Σάλο έχει προκαλέσει στις ΗΠΑ το νέο ντοκιμαντέρ Leaving Neverland, στο οποίο δύο άνδρες 36 και 40 ετών διηγούνται πως ο διάσημος σταρ Μάικλ Τζάκσον τους κακοποιούσε σεξουαλικά όταν ήταν παιδιά. Η ταινία έχει προκαλέσει έντονες δημόσιες συζητήσεις επειδή ο μουσικός είναι ακόμα και σήμερα, περίπου δέκα χρόνια μετά το θάνατό του, ιδιαίτερα αγαπητός σε ολόκληρο τον κόσμο, αλλά και επειδή δεν υπάρχει ουσιαστικά αντίλογος στις αιτιάσεις των δύο πρωταγωνιστών. Παράλληλα με την προβολή του ντοκιμαντέρ ξεκίνησε στην Ομοσπονδιακή Αίθουσα Τέχνης της Βόννης ίσως η πιο αμφιλεγόμενη έκθεση στην ιστορία της με τίτλο: «Michael Jackson: On the Wall» (22/3 – 14/7/2019) με μια σειρά εικαστικών έργων από καλλιτέχνες που είτε εργάστηκαν για τον λεγόμενο βασιλιά της ποπ, είτε απλά εμπνεύστηκαν από την προσωπικότητα και τη μουσική του.
Το μέγα ερώτημα είναι αν από ηθική άποψη μια τέτοια έκθεση-αφιέρωμα έχει νόημα σε αυτή τη χρονική συγκυρία. Έχει και παραέχει επειδή το αφιέρωμα δεν εξυμνεί, αλλά προσεγγίζει το φαινόμενο Μάικλ Τζάκσον από πολλές διαφορετικές οπτικές γωνιές. Για πολλούς επισκέπτες η αμφιλεγόμενη έκθεση εξελίσσεται σε σκωτσέζικο ντους: από τον θαυμασμό για το ταλέντο του αφροαμερικανού καλλιτέχνη, τις τάσεις μεγαλομανίας, την παγκόσμια απήχηση μέχρι και τις κατηγορίες για παιδεραστία.
Έκφραση μεγαλομανίας ή απλά ειρωνείας;
Ο τεράστιος πίνακας που δείχνει τον Μάικλ Τζάκσον έφιππο σαν τον βασιλιά Φίλιππο β΄ της Ισπανίας από τον 16ο αιώνα προκαλεί σε κάποιους θυμηδία. Ήταν πράγματι μεγαλομανής ο Μάικλ Τζάκσον ή έπαιζε συνειδητά με τον ειρωνικό χαρακτήρα ορισμένων έργων;
Ο ζωγράφος Κεχίντε Γουίλι πάντως δηλώνει εντυπωσιασμένος από τις γνώσεις του αμερικανού μουσικού για την ζωγραφική του φλαμανδού Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς. «Μιλούσαμε για παράδειγμα κατά πόσο τα ρούχα μπορούν να λειτουργήσουν ως ασπίδα», δηλώνει ο αμερικανός εικαστικός.
Σχέση αλληλοθαυμασμού με τον Άντι Γουόρχολ
Ιδιαίτερο βάρος δίνει η έκθεση, που εμπνεύστηκε αρχικά η Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου, στη σχέση του Τζάκσον με τον Άντι Γουόρχολ. Ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του ΄70 ο αμερικανός τραγουδιστής ήταν συλλέκτης έργων τέχνης, αλλά και αντικειμένων που είχαν σχέση με τον «πατέρα» της ποπ αρτ. Λέγεται ότι ο Γουόρχολ ήταν εντυπωσιασμένος από το πώς ο βασιλιάς της ποπ άφηνε το αποτύπωμά του στην καθημερινή ζωή. Ακόμα κι εκείνοι που δεν ενδιαφέρονταν για τη μουσική του Τζάκσον δεν ήταν σε θέση να αγνοήσουν την υπερβολικά έντονη παρουσία του στη δημόσια ζωή στις δεκαετίες του ΄80 και του ΄90.
Και η σεξουαλική κακοποίηση; Εκτός από μια ανακοίνωση στην είσοδο της έκθεσης, στην οποία χαρακτηρίζονται σοκαριστικές οι νέες κατηγορίες σε βάρος του Τζάκσον, οι επισκέπτες θα δουν ένα βίντεο-εγκατάσταση, στο οποίο ο καλλιτέχνης Τζόρνταν Γουόλσον μεταφέρει σε μια λευκή οθόνη μόνο τα τρομαγμένα μάτια του βασιλιά της ποπ όταν σε μια από τις τηλεοπτικές του συνεντεύξεις αρνείται όλες τις κατηγορίες για σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκων. Το έκθεμα αυτό δείχνει με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο ότι η τέχνη δεν έχει κανένα λόγο να φοβάται στην επικαιρότητα, μιας και οι επισκέπτες είναι σε θέση να αξιολογήσουν όσα βλέπουν βάζοντάς τα στο σωστό πλαίσιο.
