Το Αιτωλικό βρίσκεται 10 χιλιόμετρα έξω από το Μεσολόγγι και σε αυτό κατοικούν 5.349 άνθρωποι. Στην ιστορία το συναντάμε με τρία ονόματα.
Ανατολικόν:
Με την ονομασία αυτή είναι γνωστό πριν και κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 182. Σε όλα τα δημόσια έγγραφα αναφέρεται «Ανατολικόν». Πρώτη μνεία της πόλης γίνεται από τον Ισπανοεβραίο περιηγητή Βενεμιάν τον εκ Τουδέλης, ο οποίος το επισκέφθηκε το 1153 μ.Χ. και το αναφέρει ως «Νατολικόν» πιθανότατα εκ παραφθοράς του Ανατολικόν, συνήθης παράλειψης-έκθλιψης του αρχικού «Α». Ο Daru (HIST. de Venise, 1, 306) αναφέρει ότι μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης (1204), το «Ανατολικόν» είχε παραχωρηθεί εις τους Ενετούς σταυροφόρους με την Άρτα και άλλες πόλεις. Αργότερα ο διαμένων εις την Βενετία ιστοριογράφος Πέτρος Γαρζώνης το 1684 γράφει αυτήν επίσης Νατολικόν. Ο Αναστάσιος ο Γόρδιος 1654-1729 την αναγράφει στη συγγραφή της βιογραφίας του διδασκάλου του και Ιδρυτή της σχολής του Αιτωλικού, «Ανατωλικόν». Ο επί Αλή Πασά πρόξενος της Γαλλίας στα Ιωάννινα, Πουκεβίλ την σημειώνει επίσης Ανατολικόν. Επίσης ο Πορτουλάνος του Τάγια (εκδ. Βενετίας 1573) την αναφέρει «Ανατολικόν». Στη «Γεωγραφία» των Δανιήλ και Γρηγορίου των Δημητριέων (εκδ. Βιέννης 1791) αναφέρεται Αγγελικό: προφανώς σπανιότατη λαϊκή ονομασία η οποία μάλλον προέρχεται από το εις την δυτική Ελλάδα κράτος των Αγγέλων της Ηπείρου.
Το όνομα «Ανατολικόν» εδόθη διότι ήταν το ανατολικότερο νησάκι των Εχινάδων επειδή ήταν ανατολικά του Αχελώου. Ο Α. Γόρδιος αναφέρει ότι πριν «η πολίχνη παραθαλασσία ούσα, ως έτσιν ιδείν εκ των φαινομένων αυτής ίχνων, ήτις εγχωρίως Έξω Χώρα καλείται, τα νυν επί λυπράς τινός και βραχείας νήσου κείται» από αυτό συμπέραναν ότι η ονομασία αυτή είναι διατήρηση ονόματος άλλης πόλης η οποία είχε την ονομασία λόγω της ανατολικής της θέσης, αντίκρυ δε αυτής υπήρχε άλλη η οποία ελέγετο «Δυτικόν» η οποία εγκαταλείφθηκε και ξεχάστηκε.
Αντελικόν ή Αντλικό:
Η ονομασία αυτή είναι παλαιά, λαϊκή συντόμευση του Ανατολικόν, συναντάται στα τοπικά δημοτικά τραγούδια και είναι η ιδιαίτερα διαδεδομένη στους ντόπιους.
Αντελικό-Αντλικό, ίσως ετυμολογικά ή λέξη να προέρχεται από το ρήμα αντλώ – αντλικό , τόπος που αντλείται νερό, αφού το νησάκι μόλις ήταν υψηλότερο από την επιφάνεια της θάλασσας, με αποτέλεσμα όπου και να έσκαβες λίγο έβγαινε νερό. Αυτή την ετυμολογική προέλευση υποστήριξε και ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου Μελέτιος ο Γεωγράφος, ιζ΄ Αιώνας 1690, ο οποίος επισκέφτηκε την πόλη. Το πιθανότερο είναι, το όνομα να προέρχεται από το "ανατολικό", μιάς και είναι το ανατολικότερο νησί των Εχινάδων νήσων.
Κι αυτή η ονομασία της πόλης δεν είναι καινούργια όπως πολλοί ισχυρίζονται. Ο Μητροπολίτης Μελέτιος αναφέρει την πόλη με τα δύο ονόματά της: «Και νήσος εν λιμνοθαλάσση Αιτωλικόν ή κοινότερον Ανατολικόν» (Γεωγρ. Σ.329) αυτό σημαίνει ότι εκατό χρόνια περίπου πριν από την Επανάσταση του 1821 η πόλης λέγονταν επίσημα και Αιτωλικόν. Η ονομασία αυτή λέγεται ότι έλκει την καταγωγή της από τον εισβάλλοντα εις την Αιτωλίαν την οποία και κατέλαβε το 234 π.Χ. βασιλέα των Μακεδόνων Δημήτριον τον επικληθέντα Αιτωλικόν, διότι κατά την παράδοση, η μετοίκηση των κατοίκων από την Έξω Χώρα εις την νησίδα έγινε μετά την εκπόρθηση της Παλαιάς Πλευρώνας, την οποία ο Δημήτριος κατέσκαψε και αντ’ αυτής ανήγειρε την Νέα Πλευρώνα (κάστρο Κυρά Ρήνης.
Τελικά το όνομα που επικράτησε είναι Αιτωλικόν.
Πηγή: enikos.gr με πληροφορίες από το wikipedia, Πηγή βίντεο: UP DRONES
