Ιδιωτικό χρέος και βιώσιμη αξιοπρέπεια

Του Γρηγόρη Αλεξανδρή, οικονομολόγου

Οι εξαγγελίες του πρωθυπουργού πριν από λίγες ημέρες στην Διεθνή Έκθεση της Θεσσαλονίκης δημιούργησε ψευδεπίγραφες ελπίδες σε όλους εκείνους τους ιδιώτες που έρχονται αντιμέτωποι με το βάρος των χρεών. Όταν μιλούμε για χρέη, δεν εννοούμε μόνο εκείνα που πηγάζουν από τη λειτουργία του νοικοκυριού όπως νερό, ρεύμα και τηλέφωνο ή εκείνα στις τράπεζες, αλλά και τις συσσωρευμένες οφειλές ιδιωτών σε εφορία και ασφαλιστικά ταμεία.

Είναι χιλιάδες οι συμπολίτες μας που οφείλουν ποσά ως τις 50.000 ευρώ και προσπαθούν να ζήσουν με αξιοπρέπεια, ενώ παράλληλα  διαχειρίζονται  παλιότερες αλλά και νέες οφειλές. Ας αναφέρουμε για όλους εκείνους που δεν το γνωρίζουν, ότι όλες οι οφειλές σε δημόσιο και τράπεζες έχουν μεταφερθεί μέσω της ειδικής γραμματείας διαχείρισης ιδιωτικού χρέους στο ΚΕΥΔ (Κέντρο Ενημέρωσης Υποστήριξης Δανειοληπτών). Τι είναι όμως το ΚΕΥΔ; Ο Καιάδας για τους μικροοφειλέτες ή απλά ένας κουμπαράς χρεών; Η Φορολογική Αρχή, αγνοώντας το τραπεζικό απόρρητο,  συγκέντρωσε το σύνολο των οφειλών ανά ΑΦΜ δημιουργώντας το ΚΕΥΔ. Με τον τρόπο αυτό, έδωσε την ευκαιρία σε χιλιάδες μικροοφειλέτες, να υποβάλουν ηλεκτρονικά αίτηση για εξωδικαστικό κανονισμό 120 δόσεων.

Ευκολία 120 δόσεων για πληρωμή δυσβάστακτων χρεών, με την υπόσχεση της έγκαιρης πληρωμής τόσο των υπό ρύθμιση, όσο και των τρεχουσών υποχρεώσεων. Με απλά μαθηματικά, τα οποία θα παραλείψουμε, οδηγούμεθα ότι οι πλειοψηφία των οφειλετών κρίνονται μη βιώσιμη οικονομικά. Το χρέος τους, δημιουργεί χρέος και εισέρχονται σε φαύλο κύκλο που οδηγεί στην καταβαράθρωση της αξιοπρέπειας του ατόμου. Ένας άνθρωπος που χρωστάει και δεν του δίνεις έμπρακτα βοήθεια, παρόλο που ως κράτος πρόνοιας του το οφείλεις, θα οδηγηθεί σε υποβάθμιση της ποιότητας ζωής και του βιοτικού του επιπέδου, καθώς και στην υιοθέτηση της νοοτροπίας «έλα μωρέ, όλοι χρωτάνε». Είναι όμως σωστό να δημιουργείς ανεύθυνους πολίτες -  «μπαχτατζήδες»;

Χιλιάδες είναι τα ερωτήματα των υπερχρεωμένων πολιτών στα λογιστικά γραφεία, που δεν θέλουν να νιώθουν «μπαχτατζήδες», σχετικά με το τι  μπορούν να κάνουν. Στην πραγματικότητα και οι λογιστές είναι σε απόγνωση. Να σας μεταφέρω προσωπική μου εμπειρία από τις δημόσιες υπηρεσίες της Πάτρας, σε ερώτημα μου για λογαριασμό πελάτη. Ο πελάτης μου, αξιοπρεπής άνθρωπος που αντιμετωπίζει προβλήματα υγεία και παραπληγικός, μου ανέθεσε να άρω την «κατάσχεση υπέρ χείρας τρίτων» που είχε προχωρήσει η τράπεζα σε επίδομα αναπηρίας. Καθώς όφειλε από παλιά μόνο στο ΙΚΑ το ΚΕΥΔ με παρέπεμψε στο ΚΕΑΟ, οπότε δεν μπορούσα να επικαλεστώ την ΠΟΛ 1146/2017 για μερική άρση  της κατάσχεσης για το ποσό του επιδόματος πρόνοιας. Απευθύνθηκα στο ΚΕΑΟ και αρχικά με ενημέρωσαν ότι δεν υπάρχει αντίστοιχη μέριμνα για τις ωφειλές μόνο προς το ΙΚΑ. Δηλαδή το Συνταγματικό δικαίωμα περί ενιαίου της Διοίκησης και η αρχή ισότητας ενώπιον του νόμου (Άρθρο 4 παρ. 1 του Συντάγματος) παραπέμπετε στις «Ελληνικές καλένδες». Μετά από αρκετό ψάξιμο και υπομονή, μέσω του Συνηγόρου του πολίτη, βρήκα ότι υπάρχει. Στο ΚΕΑΟ της Πάτρας, οι πραγματικά ευγενικοί και εξυπηρετικοί υπάλληλοι, με παρέπεμψαν στην τράπεζα που έχει κάνει την κατάσχεση, διότι όπως μου είπαν ο νόμος δεν τους επιτρέπει εμπράκτως να κάνουν τίποτα.  Για οικονομία χρόνου θα σας πω ότι ο πελάτης μου ακόμα περιμένει ένα κράτος πρόνοιας ώστε να ζήσει με αξιοπρέπεια.

Εν κατακλείδι, είναι πολλοί όλοι εκείνοι οι πολίτες, σαν τον πελάτη μου, που μεταφέρουν τα χρέη από μέρα σε μέρα, σαν το βράχο που μετέφερε για τιμωρία από τους θεούς ο Σίσυφος στην μυθολογία. Προσπαθούν να επιβιώσουν αξιοπρεπώς ενώ τίθεται σε κίνδυνο η ίδια η αξιοπρεπής διαβίωσή τους,  χωρίς όμως να ελπίζουν σε ένα καλύτερο μέλλον. Ας λειτουργήσει λοιπόν το κράτος πρόνοιας και όχι μόνο οι τράπεζες ως απρόσωπος φοροεισπράκτορας του δημοσίου.