Στις 4 Οκτωβρίου 1944 οι καμπάνες της πόλης της Πάτρας χτύπησαν χαρμόσυνα και ο κόσμος βγήκε στους δρόμους. Ο ΕΛΑΣ και οι συμμαχικές δυνάμεις είχαν απελευθερώσει την Πάτρα. Εβδομήντα τέσσερα χρόνια συμπληρώθηκαν από την απελευθέρωση της Πάτρας, από τους Γερμανούς φασίστες του Χίτλερ.
Σε ανάμνηση εκείνης της ηρωικής εποχής για τους προγόνους μας και με κάθε οφειλόμενο σεβασμό στους αγώνες του έθνους για τνα αποτινάξει το ζυγό της σκλαβιάς και της υποταγής, αντί άλλου κειμένου, δημοσιοποιούμε αποσπάσματα από δυο εφημερίδες της εποχής, την ‘Ελεύθερη Αχαΐα’ και τον ‘Ταχυδρόμο’. Τιμή και δόξα σε όσους αγωνίστηκαν για την ελευθερία της πατρίδας μας.
ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΑΧΑΙΑ
Όργανο του ΕΑΜ Νομού Αχαΐας.
Τετάρτη 4 Οκτώβρη 1944
Ζήτω η Εθνική κυβέρνηση. Ζήτω ο Απελευθερωτής ΕΛΑΣ. Ζήτω το ΕΑΜ.
Ζήτω οι τρεις μεγάλοι μας σύμμαχοι Αγγλία Ρωσία Αμερική.
«Η μαρτυρική και αδούλωτη Πάτρα ελευθερώθηκε. Ο ελευθερωτής μας εθνικός στρατός ΕΛΑΣ ύστερα από σκληρές μάχες αδελφωμένος με τους συμμάχους μας Άγγλους και με την ολόπλευρη ενίσχυση του λαού κατατρόπωσε την αντίσταση του εχθρού και ελευθέρωσε την πόλη…..»
ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ
5 Οκτωβρίου 1944
Μετά τρία και πλέον έτη υπόδουλου βίου
Η ιστορική πόλις των Πατρών είναι ελευθέρα από της πρωίας χθες Τετάρτης
Τμήματα του ΕΛΑΣ και του Βρετανικού στρατού έδιωξαν τους Γερμανούς
Σκηναί αλλοφροσύνης του πλήθους υποδεχθεντος ενθουσιωδώς τους ανδρείους μαχητάς
«Ευθύς ως οι Γερμανοί ετράπησαν εις φυγήν και επιβιβασθέντες των πλοίων ειχον ήδη αναχωρήσει ο πληθυσμός της πόλεως των Πατρών διελθών μιαν αγωνιώδη νύκτα όχι διότι είχε την παραμικράν αμφιβολίαν περί της εκβάσεως της μάχης αλλά εκ του κινδύνου της καταστροφής των Πατρών και παραμένων άγρυπνος ευθύς ως αντιλήφθη το αποτέλεσμα της μάχης εξεχύθη αλλόφρων εξ ενθουσιασμού στας οδούς με ζητωκραυγάς ενώ οι κώδωνες των εκκλησιών εκρούοντο χαρμοσύνως και χιλιάδες ελληνικών και συμμαχικών σημαιών εκυμάτιζον εις τους εξώστας και τα παράθυρα των οικιών.
Συγκινητικαί στιγμαί ενθουσιασμού ελάμβαναν χώρα μεταξύ κατοίκων και των εισελθόντων ελληνοβρετανικών τμημάτων. Οι άνδρες ούτοι εραίνοντο με άνθη και οι πάντες τους κατησπάζοντο. Βραδύτερον τμήμα του ΕΛΑΣ κατευθήνθηκε στο παλαιό Αρσάκειο όπου απελευθέρωσεν τους εκεί κρατουμένους υπό τας ζητωκραυγας των τελευταίων τούτων. Όταν τμήματα του βρετανικού μετά μηχανοκινήτων μέσων του στρατού του ΕΛΑΣ συγκεντρώθηκαν στο άνω μέρος της πλατείας Γεωργίου του Α σκηναί αλλοφροσύνης έλαβον χώραν. Ερρίπτοντο άνθη και προσεφέροντο δώρα εις τους ηλιοκαείς και ευσταλείς άνδρας του ελληνοσυμμαχικού στρατού. Οι Βρετανοί είχον τοποθετήσει επί των μηχανοκίνητων Ελληνικάς και Βρετανικάς σημαίας ως και άνθη επευφημούντο δε διαρκώς υπό του πλήθους. Αργότερα από του εξώστου του παλαιού οικήματος του δικηγορικού συλλόγου εξεφωνήθηκαν πατριωτικοί λόγοι υπό τα παταγώδη χειροκροτήματα του λαού. ΕΠΑΡΣΙΣ ΣΗΜΑΙΩΝ. Περί τας πρώτας απογευματινάς ώρας από του εξώστου του οικήματος Ασημακόπουλου επί της διασταυρώσεως των οδών Μαιζώνος και Ερμού όπου εγκατεστάθη ο Βρετανός διοικητής των στρατιωτικών δυνάμεων της Β.Δ Πελοποννήσου αντισυνταγματάρχης σερ Τζέλικο υιός του περίφημου αντιναυάρχου του βρετανικού στόλου κατά τον προηγούμενον παγκόσμιον πόλεμον εγένετο έπαρσις της Ελληνικής και Βρετανικής σημαίας υπό τα χειροκροτήματα και τας ζητωκραυγάς του πλήθους. Επίσης έπαρσις εγένετο και εκ του έναντι του μεγάρου Ηλιόπουλου όπου εγκατεστάθη το στρατηγείο της ελληνικής ταξιαρχίας . Ολίγον αργότερον και αφού η μουσική παρήλθε δια των κεντρικών οδών της πόλεως κατηυθύνθη εις την πλατείαν Γεωργίου του Α όπου από του εξώστου του οικήματος του Εισαγωγικού συλλόγου υψώθη η σημαία της Ταξιαρχίας ενώ η μουσική ανέκρουε τον εθνικό ύμνο και ο λαός εχειροκρότει. Καθόλην την ημέραν μέχρι της νυκτός παντοειδείς εκδηλώσει ελάμβανον χώραν εις τας οδούς της πόλεως τόσο υπο του πλήθους όσον και υπό των Ελληνοβρετανικών δυνάμεων εις δεν την πλατείαν Γεωργίου του Α εξεφωνούντο πατριωτικοί λόγοι. Δια των οδών επίσης της πόλεως παρήλαυνον τμήματα του ΕΛΑΣ και του ΕΠΟΝ χειροκροτούμενα και επευφημούμενα……».
Τιμή και δόξα σε όσους αγωνίστηκαν
για την ελευθερία της πατρίδας μας.
