Πράσινο τείχος

του παντελη μπουκαλα

Τα προσφυγικά και τα μεταναστευτικά ρεύματα τα παράγει η Ιστορία, όχι κάποια μόδα. Εκτός από τα πέτρινα τείχη, λοιπόν, που υψώνουν οι φοβοκαλλιεργητές του εθνικολαϊκισμού, για να κλείσουν έξω την Ιστορία, υπάρχει και το Πράσινο Τείχος. Ή μάλλον προσπαθεί να υπάρξει. Σαν ένας νέος πνεύμονας του πλανήτη, για να ενισχύσει όσους φυματικούς απόμειναν μετά την άπληστη ξύλευση αιώνων και τις αμέτρητες καλλιεργητικές και «αναπτυξιακές» πυρκαγιές. Εννοώ το έργο «Μεγάλο Πράσινο Τείχος της Αφρικής». Ξεκίνησε το 2011 από έντεκα αφρικανικές χώρες, που έφτασαν ήδη τις είκοσι.

Ο στόχος τους είναι να δημιουργήσουν στα νότια της Σαχάρας, στη στεπική ζώνη, τη Σαχέλ, μια πυκνή παράταξη από μυριάδες δέντρα, ανθεκτικά στο δύσκολο περιβάλλον. Το Πράσινο Τείχος θα καλύπτει 6.000 χιλιόμετρα, από την Ερυθρά θάλασσα έως τον Ατλαντικό. Θα υπολείπεται δηλαδή κατά δύο-τρεις εκατοντάδες από το Σινικό, αλλά η λειτουργία του θα είναι εντελώς αντίθετη. Το Σινικό κατασκευάστηκε για να κρατάει έξω τους αλλογενείς. Το Πράσινο αποσκοπεί στο να κρατάει μέσα, στον τόπο τους, τους  γηγενείς. Σε έναν τόπο όμως που δεν θα τους διώχνει βίαια όπως τώρα, αλλά θα τους προσφέρει κάποιες δυνατότητες αξιοπρεπούς επιβίωσης. Τώρα, στεγνωμένος από την κλιματική κρίση, και με τους πόρους του εξαντλημένους από την υπερεκμετάλλευση που υπέστησαν για να ευοδωθούν τα όνειρα πλούτου και ισχύος των κατά καιρούς λευκών κατακτητών, εξωθεί τα παιδιά του στη φυγή. Οχι χάριν της περιπέτειας, αυτά είναι δικά μας χούγια, αλλά προς επιβίωση. Φεύγουν μη μπορώντας να κάνουν αλλιώς. Δεν έχουν ελπίδα αν μείνουν. Επιλέγουν τον κίνδυνο (της ερήμου, της θάλασσας, των διακινητών, των πολέμαρχων της Λιβύης, της τειχισμένης Ευρώπης) για το ένα τοις χιλίοις, ίσως και πολύ λιγότερο. Στην πατρίδα τους θα μαραζώσουν χίλια τα εκατό.

Δεν ξέρω πόσα δέντρα θα χρειαστεί να φυτευτούν. Οι αριθμοί που βλέπω στα ρεπορτάζ αλληλοαναιρούνται. Φυτεύτηκαν ήδη, διαβάζω, 30 από τα απαιτούμενα 200 εκατ., με ορατά κάποια ευεργετικά αποτελέσματα. Αλλο άρθρο όμως πληροφορεί ότι μόνο στην Αιθιοπία φυτεύτηκαν σε μία μέρα 350 εκατ., για να καταρριφθεί έτσι το ρεκόρ της Ινδίας, όπου φυτεύτηκαν  66 εκατ. σε 12 ώρες. Το θέμα, όπως πάντα, δεν είναι οι αριθμοί αλλά οι άνθρωποι. Και οι άνθρωποι της Αφρικής οραματίστηκαν το Πράσινο Τείχος, γνωρίζοντας ότι με κάθε νέο δέντρο βαθαίνουν οι δικές τους ρίζες στον τόπο τους. Ναι, δεν είναι «ριζοσπαστικό». Αλλά είναι κάτι. Κάτι καλό.

Διαβάστε επίσης