Την επίλυση ενός μακροχρόνιου προβλήματος που δυσχέραινε τις εξαγωγές των
επιτραπέζιων ελιών ποικιλίας Καλαμάτας ανακοίνωσε σήμερα από την Πάτρα ο
Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Βαγγέλης Αποστόλου, κατά την
ομιλία του στο 9 ο Περιφερειακό Συνέδριο για την Παραγωγική Ανασυγκρότηση στη
Δυτική Ελλάδα.
Συγκεκριμένα, ο κ. Αποστόλου ανακοίνωσε ότι θα ενταχθεί στον Εθνικό Κατάλογο
η «Ελιά Καλαμάτας» ως συνώνυμο ποικιλίας ελιάς, ώστε να διευκολύνεται η
εξαγωγή του προϊόντος στην ευρωπαϊκή και διεθνή αγορά. Ταυτόχρονα ενισχύεται
το ΠΟΠ Ελιά Καλαμάτας με την επιθυμητή τροποποίηση των προδιαγραφών.
Όπως δήλωσε ο κ. Αποστόλου αύριο θα προωθηθεί στο Φύλλο της Εφημερίδας της
Κυβερνήσεως η σχετική Υπουργική Απόφαση.
Στόχος του ΥΠΑΑΤ, όπως τόνισε ο Υπουργός, είναι να επιτραπεί -σύμφωνα με όσα
προβλέπει η κοινοτική νομοθεσία- η συνύπαρξη των δυο προϊόντων με την
υιοθέτηση πολιτικών που θα ενισχύσουν την παρουσία τους στην αγορά.
Ακολουθεί η ολόκληρη η Ομιλία του Υπουργού:
«Έχουμε στα χέρια μας για την ανάπτυξη του αγροτικού χώρου κοινοτικούς και
εθνικούς πόρους της τάξης των 6 δις € περίπου.
Δύο χρόνια από την έγκριση του ΠΑΑ (2014-2020) έχουν προκηρυχθεί μέτρα 2,3 δις
€ και έχουν δεσμευθεί μαζί με τα συνεχιζόμενα έργα πάνω από 3,8 δις €, δηλαδή το
65% της δημόσιας δαπάνης του προγράμματος.
Σε ότι αφορά στις πληρωμές και την απορρόφηση, για τα δύο χρόνια ξεπέρασαν το
1,5 δις, δηλαδή το 31%, υπερκαλύπτοντας το στόχο του ΕΣΠΑ και συνεισφέροντας
με το μεγαλύτερο ποσό απορρόφησης πόρων στο ΠΔΕ. Είναι δε δεύτερο ως προς το
ρυθμό αύξησης πληρωμών μεταξύ των 28 κρατών μελών της Ε.Ε.
Τι θέλουμε εμείς από την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας στον πρωτογενή τομέα; Να
αξιοποιήσει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που έχει μέσα από δραστηριότητες που θα
2
ενισχύουν τη τοπική ταυτότητα και θα σέβονται το περιβάλλον. Και θέλω ιδιαίτερα
να σημειώσω ότι υπάρχει ήδη πολύ καλή συνεργασία του Υπουργείου με την
Περιφέρειά σας.
Γι’ αυτό, σε αντίθεση με ότι συνέβαινε στο παρελθόν, έχουμε επιλέξει στην
υλοποίηση του Προγράμματος τη συνεργασία με τις Περιφέρειες της χώρας, που
ασφαλώς και γνωρίζουν καλά τις δυνατότητες του αγροτικού τους χώρου,
εκχωρώντάς τους σημαντικές αρμοδιότητες αλλά και πόρους που ξεπερνούν το 37,4
% των πόρων του ΠΑΑ.
Ποιες δραστηριότητες αναπτύσσονται σήμερα στην Δυτική Ελλάδα; το
καλλιεργητικό προφίλ αφορά κατά κύριο λόγο Αροτραίες καλλιέργειες, τα
Κηπευτικά, και τις Δενδρώδεις καλλιέργειες.
Επίσης αξιόλογη δραστηριότητα παρουσιάζει ο κλάδος της αλιείας και ιδιαίτερα των
υδατοκαλλιεργειών και βέβαια σημαντικό κεφάλαιο αποτελεί και η κτηνοτροφία.
Στην Περιφέρειά σας λοιπόν η ανάπτυξη της χώρας μας μπορεί να προσδοκά πολλά
από τη συμμετοχή του αγροτικού τομέα.
Τι κάνουμε εμείς για να στηρίξουμε αυτή την ανάπτυξη;
Κι αρχίζω από τις πληρωμές.
Οι πληρωμές που έγιναν το 2017 από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, στα πλαίσια των άμεσων
ενισχύσεων της ΚΑΠ, για τη στήριξη όσων ασχολούνται με αυτές τις δραστηριότητες
στην Περιφέρειά σας, ξεπέρασαν τα 256 εκατ. Ευρώ. Μάλιστα για τη στήριξη
συγκεκριμένων προϊόντων που σηματοδοτούν τη περιοχή, όπως η κορινθιακή
σταφίδα, η βιομηχανική ντομάτα , το σκληρό σιτάρι και άλλα, αλλά και για τη
στήριξη ειδικά της κτηνοτροφίας προχωρήσαμε και στην εφαρμογή των
συνδεδεμένων ενισχύσεων.
Για έργα, εκσυγχρονισμού των γεωργικών εκμεταλλεύσεων, δημόσιων υποδομών για
την ανάπτυξη της γεωργίας, για την εγκατάσταση νέων γεωργών, για την εκκίνηση
νέων επιχειρήσεων, για τη στήριξη μικρών γεωργικών εκμεταλλεύσεων και για έργα
συνεργασίας – καινοτομίας εκχωρούνται στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος
συνολικά 76,3 εκατ. € και με τη προσθήκη 38 εκατ. του LEADER και του Αλιείας
φτάνουμε κοντά στα 115 εκατ. ευρώ.
Στο γενικό πλαίσιο του ΠΑΑ 2014-2020, έχουν ενταχθεί και υλοποιούνται έργα,
συνολικού προϋπολογισμού 292 εκατ. €., εκ των οποίων έχουν ήδη πληρωθεί περί τα
143 εκατ. €.
Συνολικά λοιπόν στη Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, πέραν των άμεσων ενισχύσεων
που θα καταβάλλονται κάθε χρόνο, θα κατευθυνθούν αυτή την προγραμματική
περίοδο 407 εκατ. ευρώ.
Ήδη για το ποσό αυτό πολλά μέτρα που αφορούν και την Περιφέρειά σας έχουν
προκηρυχθεί, ενώ έχουν δεσμευτεί και χρήματα από τις ανειλημμένες υποχρεώσεις
για έργα που δεν ολοκληρώθηκαν από το προηγούμενο πρόγραμμα.
Θα σταθώ ειδικά σε 3 ζητήματα, που ξέρω ότι θέλετε αυτή τη στιγμή να απαντήσω
και είναι η εγκατάσταση των νέων γεωργών , η εξυγίανση των Συνεταιρισμών και η
διακίνηση στις ξένες αγορές της ελιάς Καλαμάτας .
Στην Περιφέρεια έχουν κατανεμηθεί για ένταξη 24,7 εκ. ευρώ. Υποβλήθηκαν 1821
αιτήσεις στήριξης και μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης προέκυψαν 1211
δικαιούχοι, 43 εν δυνάμει δικαιούχοι ,426 επιλαχόντες και 141 απορριπτόμενοι.
Οι εν δυνάμει θα πληρωθούν άμεσα. Επίσης άμεσα θα υπάρξει νέα πρόσκληση για τις
Περιφέρειες που δεν απορρόφησαν τις πιστώσεις τους και ταυτόχρονα για τους
3
επιλαχόντες των άλλων περιοχών με πιστώσεις το ποσό που είχαμε κρατήσει ως
υπερδέσμευση. Ασφαλώς και δεν θα καλυφθούν όλοι. Δεσμευόμαστε ότι θα
αναζητήσουμε τρόπους για να κρατήσουμε αυτούς τους νέους. Με την ολοκλήρωση
και αυτής της προκήρυξης θα είμαστε σε θέση να πούμε περισσότερα.
Μετά την ψήφιση του νόμου 4384/16 που αφορούσε τους συνεταιρισμούς, ξεκίνησε
για πρώτη φορά στα χρονικά των συνεταιρισμών αταλάντευτη και χωρίς εκπτώσεις
εφαρμογή του νόμου με τέσσερες στόχους:
Πρώτον, να δοθεί οριστικό τέλος στους συνεταιρισμούς «σφραγίδες». 2.000
συνεταιρισμοί με απόφαση δικαστηρίου θα οδηγηθούν σε λύση.
Δεύτερον, όσοι ενεργοί συνεταιρισμοί απομείνουν να λειτουργούν σύμφωνα με τον
νόμο και τις συνεταιριστικές αρχές. 152 συνεταιρισμοί με 44.000 μέλη
πραγματοποιούν 1.026.000 τζίρο.
Τρίτον, να αποκτήσουν την εμπιστοσύνη των αγροτών, απαραίτητη προϋπόθεση για
την οικονομική τους μεγέθυνση και
Τέταρτον, να δημιουργήσουν οργανώσεις παραγωγών για την καλύτερη αξιοποίηση
των ευρωπαϊκών προγραμμάτων και την βελτίωση των αγροτικών εισοδημάτων. Ήδη
θα ξεπεράσουν σύντομα τις 250 οργανώσεις παραγωγών σε όλη την χώρα.
Με τη διαδικασία αξιολόγησης και εποπτείας των συνεταιρισμών από την αρμόδια
αρχή του υπουργείου πρόεκυψαν αξιόλογα ευρήματα που όλα οδηγήθηκαν ή θα
οδηγηθούν στη δικαιοσύνη.
Η Ελλάδα κατέχει την δεύτερη θέση στις εξαγωγές επιτραπέζιας ελιάς, παγκοσμίως.
Σημειώνεται ότι το ύψος των ελληνικών εξαγωγών επιτραπέζιων ελιών ξεπερνά σε
αξία τα 300 εκατομμύρια ευρώ και οι ελιές Καλαμάτας κατέχουν ένα σημαντικό
μερίδιο αυτών, αφού το 80% της παραγωγής της, δηλαδή περί τους 40.000 τόνους,
εξάγεται.
Σε ότι αφορά την εμπορία του ΠΟΠ Ελιά Καλαμάτας συνολικά 21 επιχειρήσεις έχουν
πιστοποιηθεί από τον ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ για την επεξεργασία -συσκευασία- εμπορία
προϊόντος ΠΟΠ Ελιά Καλαμάτας και η πιστοποιούμενη ποσότητα ανήλθε το 2011 σε
190 τον., το 2012 σε 53 τον., το 2014 σε 233 τον. και το 2015 σε 277 τον.
Οι εξαγωγές των υπόλοιπων προϊόντων «Kalamata olives» αντιμετωπίζουν την
τελευταία πενταετία πολλά προβλήματα όπως αποσύρσεις προϊόντων, σε
συσκευασίες καταναλωτή, στην Ευρωπαϊκή αγορά, μη έκδοση πιστοποιητικού
ελεύθερης διακίνησης για τις αγορές των Τρίτων χωρών, από ορισμένες ελεγκτικές
υπηρεσίες του ΥΠΑΑΤ και ερωτήματα, για τα οποία εκκρεμούν απαντήσεις,
σχετικά με τη νομιμότητα κυκλοφορίας των προϊόντων αυτών, τα οποία
υποβάλλονται από ελεγκτικές αρχές άλλων κ-μ της Ε.Ε αλλά και από Πρεσβείες
μας.
Όπως αντιλαμβάνεστε τα παραπάνω προβλήματα δημιουργούν ευκαιρίες στους
διεθνείς ανταγωνιστές μας για να καλύπτουν τα «κενά» αυτά της αγοράς με δικά
τους προϊόντα που τα ονομάζουν πολλές φορές «Kalamata olives».
Αιτία για τη δημιουργία αυτών των προβλημάτων είναι η υιοθέτηση της άποψης ότι
το «Kalamata olives» είναι μετάφραση του ΠΟΠ Ελιά Καλαμάτας και κατ’
επέκταση δεν μπορεί να χρησιμοποιείται χωρίς την ένδειξη ΠΟΠ ή το ενωσιακό
λογότυπο.
Με γνώμονα την εξεύρεση μιας κοινά αποδεκτής λύσης όσον αφορά στο ζήτημα της
συνύπαρξης της Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης «Ελιά Καλαμάτας» και
του εμπορικού τύπου με την ένδειξη «Κalamata Olives», το Υπουργείο μας
ξεκίνησε, εδώ και ενάμιση χρόνο περίπου, έναν διάλογο με όλους τους
4
ενδιαφερόμενους φορείς προτείνοντας την εγγραφή στον εθνικό κατάλογο της
«Καλαμάτας» ως συνώνυμου ποικιλίας ελιάς.
Αύριο, κιόλας, θα προωθηθεί στο Φύλλο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως η
σχετική Υπουργική Απόφαση.
Στόχος μας με τη λύση που δίνουμε, η οποία προβλέπεται από την Κοινοτική
νομοθεσία, είναι να επιτραπεί η συνύπαρξη των δυο προϊόντων με την υιοθέτηση
πολιτικών που θα ενισχύσουν την παρουσία τους στην αγορά. Δηλαδή να
ενισχύσουμε το ΠΟΠ Ελιά Καλαμάτας με την επιθυμητή τροποποίηση των
προδιαγραφών και παράλληλα να επιτραπεί η νόμιμη εμπορία του προϊόντος
«Kalamata olives» στην Ευρωπαϊκή και Διεθνή Αγορά».
