Του Ιωάννη Καλαβρουζιώτη*
Δράττομαι της ευκαιρίας και μετά την πρόσφατη επισκεψή μου στην πόλη Gufu επαρχίας Shandong της Κίνας, ως προσκεκλημένος ομιλητής στο 11ο Forum για το Νερό και την Πολιτιστική ποικιλομορφία στην πόλη του Κομφούκιου στην Κίνα, να αναφερθώ στα πλεονεκτήματα της δημιουργίας Μουσείου Νερού στην Δυτική Ελλάδα
Οι κινέζοι στη συμβολή των ποταμών Dawen και Daqing στην κομητεία Dongping της επαρχίας Shandong, κατασκεύασαν το φράγμα Daicun που αναγνωρίζεται ως το πρώτο φράγμα στην αρχαία Κίνα. Κατασκευάστηκε κατά το 9ο έτος της βασιλείας των Yongle της δυναστείας Ming (1368 μ.Χ.-1644 μ.Χ.) με ιστορία άνω των 600 ετών. Το φράγμα διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη των δυναστειών Ming και Qing (1636 μ.Χ.-1912 μ.Χ.) Το 2014, το φράγμα Daicun εγγράφηκε στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την 38η Γενική Συνέλευση της Παγκόσμιας Κληρονομιάς.
Σήμερα λειτουργεί το Μουσείο Φράγματος Daicun, που παρουσιάζει τη μακρά ιστορία και τον σχεδιασμό του φράγματος. Το μουσείο στεγάζει περισσότερα από 3.000 πολιτιστικά εκθέματα, συμπεριλαμβανομένων εργαλείων κατασκευής που χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός, ότι οι κινέζοι λάτρεις της πολιτιστικής κληρονομιάς τους, έχουν κατασκευάσει πάρκο αναψυχής που ενσωματώνει την ακαδημαϊκή εκπαίδευση και έρευνα στις περιβαλλοντικές επιστήμες, την αναψυχή και την ψυχαγωγία, προκειμένου να αξιοποιήσουν σε μέγιστο βαθμό τον περαιτέρω αυτόν τον συνδυασμό περιβαλλοντικής , αισθητικής και πολιτιστικής κληρονομιάς.
Αντίστοιχα Μουσεία Νερού στην Κίνα λειτουργούν και σε πολλά άλλα μέρη της Κίνας κυρίως πλησίον των μεγάλων ποταμών.
Παγκοσμίως, υπάρχουν Μουσεία Νερού σε πολλές αναπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες (Ινδία, Αίγυπτο, Ιαπωνία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, κ.α.). Τα μουσεία νερού αποτελούν κορυφαία αξιοθέατα, με υψηλή επισκεψιμότητα και προσφέρουν δραστηριότητες για όλες τις ηλικίες.
Στην Χώρα μας υπάρχει περιορισμένος αριθμός θεματικών μουσείων του νερού, όπως το Υπαίθριο Μουσείο Νερού Έδεσσας, το Μουσείο Ύδρευσης της ΕΥΑΘ στη Θεσσαλονίκη, το Μουσείο Υδροκίνησης στη Δημητσάνα και κάποια άλλα μικρότερα, όπως το Μουσείο Νερού & Υδροκίνησης Ζάκρου στην Κρήτη. Το μοναδικό σπίτι του νερού που λειτουργεί ως κέντρο πληροφόρησης εξοικονόμησης νερού, αλλά και ως τουριστικό προϊόν βρίσκεται στην Πάτρα, όπου κατασκευάστηκε μέσω ενός Διακρατικού Προγράμματος (Ελλάδας-Ιταλίας).
Kαι ερχόμαστε στα καθ’ υμάς, αυτά της Δυτικής Ελλάδος. Της περιφέρειας όπου το υγρό στοιχείο κυριαρχεί θα έλεγα και στους τρείς Νομούς. Στην Αιτωλοακαρνανία με τον Αχελώο ποταμό και τα γνωστά του φράγματα αυτά του Στράτου, Καστρακίου, Κρεμαστών. Την τεχνητή λίμνη του Ευήνου και τον ποταμό Εύηνο, τις λίμνες Λυσιμαχεία, Οζερό και Αμβρακία.
Την τεχνητή Λίμνη του Λάδωνα στην Ηλεία, το φράγμα Πείρου-Παραπείρου στην Αχαΐα, τον Αροάνειο ποταμό και τα σπήλαια των Καστριών στα Καλάβρυτα. Αξιοσημείωτη θέση στο υγρό στοιχείο καταλαμβάνει η Λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου και το δέλτα του Αχελώου μια προστατευόμενη περιοχή από το δίκτυο Natura το Φύση 2000. Προστατευόμενη περιοχή ανήκουσα σε Φορέα Διαχείρισης όπως και το Κοτύχι –Στροφυλιά στην Αχαΐα.
Ένα Μουσείο Νερού εκτός από τουριστικό προϊόν θα συνέβαλε στην προώθηση της βιώσιμης διαχείρισης του νερού, μέσω δράσεων πληροφόρησης, ενημέρωσης, εκπαίδευσης, κατάρτισης, εκδηλώσεων και νέων συμβουλευτικών υπηρεσιών, που θα απευθυνόταν στους πολίτες – καταναλωτές και στους επαγγελματίες που σχετίζονται με τη διαχείριση των υδάτων. Επίσης, θα αποτελούσε μία σταθερή βάση για την οργάνωση εθελοντικών δράσεων.
Με τη διακίνηση της γνώσης μέσω εκπαιδευτικών προγραμμάτων, σεμιναρίων και δημόσιων εκδηλώσεων, θα συνέβαλε στην περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση, την προώθηση καινοτόμων γνώσεων και εμπειριών και θα θεμελίωνε ένα παγκόσμιο δίκτυο συνεργασιών για τη παρακολούθηση των διεθνών διεργασιών όσον αφορά το νερό και την ανάπτυξη. Κάτι τέτοιο θα ήταν εξαιρετικά χρήσιμο στην περίοδο της κλιματικής αλλαγής που διανύουμε. Ένα Μουσείο που θα δένει με τους αρχαιολογικούς μας χώρους όπως για παράδειγμα με την Αρχαία Πλευρώνα η τα ιστορικά Καλάβρυτα.
Απαραίτητη λοιπόν η δημιουργία Μουσείου Νερού στην Δυτική Ελλάδα και μην σπαταλήσουμε τον χρόνο σε ποιον από τους τρείς Νομούς μας θα λειτουργήσει. Η ίδια η φύση και το υγρό στοιχείο με τις ποσότητές του μας δείχνει τον δρόμο που θα πρέπει να ακολουθηθεί. Αρκεί να υπάρξει πραγματική αναπτυξιακή βούληση.
*Καθηγητής Δρ. Ιωάννης Κ. Καλαβρουζιώτης – τ. Πρόεδρος Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου
