Το μέσο ημερομίσθιο σε ασφαλισμένους με πλήρη απασχόληση ανήλθε στα 50,55 ευρώ στο σύνολο των κοινών επιχειρήσεων και ο μέσος μισθός ανήλθε στα 1.153 ευρώ, όπως προκύπτει από την επεξεργασία των Αναλυτικών Περιοδικών Δηλώσεων (ΑΠΔ) που υποβλήθηκαν στον ΕΦΚΑ για τον Οκτώβριο του 2019 (στοιχεία ΕΦΚΑ Απριλίου 2020).
Αυτά είναι τα πλέον επίσημα και πιο πρόσφατα στοιχεία που διαθέτουμε στην παρούσα φάση, σε σχέση με το πού κυμαίνεται ο μέσος μισθός στη χώρα, αναγνωρίζοντας βεβαίως ότι η αδήλωτη και υποδηλωμένη εργασία επηρεάζει τα δεδομένα αυτά.
Ας τα λάβουμε όμως υπόψη, για να αναδείξουμε τις μισθολογικές απώλειες που θα υποστούν οι εργαζόμενοι την περίοδο της κρίσης.
Περίοδος αναφοράς μας θα είναι το διάστημα από 15 Μαρτίου που έκλεισαν οι περισσότερες επιχειρήσεις μέχρι και 30 Σεπτεμβρίου 2020, ημερομηνία μέχρι την οποία ισχύει προς το παρόν το πρόγραμμα ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ που ανακοίνωσε το αρμόδιο υπουργείο Εργασίας και προβλέπει τη μερική επιδότηση του 60% του μισθού που χάνει ο εργαζόμενος σε περίπτωση μετατροπής της σύμβασής του από πλήρους σε μερικής ή εκ περιτροπής απασχόλησης.
Στο παράδειγμά μας λοιπόν, ο εργαζόμενος (π.χ. σε ξενοδοχείο) έχει να λαμβάνει στο «καλό σενάριο»:
Ας υποθέσουμε ότι ο εργαζόμενος είχε μισθό 1.200 ευρώ μικτά, ήτοι 943 καθαρές αποδοχές. Από 1η ώς 30 Μαρτίου ο εργαζόμενος έλαβε 943/2=471,5 ευρώ από τον εργοδότη (διάστημα 1-15 Μαρτίου που λειτουργούσε η επιχείρηση) και 17,8 (ημερήσια ειδική αποζημίωση) x15 =267 ευρώ από την αποζημίωση ειδικού σκοπού (ΠΝΠ 20.3.2020), δηλαδή στο σύνολο 738,5 ευρώ. Οι απώλειες για τον μήνα Μάρτιο ανέρχονται σε 204,5 ευρώ.
Με την ένταξη του εργαζομένου σε αναστολή σύμβασης ήδη από 15 Μαρτίου, ο εργαζόμενος θα λάβει για τους μήνες Απρίλιο και Μάιο 534x2 =1.068 ευρώ. Αν εργαζόταν ο εργαζόμενος του παραδείγματός μας, θα λάμβανε 1.886 (943x2) ευρώ για τους δυο αυτούς μήνες. Αρα οι απώλειές του είναι 818 ευρώ.
Από 1η Ιουνίου ο εργαζόμενος θα επιστρέψει στην εργασία του (ανοίγουν π.χ. τα ξενοδοχεία 12μηνης λειτουργίας) και αμέσως τίθεται σε εκ περιτροπής εργασία λαμβάνοντας το 50% των αποδοχών του και την αναπλήρωση από το πρόγραμμα ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ, δηλαδή λαμβάνει 783 ευρώ τον μήνα.
Οι απώλειες λοιπόν για τον εργαζόμενο για τους μήνες Ιούνιο, Ιούλιο, Αύγουστο και Σεπτέμβριο, που θα συνεχίσει να εργάζεται τις μισές μέρες, είναι 943-783=151 ευρώx4 μήνες=604 ευρώ.
Συνολικά ο εργαζόμενος του παραδείγματος χάνει από 1η Μαρτίου μέχρι και 30 Σεπτεμβρίου 1.626,5 ευρώ από τις αποδοχές του, δηλαδή σχεδόν 25% του εισοδήματός του από μισθούς (24,6% για την ακρίβεια).
Οι απώλειες φυσικά μεγαλώνουν ακόμα περισσότερο αν το πρόγραμμα ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ συνεχιστεί και μετά τον Σεπτέμβριο, πράγμα εξαιρετικά πιθανό.
Από τα ανωτέρω είναι σαφές ότι η κυβέρνηση έχει οδηγήσει ήδη σε μειώσεις μισθών που αγγίζουν το 25% εκατοντάδες χιλιάδες εργαζομένους και είναι ορατό το ενδεχόμενο, όσο συνεχίζεται η στρατηγική αυτή επιλογή, η μείωση αυτή να ξεπεράσει ακόμα και το 30%.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στο πρόγραμμα ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ αναμένεται να μπουν 500.000-600.000 εργαζόμενοι, οι περισσότεροι εκ των οποίων (τουρισμός-επισιτισμός) ήταν ήδη σε αναστολή σύμβασης από την αρχή της κρίσης!
Η κυβέρνηση, αν είχε προχωρήσει σε μια επιλογή αναπλήρωσης μισθού όπως έκαναν οι υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης (σε ποσοστό 80%, 90% ακόμα και 100%), όπως είχε την οικονομική δυνατότητα να πράξει, θα είχε περιορίσει αισθητά τις απώλειες των εργαζομένων, σε ποσοστό ακόμα και κάτω από το 10%.
Η επιλογή να κάνει χρήση των αναστολών των συμβάσεων, σε συνδυασμό με την εκ περιτροπής και τη μερική απασχόληση (ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ) τους επόμενους μήνες, είναι πολιτική επιλογή, να φορτώσει το μεγαλύτερο μέρος της κρίσης στις πλάτες των εργαζομένων.
*Ο Διονύσης Τεμπονέρας είναι Δικηγόρος-Εργατολόγος
