«Είναι το παιδί μου υπάκουο; Τότε είναι και καλό». Κι όμως. Ο εγκέφαλος των παιδιών δεν είναι φτιαγμένος για να υπακούει. Επομένως, τι ακριβώς σημαίνει «καλό» παιδί και ποια τελικά να είναι η συμπεριφορά μας απέναντί του;
Ως γονείς, τείνουμε να ανησυχούμε περισσότερο για το αν το παιδί μας μας ακούει παρά για άλλα πράγματα.
Ο εγκέφαλος όμως των παιδιών, δεν είναι «φτιαγμένος» για να υπακούει σε εντολές. Επομένως, μια απαιτητική- αυταρχική ανατροφή προφανώς δεν ωφελεί αφού αυτή η επιμονή στην υπακοή, συνοδεύεται από πολλές αντενδείξεις.
Είμαστε σίγουροι ότι θέλουμε υπάκουα παιδιά;
Σίγουρα οι περισσότεροι θα απαντούσαμε ναι. Ωστόσο, μάλλον ξεχνάμε πως με το να είναι τα παιδιά απολύτως υπάκουα, ακυρώνεται ο τρόπος σκέψης τους και τα δικά τους κριτήρια. Ο εγκέφαλός τους, καλώς ή κακώς, δεν είναι έτοιμος να υπακούσει σε εντολές. Κι αυτό δεν είναι τυχαίο διότι έτσι το παιδί κατορθώνει να αναπτυχθεί αυτόνομα, να παίρνει σταδιακά τις δικές του αποφάσεις και να δει τελικά τον κόσμο μέσα από τα δικά του μάτια.
Κάθε παιδί έχει τη δική του ανάπτυξη και όταν είναι έτοιμο, υπακούει.
Μας ακούει ή… έτσι νομίζουμε
Εάν ένα παιδί είναι υπάκουο, αυτό συμβαίνει για δύο λόγους:
#1 Από φόβο
Ξέρουν ότι η μαμά και ο μπαμπάς είναι αυτοί που έχουν την ευθύνη και ότι έχουν περισσότερη δύναμη. Επομένως, το παιδί υπακούει στις εντολές από φόβο μήπως τιμωρηθεί.
#2 Επειδή τα παρατά
Σε αυτή την περίπτωση, το παιδί υπακούει γιατί προηγουμένως δεν άκουγε και δεχόταν πολλές αρνητικές συνέπειες από τους γονείς του (τιμωρία και επίπληξη). Εξαντλημένο από τις συνέπειες, τελικά συμμορφώνεται.
Τα παιδιά πρέπει να αναπτύξουν τον δικό τους τρόπο σκέψης
Τα παιδιά, καθώς μεγαλώνουν, πρέπει να αναπτύξουν τα δικά τους κριτήρια. Με αυτόν τον τρόπο, θα είναι σε θέση να κατανοήσουν τον κόσμο γύρω τους και να ενεργήσουν ανάλογα.
Γι’ αυτό τα παιδιά δίνουν μεγάλη προσοχή στο πώς ενεργούμε, σκεφτόμαστε και μιλάμε εμείς οι γονείς. Οι ενήλικες είμαστε τα παραδείγματα και οι οδηγοί τους.
Εάν κάνουμε τα παιδιά μας να μας εμπιστευτούν, αλλά πάντα με κατανόηση και σεβασμό, θα τα βοηθήσουμε να αναπτύξουν τον δικό τους τρόπο σκέψης. Αντίθετα, αν αποφασίσουμε να τα εκπαιδεύσουμε στην υπακοή, θα τους βάλουμε ένα μεγάλο εμπόδιο που θα τα κάνει να μην μπορούν να σκέφτονται μόνα τους.
Δεν είναι σωστό επομένως να βασίζουμε τον τρόπο ανατροφής των παιδιών μας σε μια «κάθετη» σχέση στην οποία αυτό που λέμε πρέπει και να γίνεται χωρίς δεύτερη κουβέντα, αλλά μάλλον σε ένα πιο «οριζόντιο» επίπεδο.
Πώς θα βρούμε τη χρυσή τομή
Δώστε προτεραιότητα στην υπευθυνότητα και το σεβασμό:
Τονίζετε πάντα τους κανόνες και τα όρια που πρέπει να τηρούνται, καθώς και τις συμπεριφορές που είναι ανεκτές ή όχι. Τα παιδιά πρέπει να τα ακούν συχνά για να τα μαθαίνουν, αλλά πάντα, όπως είπαμε, με κατανόηση και σεβασμό.
Διδάξτε τους πόσο σημαντικό είναι να σέβονται τον εαυτό τους, το περιβάλλον τους και τους άλλους.
Επιλέγετε το διάλογο, τη διαπραγμάτευση και την ώριμη επίλυση συγκρούσεων αντί της τιμωρίας.
Αφήστε τα παιδιά να εκφραστούν, να μιλήσουν και να πουν τη γνώμη τους όταν χρειάζεται.
Χρησιμοποιήστε θετικές φράσεις. Για παράδειγμα, «όταν τελειώσεις τα μαθήματά σου, ας πάμε στο πάρκο» αντί για το «αν δεν τελειώσεις την εργασία σου στην ώρα σου, δεν θα πάμε στο πάρκο».
Αναθέστε τους κάποιες ευθύνες ανάλογα με την ηλικία τους για να μπορούν να τις κάνουν μόνα τους και να νιώθουν περήφανα για τον εαυτό τους.
Αφήστε τα παιδιά να κάνουν λάθη και συζητήστε τα μαζί μετά. Αυτά θα τα βοηθήσουν να αναπτυχθούν, να μάθουν, να εξελιχθούν, να ωριμάσουν.
