Σαρωτικές είναι οι αλλαγές στις εισφορές των ελευθέρων επαγγελματιών από 1/1/2017.
Δείτε σε 15 ερωταπαντήσεις τα σημεία-κλειδιά του νέου τοπίου στην ασφάλιση των ελευθέρων επαγγελματιών.
1. Ποιοι ασφαλισμένοι υποχρεώνονται από την 1/1/2017 να καταβάλουν εισφορές με βάση το εισόδημα;
Ολοι οι αυτοαπασχολούμενοι και ελεύθεροι επαγγελματίες, τα μέλη των Διοικητικών Συμβουλίων των Ανωνύμων Εταιρειών με αντικείμενο επιχείρησης επαγγελματική, βιοτεχνική ή εμπορική δραστηριότητα εφόσον αυτά είναι μέτοχοι κατά ποσοστό 3% τουλάχιστον, οι διαχειριστές Ιδιωτικής Κεφαλαιουχικής Εταιρείας που ορίστηκαν με το καταστατικό ή με απόφαση των εταίρων, ο μοναδικός εταίρος μονοπρόσωπης Ιδιωτικής Κεφαλαιουχικής Εταιρείας, οι ιδιοκτήτες τουριστικών καταλυμάτων, οι αγρότες. οι επαγγελματίες, βιοτέχνες και έμποροι που υπάγονταν στην ασφάλιση του ΟΓΑ, ο/η σύζυγος και τα ενήλικα τέκνα οικογένειας, σε περίπτωση οικογενειακής αγροτικής εκμετάλλευσης ακόμη και οι μοναχοί που απασχολούνται σε αγροτικές εργασίες.
2. Ποιου έτους το εισόδημα θα αποτελεί τη βάση πάνω στην οποία θα υπολογίζονται οι εισφορές;
Βάση υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών θα είναι το καθαρό φορολογητέο εισόδημα από επαγγελματική δραστηριότητα στο πρόσφατο εκκαθαρισμένο φορολογικό έτος. Ετσι, οι ασφαλιστικές εισφορές θα υπολογίζονται επί του εισοδήματος του προ προηγούμενου έτους και στη συνέχεια, μετά την εκκαθάριση του εισοδήματος του προηγούμενου έτους, θα γίνεται ο συμψηφισμός. Για τον υπολογισμό των εισφορών του 2017 θα ληφθεί ως βάση το εισόδημα του 2015 και όταν οριστικοποιηθεί το εισόδημα του 2016 θα γίνει επανυπολογισμός και τυχόν διαφορά θα συμψηφιστεί ισομερώς κατανεμημένη έως τον Δεκέμβριο του 2017.
3. Πώς θα γνωρίζουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες τις εισφορές που πρέπει να πληρώσουν;
Τα ειδοποιητήρια που θα οριστικοποιήσει η Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης (ΗΔΙΚΑ) σε συνεργασία με τη ΓΓΠΣ θα είναι διαθέσιμα ηλεκτρονικά στην ιστοσελίδα του ΕΦΚΑ (efka.gov.gr) όπου η πρόσβαση θα γίνεται με τους κωδικούς της εφορίας. Ωστόσο συζητείται να αποσταλούν, κατά την επίσημη «πρώτη», και ταχυδρομικά στους ασφαλισμένους. Οι εισφορές θα καταβάλλονται, υποχρεωτικά, με κωδικό-ταυτότητα πληρωμής.
4. Θα μπορεί ο ασφαλισμένος να πληρώνει μερικώς και όχι στο σύνολο τις εισφορές στον ΕΦΚΑ;
Τη μερική καταβολή των εισφορών την προβλέπει πρόσφατη νομοθετική ρύθμιση η οποία, ωστόσο, δεν έχει πλήρως «εξηγηθεί» στους ασφαλισμένους.
5. Τι επιπτώσεις θα έχει όποιος πληρώνει μερικώς και όχι πλήρως τις εισφορές του μήνα;
Στην περίπτωση που πληρώνεται μικρότερο ποσό θα επιβάλλεται επιβάρυνση - προσαύξηση με επιτόκιο 8,05%, δεν θα μπορεί να λάβει ασφαλιστική ενημερότητα, εφόσον το υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης δεν προβλέψει το αντίθετο, ενώ είναι άγνωστο αν θα δικαιούται και τις παροχές (π.χ «κάλυψη» ασθενείας). Διαφορές, πάντως, είναι βέβαιο ότι θα υπάρχουν αφού στο ίδιο έτος λαμβάνονται υπόψη δύο διαφορετικές βάσεις εισοδήματος. Ετσι, π.χ. όσοι είχαν μεγαλύτερα εισοδήματα το ‘16 σε σχέση με το ‘15 θα πρέπει να καταβάλουν υψηλότερα ασφάλιστρα κάθε μήνα για να αποφύγουν τη μεγάλη ταμειακή επιβάρυνση που θα έχουν στο δεύτερο εξάμηνο του ‘17. Αντίθετα όσοι είχαν απώλειες εισοδήματος το ‘16 σε σχέση με το ΄15, θα μπορούσαν να πληρώνουν... λιγότερα σε σχέση με τα ποσά των ειδοποιητηρίων με τον κίνδυνο, όμως, να αντιμετωπίσουν τις... συνέπειες.
6. Οι μισθωτοί με παράλληλη απασχόληση που αμείβονται, επιπλέον, με «μπλοκάκι» θα πληρώνουν εισφορές και για το εισόδημα από το «μπλοκάκι»;
Θα πληρώνουν τις εισφορές του ελεύθερου επαγγελματία εφόσον αποκτούν εισόδημα με «μπλοκάκι» εφόσον απασχολούνται σε περισσότερους από δύο «εργοδότες», σύμφωνα με τον νόμο. Μηνιαία βάση υπολογισμού των εισφορών θα είναι το άθροισμα του εισοδήματος από την παροχή των μισθωτών υπηρεσιών και του καθαρού φορολογητέου αποτελέσματος από τη δραστηριότητα ως ελεύθερου επαγγελματία. Αν δεν έχουν εισόδημα από «μπλοκάκι» δεν θα υποχρεώνονται να πληρώσουν εισφορές.
7. Σε ποιες περιπτώσεις θα πληρώνει και ο εργοδότης τις αναλογούσες εισφορές;
Ο νόμος προβλέπει τον επιμερισμό των εισφορών με τον εργοδότη αν πρόκειται για εργαζόμενο ο οποίος απασχολείται και αμείβεται με «μπλοκάκι» σε 1 έως 2 εργοδότες. Αν αποκτήσει τρίτο εργοδότη θα πρέπει να καταβάλει ο ίδιος όλες τις εισφορές.
8. Ποιος και πώς θα δηλώνει την ασφάλιση;
Ο εργοδότης με Αναλυτική Περιοδική Δήλωση προφανώς στις προθεσμίες και στους χρόνους που ήδη ισχύουν για την απασχόληση μισθωτών.
9. Ποιες είναι οι εισφορές, κατώτατες και ανώτατη, που θα πληρώνονται κάθε μήνα;
Η μηνιαία εισφορά για τη σύνταξη είναι 20% και για την ασθένεια 6,95% ενώ υπάρχουν κατηγορίες ελεύθερων επαγγελματιών που έχουν επικουρική ασφάλιση (7%) και εφάπαξ (4%). Η ελάχιστη εισφορά για ελεύθερους επαγγελματίες είναι τα 157,95 ευρώ (117,22 ευρώ για τη σύνταξη + 40,73 ευρώ για την ασθένεια με βάση ελάχιστο μηνιαίο εισόδημα τα 586,08 ευρώ που είναι ο κατώτατος νομοθετημένος μισθός) και για τους αγρότες και τους νέους επιστήμονες με ασφάλιση κάτω της 5ετίας τα 85,95 ευρώ (57,44 ευρώ για τη σύνταξη + 28,51 ευρώ για την ασθένεια αφού το 2017 έχουν εισφορά 14% για τη σύνταξη και ελάχιστο υποχρεωτικό μηνιαίο εισόδημα στο 70% του κατώτατου μισθού, δηλαδή τα 410, 25 ευρώ). Η ανώτατη μηνιαία εισφορά για όλους όσους δηλώνουν υψηλές αμοιβές υπολογίζεται στο 10πλάσιο του νομοθετημένου κατώτατου μισθού (5.860,80 ευρώ) και θα είναι 1.579,51 ευρώ (1.172,16 ευρώ για τη σύνταξη + 407,35 ευρώ για την ασθένεια).
10. Θα υπάρχουν εκπτώσεις;
Εκπτώσεις προβλέπονται για τη μεταβατική περίοδο έως το 2020 για τους επιστήμονες πρώην ασφαλισμένους στο ΕΤΑΑ κλιμακωτά σε συνάρτηση με το ύψος του φορολογητέου εισοδήματος (έκπτωση 50% κατ’ ανώτατο ποσοστό, για εισόδημα 7.033,01 ευρώ - 13.000 ευρώ και 5% η κατώτατη έκπτωση για εισοδήματα 57.000 ευρώ - 58.000 ευρώ).
11. Σε ποιες περιπτώσεις θα πρέπει να πληρώνεται μαζί με τα ασφάλιστρα στον ΕΦΚΑ και η εισφορά στον ΟΑΕΔ;
Μόνο στις περιπτώσεις που υπάρχει εξαρτημένη σχέση εργασίας ο εργοδότης και ο μισθωτός θα καταβάλλουν την εισφορά που προβλέπει η νομοθεσία υπέρ ΟΑΕΔ, ΟΕΚ και Εργατική Εστία. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα δίνουν, όπως συνέβαινε έως και τα τέλη του 2016, την ειδική εισφορά των 10 ευρώ το μήνα.
12. Αν ο ελεύθερος επαγγελματίας δεν είχε εισόδημα ή είχε ζημιές από τη δραστηριότητά του, θα πληρώνει και πόσα;
Εάν δηλώνονται λιγότερα από τα ελάχιστα ποσά που αναφέρονται παραπάνω (586,08 ευρώ το μήνα και 410,25 ευρώ, ανάλογα με το επάγγελμα) στις περιπτώσεις ζημιών ή μηδενικών κερδών ή υποχρεωτικής ασφάλισης λόγω ιδιότητας χωρίς άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας, η μηνιαία βάση υπολογισμού των εισφορών θα είναι τα 586,08 ευρώ και τα 410,25 ευρώ.
13. Αν δεν έχει υποβληθεί φορολογική δήλωση τον προηγούμενο χρόνο ή πρόκειται για νέο επαγγελματία, σε ποιο εισόδημα θα υπολογίζονται οι εισφορές;
Στην περίπτωση μη υποβολής φορολογικής δήλωσης θα πληρώνεται εισφορά με βάση τα 586,08 ευρώ και τα 410,25 ευρώ, αντίστοιχα, «έως ότου καταστεί δυνατός ο εντοπισμός του φορολογητέου εισοδήματος». Το ίδιο θα ισχύει και για κάθε νέο επιτηδευματία ή αγρότη.
14. Τι θα «κερδίζει» όποιος πληρώνει, λόγω πολλαπλής απασχόλησης, διπλές εισφορές;
Η ανταποδοτική σύνταξη που θα λάβει όταν συνταξιοδοτηθεί θα είναι μεγαλύτερη και αν δεν ανήκει σε κατηγορία που μπορεί να λάβει δεύτερη σύνταξη, θα έχει μια προσαύξηση στο ποσό της πρώτης σύνταξης.
15. Για ποιες «καλύψεις» θα είναι υποχρεωμένος ο διπλο-ασφαλισμένος να καταβάλει διπλές εισφορές;
Για την κύρια σύνταξη και την ασθένεια σε κάθε περίπτωση και για επικουρική (7%) και εφάπαξ (4%) μόνο όπου προβλέπεται.
