Τι αλλάζει στα πανεπιστήμια: Με κοινά μαθήματα οι πρωτοετείς

Ανατροπή της καθιερωμένης δομής στα ΑΕΙ με συλλογικό πρώτο έτος για όλους φέρνει το σχέδιο του υπουργού Παιδείας Κωνσταντίνου Γαβρόγλου, όπως το αποκαλύπτει ο υπουργός μέσω του «protothema.gr».
 
Σύμφωνα με το σχέδιο Γαβρόγλου, το πρώτο έτος κάθε τμήματος θα λειτουργεί ως εισαγωγικό και θα αποτελείται κατά περίπου 75% από μαθήματα κοινά για όλη τη σχολή.

Στη συνέχεια οι φοιτητές θα έχουν τη δυνατότητα να επιλέγουν μία επιπλέον ειδίκευση, σπουδάζοντας σε δύο επιστημονικά πεδία, ένα πρωτεύον και ένα δευτερεύον, που θα ανήκουν και τα δύο στο ίδιο ευρύτερο γνωστικό πεδίο και που συνήθως θεραπεύονται στην ίδια σχολή», αποκαλύπτει μιλώντας στο «protothema.gr» ο κ. Γαβρόγλου, ταράζοντας τα λιμνάζοντα νερά της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. 

Ο κ. Γαβρόγλου κάνει λόγο για γενναία αναμόρφωση του πρώτου έτους των ΑΕΙ εξηγώντας ότι: «Αν επιθυμούμε να διαμορφώσουμε έναν πραγματικά νέο τρόπο πρόσβασης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, θα πρέπει να προχωρήσουμε παράλληλα και σε μια γενναία αναμόρφωση του πρώτου έτους των πανεπιστημίων. Επεξεργαζόμαστε ένα σχέδιο που θα επιτρέπει στους φοιτητές να μη δεσμεύονται απόλυτα από το τμήμα στο οποίο εισήχθησαν, αλλά που θα τους δίνει την ευελιξία να αλλάζουν ή να προσαρμόζουν τις επιλογές τους στην πορεία. 

Σύμφωνα με το σχέδιο, το πρώτο έτος όλων των τμημάτων θα λειτουργεί ως εισαγωγικό, ενώ στη συνέχεια οι φοιτητές θα έχουν τη δυνατότητα να μπορούν να επιλέγουν μία επιπλέον ειδίκευση. Το καθεστώς ισχύει σε πανεπιστήμια του εξωτερικού και η εφαρμογή του στην Ελλάδα θα μπορούσε να δώσει επαγγελματική, επιστημονική και ακαδημαϊκή διέξοδο σε χιλιάδες φοιτητές οι οποίοι ενδιαφέρονται να διευρύνουν τον γνωστικό τους ορίζοντα». 
Το σχέδιο του υπουργού σπάει την κλασική δομή των ακαδημαϊκών χρόνων, και όπως εξηγεί ο ίδιος, ο πτυχιούχος εν μέσω κρίσης θα αποκτά στο τέλος των σπουδών του επιπλέον προσόντα χωρίς να ξοδέψει περισσότερα χρήματα ή σπαταλώντας χρόνο από την έξοδό του στην αγορά εργασίας. Ο υπουργός συνεχίζει δίνοντας ένα παράδειγμα για τον φοιτητή του μέλλοντος: «Θα μπορεί να σπουδάζει Πολιτική Οικονομία και να κάνει και κάποια ειδίκευση στην Οικονομία».
 
Περιγράφοντας το νέο σύστημα ο υπουργός επισημαίνει ότι η επιλογή για τη μετέπειτα ειδίκευση θα γίνεται με ένα σύστημα που θα βασίζεται στη βαθμολογία σε συνδυασμό με τις προσφερόμενες θέσεις, αλλάζοντας στην ουσία την όλη φιλοσοφία του πανεπιστημίου μέχρι στιγμής, μετατοπίζοντας και το βάρος της επιλογής. 

Στόχος του νέου συστήματος είναι να ενοποιήσει τα μαθήματα στο πρώτο εξάμηνο των πανεπιστημίων. Οι φοιτητές στο Χημικό και το Φυσικό, για παράδειγμα, θα παρακολουθούν κοινά μαθήματα και μετά θα αποφασίζουν ποιον επιστημονικό κλάδο θα ακολουθήσουν. Οι υποψήφιοι φοιτητές δεν θα εισάγονται σε σχολή αλλά σε πανεπιστήμιο, επιλέγοντας από μία λίστα μαθημάτων και κερδίζοντας πόντους, προκειμένου να καταλήγουν στην τελική απόφαση σε μεγαλύτερη ηλικία. 

Στην περίπτωση που στα τέσσερα χρόνια επιλέξουν έναν (μικρό) αριθμό ομοειδών μαθημάτων, το πτυχίο τους αποκτά «κύρια» ή «δευτερεύουσα κατεύθυνση» (major/minor) στην ειδικότητα που θα έχουν επιλέξει, με στόχο να έχουν μία μεγαλύτερη γκάμα γνωστικών αντικειμένων.

Εθνικό Απολυτήριο

Πριν από την αναμόρφωση των πρώτων ετών του πανεπιστημίου, στο οποίο επιθυμεί να βάλει και νέο αίμα πανεπιστημιακών, ο κ. Γαβρόγλου θα προχωρήσει στην κατάρτιση του Εθνικού Απολυτηρίου και στην κατάργηση των Πανελλαδικών.

Ο κ. Γαβρόγλου ετοιμάζει ένα νέο σύστημα εισαγωγικών εξετάσεων, το οποίο θα περιλαμβάνει την αναβάθμιση των δύο τάξεων του Λυκείου, ενώ λαμβάνοντας το Εθνικό Απολυτήριο, ο μαθητής θα εισάγεται στο πανεπιστήμιο.

Ο βαθμός του Εθνικού Απολυτηρίου στα πρότυπα του International Baccalaureate θα διαμορφώνεται από τη βαθμολογία των Πανελλαδικών και από τη συνολικότερη παρουσία του μαθητή στο Λύκειο, με σειρά κριτηρίων. Στόχος του νέου συστήματος που επεξεργάζεται ο κ. Γαβρόγλου είναι να δημιουργηθεί ένα ευέλικτο σύστημα εισαγωγής στα πανεπιστήμια, οι απόφοιτοι των οποίων θα αποκτούν ένα πτυχίο που θα έχει αξία. 

Ο κ. Γαβρόγλου υπογράμμισε ότι το σύστημα για το Εθνικό Απολυτήριο θα είναι αδιάβλητο με ταυτόχρονη διενέργεια εξετάσεων με κοινά θέματα σε όλα τα σχολεία. 

O υπουργός εξήγησε ότι τα επόμενα τρία χρόνια θα συνεχιστούν οι Πανελλαδικές και στη συνέχεια θα αλλάξει το σύστημα για τους μαθητές. Ωστόσο, οι αλλαγές στα σχολεία θα ξεκινήσουν από τον επόμενο Σεπτέμβριο. Ο υπουργός τόνισε ακόμη ότι μέσα στις επόμενες δέκα ημέρες ο πρωθυπουργός θα ανακοινώσει τη συγκρότηση επιτροπής υψηλού επιπέδου που θα πραγματοποιήσει οικονομική μελέτη για τις ανάγκες του εκπαιδευτικού συστήματος, επισημαίνοντας ότι πρόθεση του Αλέξη Τσίπρα είναι να δεσμευτεί ότι εντός της επόμενης τριετίας θα καλυφθούν από τον Προϋπολογισμό οι ανάγκες που θα προκύψουν από τη μελέτη.

Στις προτάσεις που θα συζητηθούν τους επόμενους δύο μήνες είναι η θέσπιση νέου συστήματος εισαγωγής στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση που να αποδεσμεύει το Λύκειο από τις εξετάσεις εισαγωγής. Παράλληλα προτείνεται αναδιαμόρφωση της ύλης σε σχέση με τα Προγράμματα Σπουδών, συγγραφή νέων σχολικών εγχειριδίων και υποστηρικτικού εκπαιδευτικού υλικού επιμόρφωση εκπαιδευτικών στα νέα Προγράμματα Σπουδών και τις νέες διδακτικές προσεγγίσεις.

Παράλληλα ο υπουργός εστιάζει στην επέκταση του ενιαίου τύπου ολοήμερου Δημοτικού και στα μονοθέσια, διθέσια, τριθέσια -συνολικά 769- σχολεία την προσθήκη ενός έτους στην υποχρεωτική προσχολική εκπαίδευση και την περαιτέρω ενίσχυση του απογευματινού προγράμματος του ολοήμερου σχολείου. 

Σε ο,τι αφορά τα επόμενα βήματα για την Παιδεία το υπουργείο μελετά τη σταδιακή επέκταση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης στο Λύκειο, τη μεταρρύθμιση του ωρολογίου προγράμματος του Λυκείου. Οπως είπε ο κ. Γαβρόγλου, «η εισήγηση που θα κατατεθεί από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής θα συζητηθεί διεξοδικά στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής η οποία και θα αποφασίσει τη διαδικασία. Μέχρι τον Μάρτιο, πάντως, η επιτροπή θα πρέπει να έχει ολοκληρώσει τις συζητήσεις της, προκειμένου οι μαθητές που θα είναι στην Α’ Λυκείου να γνωρίζουν πώς θα πορευτούν στις τελευταίες δύο τάξεις του Λυκείου και πώς θα εισάγονται στα ΑΕΙ. Στόχος είναι η υλοποίηση του τετράπτυχου σε βάθος τριετίας: αναβάθμιση των δύο τελευταίων τάξεων του Λυκείου, ουσιαστικό και έγκυρο Εθνικό Απολυτήριο, κατάργηση των Πανελληνίων και αναμόρφωση του πρώτου πανεπιστημιακού έτους».