Μέλη του πληρώματος παράτησαν τα πόστα τους, το σύστημα κατάσβεσης ενεργοποιήθηκε αρχικά λανθασμένα στο κατάστρωμα 3 και όχι στο 4 όπου είχε ξεσπάσει η πυρκαγιά, σωστική λέμβος έπεσε στη θάλασσα χωρίς να έχει προηγηθεί εντολή εκκένωσης, δίχως να ληφθούν μέτρα ασφαλείας.
Το κατηγορητήριο των ιταλικών δικαστικών αρχών για το ποινικό σκέλος της τραγωδίας στο πλοίο «Norman Atlantic» που αποκάλυψε η εφημερίδα «Καθημερινή» περιγράφει την έλλειψη συντονισμού και σειρά λαθών και παραλείψεων στη μάχη με τη φωτιά. Η δίκη έχει οριστεί να ξεκινήσει στις 6 Μαΐου στο Μπιτόντο της Ιταλίας.
Το κατηγορητήριο στρέφεται κατά 30 ατόμων (εκ των οποίων οι εννέα είναι Ελληνες) και δύο εταιρειών. Σε ποινική δίκη παραπέμπονται τον Μάιο στελέχη της πλοιοκτήτριας εταιρείας Visemar και της ναυλώτριας ΑΝΕΚ, καθώς και ο πλοίαρχος, αξιωματικοί και μέλη του πληρώματος του πλοίου. Η «Κ» επικοινώνησε τηλεφωνικά με την ελληνική εταιρεία για να ζητήσει κάποια δήλωση, αλλά δεν έλαβε απάντηση.
Η αμέλεια
Οι παραλείψεις φαίνεται ότι ξεκίνησαν από τον απόπλου, καθώς ο Ιταλός πλοίαρχος φέρεται να μην είχε στη διάθεσή του πλήρη λίστα επιβατών κατά παράβαση των κανονισμών. Το βασικό σκέλος του κατηγορητηρίου, πάντως, αναφέρεται στην αμέλεια των αρμοδίων κατά τη διαδικασία φόρτωσης. Το «Norman Atlantic» αναχώρησε για το ταξίδι του ενώ στο γκαράζ του υπήρχαν φορτηγά με αναμμένες μηχανές και το φορτίο του δεν ήταν σωστά κατανεμημένο. Τα οχήματα είχαν τοποθετηθεί τόσο κοντά το ένα με το άλλο, παραβιάζοντας την ελάχιστη απόσταση ασφαλείας των 40 εκατοστών που πρέπει να τηρείται μεταξύ τους. Ηταν τόσο στενά τα ανοίγματα που δεν κατέστη εφικτό να ολοκληρωθεί η περιπολία πυρασφάλειας. Προσοντούχος ναύτης που είχε αυτό το καθήκον δεν μπόρεσε να κινηθεί μέσα σε όλο το γκαράζ για να το επιθεωρήσει, δεν χωρούσε.
Ο μαθητευόμενος ηλεκτρολόγος
Ο Ιταλός Α΄ μηχανικός επέτρεψε σε Ελληνα μαθητευόμενο ηλεκτρολόγο να πραγματοποιήσει τις ηλεκτρικές συνδέσεις φορτηγών-ψυγείων με το πλοίο παρότι εκείνος δεν ήταν εκπαιδευμένος. Αργότερα, όταν ξέσπασε η φωτιά, όπως περιγράφεται στο κατηγορητήριο, ο Α΄ μηχανικός εγκατέλειψε το μηχανοστάσιο χωρίς να ενημερώσει τον πλοίαρχο.
Το ιταλικό κατηγορητήριο προσωποποιεί τις ευθύνες για το δυστύχημα. Ενδεικτικά, Ιταλός αξιωματικός που είχε βάρδια επιφυλακής στη γέφυρα τα ξημερώματα μεταξύ 02.00 και 06.00 δεν ενημέρωσε εγκαίρως τον πλοίαρχο όταν είδε να βγαίνει καπνός από τα ανοίγματα του καταστρώματος 4. Τέσσερις Ιταλοί κατηγορούμενοι φέρονται να ευθύνονται για τη λανθασμένη ενεργοποίηση του συστήματος κατάσβεσης. Αρχικά τέθηκε σε εφαρμογή το σύστημα drencher στο κατάστρωμα 3 όπου δεν υπήρχε φωτιά.
Ενας από τους παράγοντες που εκτιμάται ότι μπορεί να συνέβαλε σε αυτό είναι ότι στα σχετικά σχέδια του πλοίου (για τα οποία φέρεται ως υπεύθυνος ο Ιταλός πλοιοκτήτης) τα καταστρώματα δεν ορίζονταν με αριθμούς. Για παράδειγμα, το κατάστρωμα 4 έφερε την ονομασία «weather deck». Κατά το κατηγορητήριο αυτό το λάθος είχε ως αποτέλεσμα να εξαπλωθεί γρήγορα η φωτιά, να προκληθεί μπλακ άουτ στα ηλεκτρικά συστήματα και να χαθεί ο έλεγχος του πλοίου.
Οι δύο Ελληνες καμαρότοι
Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, δύο Ελληνες καμαρότοι ειδοποίησαν για τη φωτιά τους επιβάτες στο κατάστρωμα 6, αλλά όχι στα καταστρώματα 5 και 7 ως ώφειλαν. Ιταλός, μέλος του πληρώματος, φέρεται να εγκατέλειψε το φλεγόμενο πλοίο με σωστική λέμβο, ενώ είχε ως καθήκον τον έλεγχο της εκκένωσης των γκαράζ. Ακόμη, μάγειρας του «Norman Atlantic» έφτασε με καθυστέρηση στο πόστο του για το μοίρασμα των σωσιβίων και φέρεται και αυτός να μην ολοκλήρωσε την αποστολή του και να διέφυγε με σωστική λέμβο. Ιταλός, βοηθός στο μηχανοστάσιο, φέρεται να πήρε ένα σωσίβιο από το κατάστρωμα 5 και να ανέβηκε στο κατάστρωμα 7 περιμένοντας μαζί με τους επιβάτες τα ελικόπτερα διάσωσης, εγκαταλείποντας και αυτός το πόστο του.
Η εκκένωση
Αλλο μέλος του πληρώματος που έπρεπε να συμμετάσχει στη διαδικασία της προετοιμασίας των σωστικών λεμβών προτίμησε σύμφωνα με το κατηγορητήριο να πάει στην καμπίνα του για να μαζέψει τα προσωπικά του είδη. Η χρησιμοποίηση των λεμβών φαίνεται ότι δεν έγινε βάσει όσων ορίζονται από τους σχετικούς κανονισμούς, ενώ κατά το κατηγορητήριο δεν υπήρχε στα σχετικά έγγραφα ασφαλείας πρόβλεψη για το ρίσκο της πτώσης από μεγάλο ύψος. Δεν λήφθηκαν όλα τα απαραίτητα προστατευτικά μέτρα, δεν υπήρξε καθοδήγηση των επιβατών και τουλάχιστον μία βάρκα έπεσε στη θάλασσα χωρίς εντολή πλοιάρχου.
Στο σχετικό πόρισμά τους Ιταλοί εμπειρογνώμονες είχαν διαπιστώσει ότι σε βάρκα χωρητικότητας 150 ατόμων είχαν εισέλθει λιγότεροι επιβάτες. Πέρασαν 45 λεπτά στα κύματα μέχρι να καταφέρει η λέμβος να προσεγγίσει το πλοίο «Spirit of Piraeus» που είχε φτάσει στο σημείο για να βοηθήσει. Δύο άνθρωποι, όμως, χάθηκαν στη θάλασσα προσπαθώντας να επιβιβαστούν σε αυτό με ανεμόσκαλα.
Ειδική μνεία γίνεται στο κατηγορητήριο και για την προβληματική χρήση του συστήματος ναυτικού τύπου εγκατάλειψης (MES). Μέλη του πληρώματος που δεν είχαν την ανάλογη εκπαίδευση φέρονται να ενεργοποίησαν το σύστημα ή να κατηύθυναν κόσμο στις γλίστρες (σωλήνες διαφυγής) χωρίς να επιβεβαιώσουν ότι υπήρχε συνδεδεμένη σχεδία με ναυτικό στην κάθοδο, με αποτέλεσμα τον θάνατο δύο επιβατών.
