Είναι ο Τράμπ η απάντηση στις αρνητικές πλευρές της παγκοσμιοποίησης;

Του Γιάννη Μαγκριώτη, πρωην υπουργου

Τα τελευταία 30 χρόνια η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας καθορίζει κυρίως τις διεθνείς οικονομικές σχέσεις όπως και  τις παραγωγικές και κοινωνικές αλλαγές σε κάθε χώρα είτε αυτή ανήκει στις ανεπτυγμένες είτε στις αναπτυσσόμενες.

Την μεγάλη ώθηση έδωσαν οι νέες τεχνολογίες και κυρίως αυτές των επικοινωνιών και της πληροφορικής και το άνοιγμα των συνόρων στην διακίνηση των προϊόντων, των υπηρεσιών και των κεφαλαίων.Πρωταγωνιστές, ήταν οι ΗΠΑ και η ΕΕ στην συνεχεία.

Η μεγάλη τεχνολογική υπεροχή τους, η υψηλή παραγωγικότητα των οικονομιών τους και τα διαθέσιμα κεφάλαια των χρηματαγορών τους, τους έδωσαν μεγάλα πλεονεκτήματα και οφέλη.

Η μεγάλη ώθηση στην GATT και μετά στον ΠΟΕ, δόθηκε με την ένταξη της Κίνας, στα τέλη της δεκαετίας του ΄80.

Τα τελευταία 30 χρόνια, ένα μεγάλο μέρος της παραγωγής βιομηχανικών προϊόντων έφυγε από τις ανεπτυγμένες χώρες και πήγε στις αναπτυσσόμενες λόγω των φθηνής και ανασφάλιστης εργασίας, της ανυπαρξίας κάθε περιβαλλοντικής νομοθεσίας και της κυριαρχίας αυταρχικών καθεστώτων, που δεν επέτρεπαν στους πολίτες να διεκδικήσουν δικαιώματα.

Οι ανεπτυγμένες χώρες, που στην πρώτη φάση της Παγκοσμιοποίησης, ήταν οι κυρίως κερδισμένες, στην δεύτερη εμφανίζονται χαμένες.

Για να διατηρήσουν το κοινωνικό κεκτημένο τους και να επανακτήσουν την ανταγωνιστικότητα τους, μπήκαν σε ένα φαύλο κύκλο δημοσίου και ιδιωτικού δανεισμού, μείωσαν το κοινωνικό κράτος και προχώρησαν σε μια σειρά μεταρρυθμίσεων, με κύρια την απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων.

Κάποιες χώρες, όπως η Γερμανία, το έκαναν με αρκετή επιτυχία, κάποιες με λιγότερη και κάποιες, όπως της Νότιας Ευρώπης και κυρίως η Ελλάδα, όχι.

Το μεγάλο παράδοξο της Ιστορίας

Το 2016 ήταν η χρονιά που κορυφώθηκε η αντίδραση στην Παγκοσμιοποίηση, μάλιστα εκφράστηκε με μεγάλο θόρυβο στους παλιούς πρωταγωνιστές της Παγκοσμιοποίησης, στην Βρετανία με το Brexit και στις ΗΠΑ με την εκλογή Τράμπ.Στην ΕΕ, εκφράζεται με την εκρηκτική άνοδο του Ευρωσκεπτικισμού και την εμφάνιση νεοναζιστικών μορφωμάτων.

Η Κίνα και οι χώρες που έχουν εμπορικά πλεονάσματα, όπως η Γερμανία και το Μεξικό, θα είναι στο στόχαστρο του Τράμπ, για οικονομικούς και γεωπολιτικούς λόγους.

Θα ζήσουμε το πιο μεγάλο παράδοξο της ιστορίας, των τελευταίων τριών αιώνων. Η Μητρόπολη του καπιταλισμού, που άνοιξε βίαια τα σύνορα της Παγκοσμιοποίησης, να ζητά την περιστολή της και η μεγάλη χώρα του «Κομμουνισμού», η Κίνα, να θέλει την ενίσχυσή της.

Οι αντιθέσεις είναι μεγάλες και οι δυνάμεις που ανταγωνίζονται ισχυρές και αλληλοεξαρτώμενες.Ποιες θα είναι οι λύσεις και με πιο τρόπο θα επιδιώξουν οι ισχυρές χώρες και οι σύμμαχοι τους, να τις πετύχουν;

Οι αναγκαίες ρυθμίσεις, ιδιαίτερα στη ασυδοσία του χρηματιστικού κεφαλαίου, θα γίνουν συναινετικά ή μέσα από συγκρούσεις -και ποιες συγκρούσεις ;

Η περίπτωση της Ελλάδας

Η χώρα μας, που είναι ευάλωτη, τόσο στις διεθνείς οικονομικές εξελίξεις, όσο και στις πολεμικές συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή, που δημιουργούν και τις μεγάλες προσφυγικές ροές, πως θα αντιδράσει;

Πως θα αντιδράσει στις αναθεωρητικές απόψεις του Ερντογάν και στην αστάθεια των Βορείων γειτόνων μας ;

Το 2016, που έφυγε μεγέθυνε τα προβλήματα, διεθνή και εσωτερικά και δημιούργησε περισσότερες αβεβαιότητες.

Το 2017, μπορεί να προσθέσει και νέους κινδύνους, για την Παγκοσμία σταθερότητα και ανάπτυξη.

Στο χαοτικό περιβάλλον που μπήκε το νέο έτος πρέπει να βρεθούν κοινωνικές, πολιτικές και πνευματικές δυνάμεις, που θα δώσουν γρήγορα, τις νέες δημιουργικές λύσεις.

Διαβάστε επίσης