Του Θ. Λουλούδη και του Φ. Οικονόμου*
Ο Νομός μας είναι ευλογημένος. Προσφέρει ικανοποιητική ποιότητα ζωής, καθαρό περιβάλλον, υποδομές υγείας και εκπαίδευσης, ταυτόχρονη παρουσία βουνού και θάλασσας, μετακινήσεις σε μικρό χρόνο, πολλές θέσεις μισθωτής εργασίας και ένα εκτεταμένο σύστημα βασικών υπηρεσιών συμπληρώνει την θετική πλευρά.
Η αρνητική πλευρά είναι η ισχνή οικονομία και οι περιορισμένες επιδόσεις στον πολιτισμό, στα πάσης φύσεως επιτεύγματα στην καινοτομία, σε ό,τι σύγχρονο κινεί τον κόσμο. Είμαστε ένας Νομός που δεν δίνει αρκετές ευκαιρίες στα παιδιά του, δεν τα κρατά στον τόπο. Μια κοινωνία συμβιβασμένη µε το μέτριο (µε εξαιρέσεις πάντα).
Ποιος ευθύνεται; Όλοι µας. Ο καθένας µας χωριστά. Αλλά δεν έχουμε όλοι το ίδιο μερίδιο ευθύνης. Κάποιοι έχουν μεγαλύτερο. Και αυτοί είναι οι πάσης φύσεως εκπρόσωποί µας. Μέσα σε αυτούς και στην τοπική αυτοδιοίκηση. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1980, όταν η περιοχή κατέρρευσε, η τοπική αυτοδιοίκηση δεν ασχολήθηκε σοβαρά µε τη βασική «ασθένεια» του τόπου που, είναι η απουσία παραγωγής, ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων και εξειδίκευσης.
Η περιοχή χρειάζεται ένα ειδικό σχέδιο ανασυγκρότησης και ανάπτυξης ως τμήμα του εθνικού αναπτυξιακού σχεδιασμού και το ΕπιμελητήριοΑχαΐας είναι ο πλέον κατάλληλος φορέας να ηγηθεί της δημιουργίας του. Με τη στήριξη και τη συνεργασία της τοπικής αυτοδιοίκησης. Η περιοχή έχει τα πλεονεκτήματα, τη γνώση, την υποδομή, το οικοσύστημα και το ανθρώπινο δυναμικό να στηρίξει αυτό το σχεδιασμό.
Τη βάση την έχουμε και είναι το κυβερνητικό σχέδιο µε τίτλο «80+ έργα για την Πάτρα του 2030», που παρουσιάστηκε από τον πρωθυπουργό τον Νοέμβριο του 2022. «Σχέδιο», όμως, που αποτελεί «θεωρητική τακτοποίηση» υπαρχόντων έργων, εθνικών και περιφερειακών, χωρίς στόχο και όραμα. Πρέπει να βελτιωθεί σε πολλά, όπως στην καλύτερη διασύνδεσή του µε το ΕΣΠΑ της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας. Ομοίως στην ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα, που αποτελεί ένα από τα σημαντικά πλεονεκτήματα, αλλά και προοπτική της περιοχής. Βελτίωση χρειάζεται και η περιγραφή των «προοπτικών της περιοχής», που δεν μπορούν να «επιβάλλονται» από τα επάνω και να μοιάζουν γενικές αναφορές, που ταιριάζουν λίγο πολύ σε κάθε μεγάλη περιφερειακή πόλη. Πρέπει να είναι αποτέλεσμα διαλόγου µε το τοπικό δυναμικό, το οποίο έχει ήδη επεξεργασμένες και συγκεκριμένες προτάσεις που θέλουν την περιοχή να βασίζεται στην οικονομία της γνώσης, του πολιτισμού και του περιβάλλοντος, µε κυρίαρχες δραστηριότητες τη «διατροφή», τον «τουρισμό» και την «έρευνα – καινοτομία».
Εκείνο που μετρά περισσότερο είναι το σωστό «σχέδιο» και η δέσμευση όλων των παραγόντων της περιοχής στην υλοποίηση του. Δυστυχώς, στην περιοχή δεν ξέρουμε τι θέλουμε και ο καθένας «τραβά τον δρόμο του». Η ανάπτυξη δεν είναι αποτέλεσμα µόνο της ύπαρξης χρημάτων. Από το 1990 και µετά δεν µας έλειψαν τα χρήματα, αλλά καταφέραμε να υστερούμε σε όλους τους σημαντικούς δείκτες (ανεργία, ΑΕΠ, ποσοστό συµµετοχής στην απασχόληση κ.λπ.).
Οι βελτιώσεις – διεκδικήσεις που η στήλη προτείνει είναι:
- Το Λιμάνι της Πάτρας: Αναφέρεται ως έργο που ήδη τρέχει και ως «κατασκευή και ανάπτυξη νέου εμπορικού τμήματος (Containers) στον νέο λιμένα, διασύνδεση µε σιδηροδρομική γραµµή και αξιοποίηση των ακινήτων του ΟΛΠΑ, προκειμένου να µετατραπεί σε κέντρο «logistics». Συνθέτει δράσεις µε εντελώς διαφορετική ωριμότητα και δεν προβλέπει οδικό χάρτη τόσο χρηματοδοτικά όσο και χρονοδιάγραμμα.
- Η αύξηση της χωρητικότητας των υποδομών LNG στον Λιμένα Πατρών αναφέρεται ως έργο που σχεδιάζεται και τίποτα άλλο πέραν αυτού.
- Η µαρίνα µεγάλων σκαφών αναψυχής αναφέρεται ως έργο που σχεδιάζεται και τίποτα άλλο πέραν αυτού.
- Η ανακατασκευή κολυµβητηρίου Αγυιάς: Δυστυχώς το έργο πιάστηκε από το μηδέν από τη διοίκηση Φαρμάκη. Συντάχθηκαν πλήρεις μελέτες ως μελέτες εφαρμογής και αδειοδοτήσεις. Ένταξη έγινε. Για το χρονοδιάγραµµα όμως δεν υπάρχουν δεσμεύσεις.
- Αξιοποίηση περιοχής γύρω από την τεχνίτη λίμνη Πείρου-Παραπείρου. Αναφέρεται ως έργο που σχεδιάζεται. Σε προφορικές δηλώσεις κατά την επίσκεψη στο Φράγµα, ετέθη η ανάγκη ειδικού χωρικού σχεδίου για καθορισμό χρήσεων, που θα επιτρέψει την αξιοποίηση. Το σχέδιο υπάρχει. Η Π∆Ε έχει κάνει προεργασία. Πόροι υπάρχουν από το ΕΣΠΑ. Πολλά όμως εξαρτώνται από χωροταξία και περιβάλλον. Χρειάζεται πολλή εξειδίκευση ακόμα για να γίνουν βήματα.
- Αξιοποίηση περιοχής Ριγανόκαµπουσε συνεργασία µε όλους τους συναρμόδιους φορείς. Ισχύει ότι και παραπάνω.
- Καραµανδάνειο: Ανακοινώθηκε ως έργο που σχεδιάζεται η ανακαίνισή του. Γενικά και αόριστα χωρίς κοστολόγηση, χρονοδιάγραµµα, πηγές χρηματοδότησης. Το στρίβειν διά του αρραβώνος. Το δίκαιο αίτημα της περιοχής είναι η κατασκευή νέου παιδιατρικού νοσοκομείου απλά διότι το υπάρχον δεν επιδέχεται σοβαρής ανακαίνισης. Το γνωρίζουν αυτό οι αρμόδιοι, αλλά δεν το επέλεξαν ελλείψει πόρων.
- Νέο Κέντρο Υψηλής Τάσης (ΚΥΤ) Πάτρας το 2029 και διασύνδεση του με το σύστημα το 2028. Αρχικά μια τεχνική παρατήρηση: Πως γίνεται το ΚΥΤ να ολοκληρωθεί το 2029, αλλά η διασύνδεση του να προηγηθεί; Η ουσία όμως είναι αλλού. Το 2029 είναι πολύ αργά. Το ΚΥΤ διασφαλίζει ηλεκτρικό χώρο, για να «κουμπώσει» πάνω του η ενέργεια που θα παραχθεί από τις ΑΠΕ, που θα παραγάγουν, είτε επενδύσεις όπως τα αιολικά, είτε το netmetering επιχειρήσεων κ.λπ. Όσο δεν υπάρχει ΚΥΤ δεν υπάρχουν και επενδύσεις, οι οποίες µάλιστα στηρίζονται από το Ταμείο Ανάκαμψης που ολοκληρώνεται το 2025. Χάνουμε το τρένο και τα µεγάλα έργα στον τομέα αυτό. Πρόκειται για έργα Α∆ΜΥΕ, δηλαδή κυβέρνηση. Τα ποσά είναι µικρά και η πίεση για επιτάχυνση απαραίτητη.
- Διασύνδεση της ΒΙΠΕ με φυσικό αέριο από την ΔΕΣΦΑ. Έργο ενταγμένο στο δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης και επενδύσεων. Στο «σχέδιο» δεν αναφέρεται καμία ημερομηνία. Και σωστά γιατί είμαστε δραματικά πίσω. Το έχει ήδη επισημάνει και η ΡΑΕ από πέρυσί. Το έργο προβλέπεται να χρηματοδοτηθεί από το ΕΣΠΑ γιατί είναι hydrogenready (αλλά αυτό δεν αναφέρεται στο κείμενο) και για αυτό πρέπει να υπάρξει ταχύτερη κινητοποίηση.
- Στρατηγικός στόχος «Η Πόλη της Γνώσης και της Καινοτομίας». Ορθά αποτελεί στρατηγικό στόχο. Αλλά ποιος πιστεύει στα σοβαρά ότι αυτό θα επιτευχθεί με τις ελάχιστες, αναιμικές και δευτερεύουσας σημασίας δράσεις του «σχέδιού»; Η πρόβλεψη δημιουργίας ερευνητικού κέντρου στη δυτική Ελλάδα, με συμμετοχή και επιστημονικού πάρκου είναι θετική μεν τόσο γενικόλογη δε που μπορεί να σημαίνει πολλά αλλά και τίποτα.
*Ο Θεόδωρος Λουλούδης είναι υποψήφιος πρόεδρος του Επιμελητηρίου Αχαΐας και επικεφαλής του συνδυασμού «Επιμελητήριο Πρωταγωνιστής»
*Ο Φίλιππος Οικονόμου είναι Δημοτικός Σύμβουλος Δήμου Πατρέων και μέλος της Δημοτικής Επιτροπής, ασφαλιστικός πράκτορας, συντονιστής ασφαλιστικών πρακτόρων και υποψήφιος επιμελητηριακός σύμβουλος με τον συνδυασμό «Επιμελητήριο Πρωταγωνιστής».