόβλημα λέγεται Τουρκία για το ΝΑΤΟ

Του Αθ. Χ. Παπανδρόπουλου

 

 

Τον τελευταίο καιρό, έγραφε το ιστορικό περιοδικό, ο Τούρκος πρόεδρος εμπόδισε τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ, προειδοποίησε για μια νέα επίθεση εναντίον των υποστηριζόμενων από τους Αμερικάνους Κούρδων μαχητών στη Συρία και πυροδότησε εντάσεις με την Ελλάδα, επίσης μέλος της συμμαχίας. Μερικοί ειδήμονες, στη Δύση αλλά και στην Τουρκία, συζητούν για άλλη μια φορά αν το ΝΑΤΟ και η Τουρκία πρέπει να χωρίσουν τους δρόμους τους. Αυτή τη φορά, δεν είναι μόνοι. «Η αποχώρηση από το ΝΑΤΟ θα πρέπει να τεθεί στην ημερήσια διάταξη ως εναλλακτική λύση», δήλωσε πρόσφατα ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί, ηγέτης εθνικιστικού κόμματος στον συνασπισμό του κ. Ερντογάν. «Δεν υπήρξαμε εξαιτίας του ΝΑΤΟ και δεν θα χαθούμε χωρίς το ΝΑΤΟ», δήλωσε με σημασία.

Από την άλλη πλευρά, η Δύση με ενδιαφέρον και ανησυχία παρακολουθεί τις ολοένα και καλύτερες σχέσεις της Τουρκίας με Ρώσους ολιγάρχες, αλλά και με άτυπα στελέχη της πρώην KGB. Το όλο θέμα, παρά τον φαινομενικό ήπιο χαρακτήρα του είναι πολύ πιο σοβαρό απ’ ότι νομίζεται. Η Τουρκία ως εκ της συμμετοχής της στην Ατλαντική Συμμαχία έχει πρόσβαση σε υψίστης σημασίας στρατηγικά δεδομένα, στα οποία σίγουρα διευκολύνεται η πρόσβαση του ρωσικού ολιγαρχικού κεφαλαίου. Ιδιαίτερα δε όταν πρόκειται για ένα κλειστό, αυταρχικό και από κάθε άποψη κυνικό καθεστώς, το οποίον, ως γνωστόν,αντιτίθεται στις δυτικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας.

Αποφεύγοντας επίσης να σχολιάσει τους λόγους που επικαλείται ο κύριος Πούτιν για να δικαιολογήσει την εισβολή της χώρας του στην Ουκρανία, η Τουρκία δείχνει ποια είναι η αντίληψή της για κυριαρχικά δικαιώματα στο διεθνές δίκαιο. 

Αναφορικά τώρα με τις τουρκικές αντιρρήσεις η Σουηδία και η Φινλανδία να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ, ναι μεν η Συμμαχία βρήκε τρόπο να τις παρακάμψει, πλην όμως θα πρέπει σοβαρά να αναρωτηθεί τι είδους σύμμαχός της είναι η Τουρκία. 

Την απάντηση στο παραπάνω ερώτημα, την έδωσε στη Μαδρίτη ο ίδιος ο Τούρκος πρόεδρος. Σε παρασκηνιακές συζητήσεις με Σουηδούς, Φιλανδούς και τον Γεν. Γραμματέα του ΝΑΤΟ, ο κ.Ερντογάν δέχθηκε την ένταξη των δύο βόρειων χωρών στο ΝΑΤΟ, υπό τον όρο οι κυβερνήσεις τους να δουν υπό διαφορετικό πρίσμα το Κουρδικό.

Έτσι, σε κοινό υπόμνημα με την Τουρκία, οι δύο σκανδιναβικές χώρες υποσχέθηκαν την «ακλόνητη αλληλεγγύη και συνεργασία τους στον αγώνα κατά της τρομοκρατίας, σε όλες τις μορφές και εκδηλώσεις της». Υποσχέθηκαν επίσης να αποδοκιμάσουν τόσο το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (ΡΚΚ), μια ριζοσπαστική κουρδική ομάδα που έχει πολεμήσει δεκαετίες εναντίον της Τουρκίας, όσο και τη στενά συνδεδεμένη κουρδική πολιτοφυλακή στη Συρία, τις Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG). Αυτό φαίνεται να είναι κάτι περισσότερο από λόγια. Συμφώνησαν να άρουν το εμπάργκο όπλων τους κατά της Τουρκίας, να πατάξουν τη χρηματοδότηση του ΡΚΚ, να «αντιμετωπίσουν» τα αιτήματα της Τουρκίας για έκδοση και απέλαση Κούρδων ακτιβιστών και να τροποποιήσουν τους νόμους για να διευκολύνουν την έκδοση υπόπτων για τρομοκρατία. Σε αντάλλαγμα, η Τουρκία  υποστήριξε την αίτησή τους να ενταχθούν στη συμμαχία.    

Κατά την Economist, η διπλωματική αναδίπλωση των σκανδιναβικών χωρών αποτελεί δώρο για τον Ερντογάν, τελικά δε δείχνει προς τα έξω ότι η Ατλαντική Συμμαχία είναι αποφασισμένη να αλλάζει στρατηγική έναντι της Ρωσίας και της Κίνας.

Στο πλαίσιο αυτό, μια ρήξη της Συμμαχίας με την Τουρκία, στην παρούσα φάση είναι αδιανόητη, τονίζουν διπλωμάτες που κινούνται στο νατοϊκό περιβάλλον. 

«.....Η Τουρκία... βρίσκεται στην πρώτη γραμμή του πολέμου στη Συρία και κοντά σε άλλες συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή. Ελέγχει την πρόσβαση στον Εύξεινο Πόντο, ο οποίος έχει διαδραματίσει κεντρικό ρόλο σε όλους τους πρόσφατους πολέμους της Ρωσίας· και χρησιμεύει ως διάδρομος για το εμπόριο μεταξύ της Κεντρικής Ασίας και της Ευρώπης, ειδικά στην ενέργεια...», σημειώνει ο Ben Hodges, πρώην διοικητής των αμερικανικών δυνάμεων στην Ευρώπη, επισημαίνει: «Δεν θέλω καν να σκεφτώ το ΝΑΤΟ χωρίς την Τουρκία», λέει.

Θα πρέπει όμως να σημειωθεί με έμφαση ότι στον απόηχο του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία, η Τουρκία επίσης δεν ενδιαφέρεται να παραδώσει τη δύναμη αποτροπής που προσφέρει η ένταξή της στο ΝΑΤΟ. "Δεν πιστεύω ότι θα συμβεί ποτέ", λέει ο Τακάν Ιλντέμ, πρώην μόνιμος αντιπρόσωπος της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ. Δεν υπάρχει αξιόπιστη εναλλακτική λύση, λέει. Η Τουρκία πιθανότατα θα παραμείνει πονοκέφαλος για τη συμμαχία, ακόμη και όταν ο κ. Ερντογάν είναι εκτός εικόνας. Αλλά είναι ένας πονοκέφαλος με τον οποίο θα πρέπει να ζήσει το ΝΑΤΟ, τονίζει το Εονομιστ και ξέρει γιατί.

Το δικό μας ερώτημα όμως είναι το εξής: «τι θα συμβεί στη γειτονική μας χώρα όταν ο ισλαμικός πληθυσμός της θα είναι υπερδιπλάσιος του δυτικόφιλου και δυτικότροπου και για την εξουσία θα μάχονται “γκρίζοι λύκοι”. Το ΝΑΤΟ έχει κάποιο σενάριο επ’ αυτού;».

Διαβάστε επίσης