Εδώ και λίγα χρόνια, συγκεκριμένα από το 2016, άρχισα, με πολύ μεγάλη μου χαρά, να διαπιστώνω ότι η νυν δημοτική αρχή αποφάσισε, με σχέδιο και στρατηγική, να νοιάζεται πραγματικά για την τέχνη του πατρινού Καραγκιόζη, βασιζόμενη αποκλειστικά και μόνο στα δικά της παιδιά, δηλαδή στους καλλιτέχνες καραγκιοζοπαίχτες της Πάτρας. Η συγκεκριμένη διαπίστωση δεν είχε να κάνει, σε καμία περίπτωση, με την ιδεολογική ταυτότητα της νυν δημοτικής αρχής, ήταν όμως μια πολύ συγκεκριμένη διαπίστωση, συγκριτικά με λάθη που είχαν γίνει κατά τις προηγούμενες χρονιές, με τελευταία περίπτωση το Φεστιβάλ του 2014.
Από μικρό παιδί, παρακολουθούσα τα Ελληνικά και Διεθνή Φεστιβάλ Καραγκιόζη του Δήμου Πατρέων, τα οποία, στα τέλη της περασμένης χιλιετίας (τέλη της δεκαετίας του 1990 δηλαδή) διακρίνονταν, όντως, από μία ποιότητα. Στην πορεία όμως, με τις αρχές της νέας χιλιετίας, διαπίστωνα μια τάση των δημοτικών αρχών να προσανατολίζονται προς λύσεις που δεν εκπροσωπούσαν, όπως θα έπρεπε, το καλλιτεχνικό δυναμικό των καραγκιοζοπαιχτών της πόλης, με τα ποσά να διατίθενται συχνά για έξοδα όχι πρώτης ανάγκης, όπως πολύ ξεκάθαρα βλέπουμε να είναι αναρτημένα και στη Διαύγεια.
Το 2016, όμως, η νυν δημοτική αρχή σκόπευσε αποκλειστικά να αξιοποιήσει μόνο το πατρινό στοιχείο και γενικά τον Καραγκιόζη της περιφέρειάς μας, με ορισμένες πολύ όμορφες ιδέες, για την πραγματική αναβάθμιση του θεσμού του Θεάτρου Σκιών. Όντως, συστάθηκε μια επιτροπή πολλά υποσχόμενη, η οποία είχε υποσχεθεί, μεταξύ των άλλων, αναβαθμισμένο φεστιβάλ με πατρινούς καραγκιοζοπαίχτες, έκδοση πολυτελούς λευκώματος για το Θέατρο Σκιών και (επιτέλους) τη δημιουργία πλακέτας για τους καραγκιοζοπαίχτες και τον Καραγκιόζη, στα Ψηλαλώνια, όπως και αρκετά ακόμη όμορφα και καινοτόμα πράγματα για την τέχνη μας.
Παρά τα προβλήματα, ως μια ιδανική πρόγευση, που προμήνυε πολλά και ωραία πράγματα στο μέλλον, διεξήχθη ένα υπέροχο τριήμερο στο Θέατρο Απόλλων (30 Σεπτέμβρη-2 Οκτώβρη 2016), με εννιά πολύ όμορφες παραστάσεις και πλήθος κόσμου να συρρέει, γεμίζοντας ασφυκτικά τον Απόλλωνα στο σύνολο σχεδόν των παραστάσεων. Πολλές ελπίδες έτρεφα ότι το επόμενο βήμα θα ήταν κάτι πολύ καλύτερο.
Και όντως! Παρά τα αναπόφευκτα προβλήματα, τον Μάη του 2017, πραγματοποιήθηκε το μεγαλεπήβολο Εαρινό Φεστιβάλ Θεάτρου Σκιών, στο Παλαιό Νοσοκομείο Πατρών (19-21 Μάη), το οποίο το θεωρώ ως το ωραιότερο Φεστιβάλ, στο οποίο έχω λάβει μέρος και με διαφορά! Παραστάσεις από τους εκλεκτότερους καραγκιοζοπαίχτες, έκθεση με φιγούρες-κειμήλια του Ντίνου Θεοδωρόπουλου, εργαστήρια κατασκευής φιγούρας Θεάτρου Σκιών, παραστάσεις από μικρούς καραγκιοζοπαίχτες, σε έναν πολύ όμορφο χώρο και ευτυχώς αποτυπωμένες όλες ακόμα και σήμερα, στο χώρο του διαδικτύου, στο youtube, για να τις βλέπουμε και να χαιρόμαστε, σαν όμορφη ανάμνηση.
Και τώρα, επιτέλους, φτάσαμε στην ωραιότερη στιγμή για όλα όσα έχουν γίνει. Νέα έκθεση για τον Ντίνο Θεοδωρόπουλο, εργαστήρια και πάλι, νέες παραστάσεις στον Απόλλωνα και στα Ψηλαλώνια, ένα νέο βιβλίο-λεύκωμα, μοναδικό στο είδος του, για τον πατρινό Καραγκιόζη και τον Ντίνο Θεοδωρόπουλο, για βιβλιοθήκες πανεπιστημίων, σχολεία κτλ. και το αποκορύφωμα όλων, που αν η Πάτρα ήταν πόλη άλλης ευρωπαϊκής χώρας, θα το είχε εδώ και χρόνια, ως φορο τιμής στην τοπική της παράδοση: Ένα μνημείο, το οποίο όχι μόνο θα αναδείξει την τέχνη του ελληνικού Θεάτρου Σκιών ότι γεννήθηκε στην Πάτρα, αλλά και ότι εξελίχτηκε στην ίδια πόλη, κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου, φτάνοντας μέχρι και τη σύγχρονη εποχή.
Να αναφέρουμε, επίσης, ότι μετά την Προύσα, όπου βρίσκεται ο περίφημος τάφος του Καραγκιόζη, αλλά και μετά την προτομή του Ευγένιου Σπαθάρη, στο Μαρούσι, ήρθε επιτέλους και η ώρα της Πάτρας να τιμήσει το ελληνικό Θέατρο Σκιών, το οποίο η ίδια γέννησε και εξέλιξε, γαλουχώντας γενιές και γενιές. Με μπροστάρη, λοιπόν, τον πατριάρχη της τέχνης μας, Δημήτρη Σαρδούνη ή Μίμαρο, να τον ακολουθούν οι δύο μεγάλοι Δάσκαλοι των Δασκάλων, έτσι όπως μου τους είχε αποκαλέσει ο Γιάνναρος: Ο Βασίλαρος και ο Θεοδωροπούλος. Ο Βασίλαρος δεν ήταν απλώς ένας κορυφαίος καραγκιοζοπαίχτης, αλλά ήταν αυτός που πέρασε, ως μορφωμένος άνθρωπος, για πρώτη φορά, όλο το Θέατρο στον Καραγκιόζη: Κασσιανή, Άθλιοι, Γκόλφω… Έργα τα οποία αυτός τα έπαιξε και άλλοι δεν τόλμησαν να τα αγγίξουν. Από την άλλη, έχουμε τον Ντίνο τον Θεοδωρόπουλο, τον άνθρωπο που έφυγε για την Αμερική και εκεί άλλαξε ουσιαστικά, σε τεράστιο βαθμό, την τέχνη του Καραγκιόζη: πρώτες έγχρωμες φιγούρες από πλαστικό, νεωτερισμοί, ηχογραφήσεις, μικρόφωνο, γραμμόφωνο και πολλά νέα έργα, τόσο ηρωικά όσο και κωμωδίες. Εκείνη την εποχή, μεσουρανούσαν και άλλα ιερά τέρατα στην Πάτρα, όπως ο Σωτηρόπουλος και ο Βουτσινάς. Ωστόσο, ο Θεοδωρόπουλος διέφερε από αυτούς, ως προς το ότι έκανε πολύ μεγάλες και επαναστατικές, για την εποχή, καινοτομίες. Αν δεν υπήρχε ο Θεοδωρόπουλος, κατά την άποψη μερικών, ο Καραγκιόζης ακόμα θα παιζόταν με κεράκια και με χαρτονάκια.
Στους μπερντέδες και των δύο αυτών καραγκιοζοπαιχτών, που ήταν Δάσκαλοι των Δασκάλων, μυήθηκαν και γαλουχήθηκαν στην τέχνη του ελληνικού Καραγκιόζη σχεδόν όλοι οι μεγαλύτεροι παίχτες της Ελλάδας, όπως: Νιόνιος Αλεξόπουλος, Ασπιώτηδες, Ορέστης, Αντώναρος και πολλοί ακόμα, με ειδική αναφορά στον Γιάνναρο, ο οποίος ήταν μαθητής του Βασίλαρου. Αξίζει να αναφέρουμε φυσικά και την περίπτωση του μεγάλου πειραιώτη καραγκιοζοπαίχτη Χρήστου Χαρίδημου, ο οποίος (σύμφωνα με τις αυτοβιογραφικές του διηγήσεις) μαθήτευσε στον Ντίνο Θεοδωρόπουλο. Άρα λοιπόν, τιμώντας, εκτός από τον Μίμαρο, επιπλέον τον Βασίλαρο και τον Θεοδωρόπουλο, τιμούμε μαζί και τους μαθητές τους, όλη την πατρινή σχολή δηλαδή, κατί που και οι ίδιοι οι μαθητές τους θα ήθελαν πια, από εκεί που μας κοιτάνε.
Αυτή είναι η Τριανδρία του Πατρινού Θεάτρου Σκιών (Μίμαρος-Βασίλαρος-Θεοδωρόπουλος), μια ιδέα του Θωμά Αθ. Αγραφιώτη, την οποία στην αρχή όλοι οι καραγκιοζοπαίχτες της πόλεως, μηδενός εξαιρουμένου, στήριξαν. Και ήμουν παρών στην πρώτη συνέλευση, γύρω από το θέμα αυτό, τον Ιούνιο του 2016, στο γραφείο του Προέδρου του Πολιτιστικού Οργανισμού του Δήμου Πατρέων.
Έφτασε, λοιπόν, η ώρα να αποκτήσει η Πάτρα, έστω και τόσο αργά και καθυστερημένα, αυτό που έπρεπε να είχε εδώ και τόσα χρόνια. Σε μια γωνιά της πόλης, στα Ψηλαλώνια, να υπάρχει μια πλακέτα, που να θυμίζει κάποια πράγματα, για να τα βλέπουν οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεότεροι. Ελπίζω αυτό να λειτουργήσει ως προάγγελος-προθάλαμος, γιατί όχι, και για ένα μόνιμο χώρο Καραγκιόζη στην πόλη μας. Ο Καραγκιόζης είναι εδώ, έχει κόσμο που τον αγαπάει και τον στηρίζει, είναι στο χέρι μας να τον κρατήσουμε ζωντανό και σε υψηλό επίπεδο! Θάλασσα και αέρα έχουμε, ελπίδα λοιπόν! ΑΒΑΝΤΙ, ΜΑΕΣΤΡΟ!