Ο Δ. Ψυχογιός σε άρθρο του με τίτλο «Η βάση του 10» στην εφημερίδα «Τα Νέα» της 30ής Αυγούστου 2018 υποστηρίζει ότι είναι λάθος η επαναφορά της βάσης του 10 στις εισαγωγικές εξετάσεις στα ΑΕΙ -όπως δήλωσε ότι θα κάνει ο Κυρ. Μητσοτάκης. Τα περισσότερα από τα τμήματα εκείνα στα οποία εγγράφονται φοιτητές με χαμηλές βαθμολογίες, σημειώνει, είναι «απλά κελύφη» που απονέμουν πτυχία. Συνεπώς, σύμφωνα με τον Δ. Ψυχογιό: «“Η βάση του 10” δεν λύνει κανένα πρόβλημα, απλώς θα στείλει ακόμη περισσότερες χιλιάδες παιδιών στα ιδιωτικά κολέγια -για τούτο είναι σημαντικό να προχωρήσει η μεταρρύθμιση που έχει υποσχεθεί ο Κώστας Γαβρόγλου για αναβάθμιση του Λυκείου και κατάργηση των εισαγωγικών εξετάσεων».
Συμφωνώ απόλυτα με τον Δ. Ψυχογιό. Η άποψη ότι όσα παιδιά πήραν κάτω του 10 είναι αγράμματοι είναι μία συντηρητική αντίληψη που αγνοεί τη λογική των εισαγωγικών εξετάσεων και στηρίζεται σε δύο θεμελιώδη υπερσυντηρητικά παιδαγωγικά αξιώματα που κυριαρχούσαν μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα. 1. Η γνώση αποτιμάται αποκλειστικά με τις εξετάσεις. 2 Δεν πρέπει να σπουδάζουν πολλοί, όπως υποστηρίζουν σήμερα όλοι οι διεθνείς οργανισμοί, αλλά λίγοι, οι «άξιοι». Η συντηρητική αυτή αντίληψη απολήγει σε ένα τρίτο, αριστοκρατικού χαρακτήρα αξίωμα, που κυριάρχησε τον 18ο αιώνα και σήμερα θεωρείται διεθνώς παντελώς ξεπερασμένο, ότι δικαίωμα στις σπουδές έχουν λίγοι, οι άλλοι οφείλουν να αρκεστούν σε «υποδεέστερες» σπουδές (συνήθως τεχνικές και επαγγελματικές) και σε λιγότερο καλά αμειβόμενες δουλειές.
Ζητούμενο δεν είναι η κατάργηση του 10. Αυτό είναι η κορυφή του παγόβουνου, η δήθεν λύση όταν δεν έχουμε σοβαρές προτάσεις για την εκπαίδευση. Ζητούμενα, αντίθετα, είναι τρία πράγματα: Να αναβαθμιστεί το Λύκειο και να ξαναβρεί –αν τον είχε ποτέ- τον μορφωτικό του ρόλο. Να είναι καλύτερα προετοιμασμένοι οι απόφοιτοι του Λυκείου, όλοι οι απόφοιτοι και του Γενικού και των ΕΠΑΛ, για το επόμενο βήμα, ΑΕΙ ή άλλη τεχνική-επαγγελματική δομή. Και να μπορούν τα ελληνικά ΑΕΙ να προσφέρουν σπουδές υψηλού επιπέδου στους φοιτητές τους.
Το πρώτο ζήτημα ταλανίζει όλους, παιδιά και οικογένειες. Ολοι γνωρίζουμε ότι το Λύκειο, ιδιαίτερα μετά τη Β' τάξη, λειτουργεί εδώ και δεκαετίες περισσότερο ως θεσμός πιστοποίησης δίπλα στα κάθε λογής φροντιστήρια που δίνουν τον τόνο τόσο για τις εισαγωγικές για τα ΑΕΙ όσο και για τη σχολική ζωή. Ετσι, ακυρώνεται το δημόσιο σχολείο, παύει να είναι δημόσιο αγαθό αφού οι οικογένειες πληρώνουν αδρά για φροντιστήρια και, βέβαια, αρκετοί μαθητές μπαίνουν σχετικά απαράσκευοι στα ΑΕΙ αφού για τουλάχιστον δύο χρόνια ασκούνται σχεδόν αποκλειστικά σε τεχνικές επιτυχούς εισαγωγής σ’ αυτά. Αιτούμενο συνεπώς είναι το Λύκειο να μην είναι πάρεργο, αντίθετα να συμβάλλει ώστε τα παιδιά να κατακτούν τις γνωστικές υποδομές και τις απαιτούμενες ενεργητικές προδιαθέσεις για να μορφώνονται διά βίου και να είναι έτοιμοι ποικιλότροπα για τη ζωή.
Η δημιουργία ενός τέτοιου Γενικού και Τεχνικού Λυκείου θα συμβάλει τα μέγιστα στην καλύτερη πορεία των μαθητών στα Πανεπιστήμια. Οι απόφοιτοι των ΕΠΑΛ δικαιούνται να συνεχίσουν είτε σε «ανώτερες» διετείς τεχνικές και επαγγελματικές σχολές, όπως γίνεται σε πολλές χώρες στην Ευρώπη –και προβλέπεται εσχάτως και στην Ελλάδα- είτε στα ΑΕΙ. Οι χαμηλές επιδόσεις εισαγωγής σε Πανεπιστήμια αποφοίτων ΕΠΑΛ δεν μπορεί να αποτελέσουν λόγο αποκλεισμού τους. Αντίστοιχα, οι απόφοιτοι των ΓΕΛ θα μπορούν να συνεχίσουν σε καλύτερες συνθήκες τις σπουδές στα Πανεπιστήμια. Ετσι θα σταματήσει μία μόνιμη σχεδόν γκρίνια των πανεπιστημιακών σύμφωνα με την οποία οι εισερχόμενοι δεν είναι αρκούντως έτοιμοι με αποτέλεσμα την ύπαρξη πολλών προβλημάτων στην εκπαιδευτική διαδικασία.
Τελευταίο ζητούμενο είναι τα Πανεπιστήμια να μπορούν να ανταποκριθούν ακόμη καλύτερα στο έργο τους, να προσφέρουν άρτιες σπουδές, να συμβάλλουν στη συγκρότηση ενεργών πολιτών, να καλλιεργούν τις αναγκαίες προδιαθέσεις και δεξιότητες για μια πετυχημένη επαγγελματική σταδιοδρομία.
Για να γίνει αυτό χρειάζονται ισχυρά και δυναμικά διεθνώς Πανεπιστήμια, με καλές υποδομές, κατάλληλο και επαρκές αριθμητικά προσωπικό και προγράμματα σπουδών στραμμένα στο μέλλον. Με τον τρόπο αυτό μπορούν να καταπολεμηθούν δύο από τις αδυναμίες των ελληνικών ΑΕΙ, η σχετικά υψηλή εγκατάλειψη σπουδών και η ανεπαρκής σχέση τους με τον κοινωνικό περίγυρο, συμπεριλαμβανομένης της αγοράς εργασίας. Στη συνθήκη αυτή η συζήτηση περί επαναφοράς της βάσης του 10 δεν θα πρόσφερε τίποτε περισσότερο από την ψευδαίσθηση συμβολής στην επίλυση ενός σύνθετου προβλήματος. Ψευδαίσθηση, γιατί τα σύνθετα προβλήματα δεν λύνονται με απλοϊκές προτάσεις.
ΠΗΓΗ: ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ
