Πριν από χρόνια, ο Διονύσης Σιμόπουλος έδινε μια διάλεξη στην αίθουσα προβολών του Νέου Ψηφιακού Πλανηταρίου του Ιδρύματος Ευγενίδου. Κάποια στιγμή ανέφερε ότι σε τέσσερα με πέντε δισεκατομμύρια χρόνια ο ήλιος μας θα καταναλώσει τα καύσιμά του, θα διογκωθεί καταστρέφοντας όλους τους λεγόμενους εσωτερικούς πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος –άρα και τη Γη– προτού συρρικνωθεί και μετατραπεί σε λευκό νάνο.
Ενας αγχωμένος κύριος από το ακροατήριο σήκωσε το χέρι. «Με συγχωρείτε», είπε ο ακροατής με έκδηλη αγωνία, «είπατε σε τέσσερα με πέντε εκατομμύρια ή δισεκατομμύρια χρόνια;». Ο κ. Σιμόπουλος χαμογέλασε. «Είπα δισεκατομμύρια χρόνια, όχι εκατομμύρια», συμπληρώνοντας, «ειλικρινά, έχει τόσο μεγάλη σημασία;». Δεν γέλασε μόνον όλο το ακροατήριο, αλλά και ο κύριος που έκανε την ερώτηση.
Γεννημένος αφηγητής
Το επεισόδιο έχει τη σημασία του: ο τρόπος που αφηγείται ο, έμπειρος και πολυγραφότατος εξάλλου, Διονύσης Σιμόπουλος είναι τέτοιος που αιχμαλωτίζει τον ακροατή ή τον αναγνώστη. Οι τακτικοί αναγνώστες του «Τέχνες και Γράμματα» θα γνωρίζουν πως τη δεύτερη Κυριακή κάθε μήνα, ο Διονύσης Σιμόπουλος μάς «ταξιδεύει» με τα... αστρικά σημειώματά του στην καθιερωμένη στήλη «Εξ αφορμής».
Βεβαίως, η απεραντοσύνη του σύμπαντος, τα δισεκατομμύρια των άστρων και των γαλαξιών, τα παράδοξα του χωροχρόνου, οι μαύρες τρύπες και οι εκρηκτικοί υπερκαινοφανείς αστέρες, όσο κι αν σαγηνεύουν αρκετούς, πυροδοτούν και υπαρξιακές αγωνίες: η μηδαμινότητα του ανθρώπου είναι κάτι που δεν χωνεύεται εύκολα. Κι ωστόσο, ένας γεννημένος αφηγητής, όπως είναι ο Διονύσης Σιμόπουλος, μπορεί να μετατρέψει το όποιο άγχος σε μύθο, σε περιπέτεια.
Αυτήν ακριβώς την αίσθηση παρέχουν και τα απολαυστικά κείμενα στο «Είμαστε αστρόσκονη» που μόλις κυκλοφόρησε. Κοσμικά σύννεφα, αστρικοί κανίβαλοι, το πορτρέτο μιας σουπερνόβα, τα τέρατα των γαλαξιακών κέντρων είναι μερικοί ενδεικτικοί τίτλοι των κεφαλαίων που απαρτίζουν την έκδοση, η οποία είναι ενημερωμένη με τις τελευταίες εξελίξεις στον χώρο της αστρονομίας: την επιβεβαίωση του εντοπισμού των βαρυτικών κυμάτων, που έφερε και το φετινό βραβείο Νομπέλ στη Φυσική. Μιλάμε για εκλαϊκευμένη επιστήμη στην καλύτερή της μορφή.
Πέρα όμως από το φυσικό αφηγηματικό ταλέντο του, ο κ. Σιμόπουλος μυήθηκε στην τέχνη του story-telling όταν, νεαρό παιδί, ξεκίνησε από την Πάτρα και στις αρχές της δεκαετίας του ’60 βρέθηκε στην Αμερική για να σπουδάσει αστροφυσική και πολιτική επικοινωνία στο Πανεπιστήμιο της Λουιζιάνα, τη χρυσή εποχή της διαστημικής κούρσας, ζώντας από κοντά τον πυρετό των προσσεληνώσεων, στέλνοντας και ανταποκρίσεις σε ελληνικές εφημερίδες.
Μαύρος νάνος
Για να επιστρέψουμε από εκεί όπου αρχίσαμε, ιδού πώς περιγράφει το τελικό στάδιο του θανάτου του ήλιου μας στο «Είμαστε αστρόσκονη»: «Ετσι, καθώς το νεφέλωμα αερίων που εκτόξευσε θα απομακρύνεται, ο Ηλιος θα συνεχίσει να συρρικνώνεται. Και όταν τελικά η διάμετρός του φτάσει τα 12.000 χιλιόμετρα, στο μέγεθος δηλαδή της Γης μας, ο Ηλιος θα έχει μπει στο τελευταίο στάδιο της ζωής του. Θα έχει μετατραπεί σε άσπρο νάνο. Το λευκό του φως θα φωτίζει αχνά τις “καμένες” επιφάνειες των πλανητών που θα έχουν διασωθεί από τον γιγαντισμό του, ενώ το τέλος του θα καραδοκεί αμείλικτο. Ετσι, αργά, αλλά σταθερά και μοιραία, τα τελευταία απομεινάρια θερμότητας θα τον εγκαταλείψουν, ενώ δεκάδες δισεκατομμύρια χρόνια αργότερα ο Ηλιος θα καταλήξει ένας παγωμένος μαύρος νάνος, χαμένος μέσα στο απέραντο Σύμπαν, χωρίς ν’ αφήσει πίσω του τίποτα που να θυμίζει τη σημερινή του μεγαλοπρέπεια».
Θα μπορούσε να είναι η περιγραφή του θανάτου ενός ξεχωριστού ανθρώπου, έτσι δεν είναι; Και, προσέξατε ελπίζω, ο κ. Σιμόπουλος γράφει «δισεκατομμύρια χρόνια», όχι εκατομμύρια...