Η έννοια του «επικοινωνιακού» βομβαρδισμού από έναν Υπουργό Εθνικής Οικονομίας δεν συνάδει με την απαιτούμενη σεμνότητα ενός δημόσιου λειτουργού που θα πρέπει να γνωρίζει τις αναπτυξιακές παθογένειες που κληροδοτούνται για τα επόμενα χρόνια. Προφανώς, ο Υπουργός είναι θιασώτης της προσέγγισης «η καλύτερη άμυνα είναι η επίθεση».
Στην παρούσα χρονική συγκυρία η «επικοινωνιακή» κατάθεση του σχεδίου Προϋπολογισμού δεν φαίνεται να δίνει το στίγμα διάθεσης διορθωτικών κινήσεων μίας άκρως προβληματικής οικονομικής πολιτικής. Τέτοια παραδοχή άλλωστε, με βάση την φιλοσοφία της παρούσας Κυβέρνησης θα ήταν ουτοπική, ενώ αναδεικνύει άγνια της ανυπαρξίας αμυντικών μηχανισμών αντίδρασης της οικονομίας με μακροπρόθεσμη στόχευση, σε περιπτώσεις διεθνών και όχι μόνον κρίσεων.
Ο κύριος Πιερακάκης βέβαια – μόλις λίγων μηνών Υπουργός – δείχνει να μην έχει αντιληφθεί την σοβαρότητα της στρεβλής πολιτικής που καλείται να «υπηρετήσει». Δείχνει να προσπαθεί σε πρώτη φάση να «κτίσει» προφίλ μέσα από «πιασάρικες» δηλώσεις και στατιστικές παρερμηνείες των πραγματικών δεδομένων. Προσπαθώ δε να κατανοήσω την στόχευση των «διαρροών» περί συζητούμενης υποψηφιότητάς του ως προέδρου του Eurogroup. Ας είναι καλά τα «φιλικά» μέσα βέβαια. Άλλωστε, με βάση την κατάλληλη επικοινωνιακή «υποστήριξη» από μία τόσο σημαντική κυβερνητική θέση, είναι εύκολο σε οποιονδήποτε να υποστηρίξει το «οτιδήποτε» και να φανεί πιστευτό.
Το ζητούμενο όμως, είναι να μπορέσει να γίνει πιστευτός – ως υπουργός Οικονομικών και όχι ως υποψήφιος πρόεδρος του Eurogroup μίας ασύνδετης Ευρώπης – πιστευτός ως προς την επάρκειά του να αναδείξει λύσεις για τα πραγματικά προβλήματα της οικονομίας και όχι να τα καλύπτει με δηλώσεις που υποδηλώνουν αδυναμία βαθύτερης ανάγνωσης των αριθμών.
Διαβάζοντας τα «νούμερα» ο κύριος Πιερακάκης με ευκολία παραβλέπει δύο βασικές υποθέσεις. Η πρώτη, ότι από το μηδέν στο 1 η αύξηση διαβάζεται ως 100%. Η δεύτερη ότι με τα δεδομένα της παραπαίουσας Ευρώπης, η ελάχιστη ισχυρότερη ανάπτυξη που εμφανίζει η χώρα μόνον για θριαμβολογίες δεν ενδείκνυται. Παραβλέπει συνειδητά τις εκτιμήσεις της φθινοπωρινής έκθεσης της Κομισιόν για το 2027, που επισημαίνει ότι μετά την ολοκλήρωση του ρόλου του Ταμείου Ανάκαμψης, το στίγμα αναπτυξιακής πορείας γίνεται ασθενέστερο από 2,2% σε 1,7%.
Ταυτόχρονα, ηχηρό το «καμπανάκι» για την πορεία υλοποίησης του Ταμείου και το ενδεχόμενο απώλειας κοινοτικών κονδυλίων από τον διευθύνοντα σύμβουλο της Eurobank κύριο Φ. Καραβία σε πρόσφατο συνέδριο. Την ίδια στιγμή που εμφανίζεται υπολογιστικό «χάσμα» μεταξύ της προϋπολογιζόμενης ανάπτυξης 2,4% για το 2026 και των εκτιμήσεων της Κομισιόν για ποσοστό 2,2%.
Παραβλέπει ο Υπουργός συνειδητά την κοινωνική παράμετρο, όπως αυτή αποτυπώνεται στις παραγωγικές ηλικίες 17-45, καθώς σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα επικρατεί η αίσθηση απαισιοδοξίας για την πορεία της χώρας σε ποσοστό 76% των ερωτηθέντων. Ίσως αυτός είναι και ό λόγος που ο κύριος Υπουργός επικοινωνεί τόσο έντονα τον ευγενή πόθο του να «εκδράμει» σε άλλη χώρα. Την βάση του Eurogroup.
Χωρίς να κουράζω με αριθμούς, θα σταθώ στα βασικά χαρακτηριστικά του Προϋπολογισμού που «αναδεικνύει» ο κύριος Πιερακάκης, στα πλαίσια της προσωπικής του θεώρησης περί των επιτυχιών της Κυβέρνηση: Α) «Ρεαλιστικός». Εκφράζοντας την απορία ως προς το πόσο «μετρήσιμος» είναι ο ρεαλισμό που χρησιμοποιείται, καλόν θα ήταν να αποσαφηνίσει σε ποιους απευθύνεται και με ποια στοιχεία μακροπρόθεσμης στόχευσης αυτός έχει συνταχθεί.
Β) «Κοινωνικός». Με υπερβολική φαντασία προβαίνει σε μία τέτοια επισήμανση. Παραβλέπει το γεγονός ότι επιδόματα και συναφή μέτρα δεν αναδεικνύουν κοινωνική ευαισθησία, αλλά την έλλειψη ενσυναίσθησης της πολιτικής ελίτ που ελλείψει πραγματικού αφηγήματος αναλώνεται στον προϋπολογισμό αποσπασματικών παροχών ως τα «καθρεφτάκια των ιθαγενών».
Διαφεύγει της προσοχής του κυρίου Πιερακάκη ότι με βάση τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, τα πραγματικά εισοδήματα στην Ελλάδα είναι σήμερα κατά 23,7% χαμηλότερα από το 2009. Ως προς δε την αγοραστική δύναμη των πολιτών της ΕΕ, μόνον οι Βούλγαροι είναι φτωχότεροι. Εκτός αν τα 250 ευρώ που θα θεσπίσει ο Πρωθυπουργός για ορισμένες κατηγορίες συνταξιούχων αποτελεί βάση ουσιαστικής και μελετημένης κοινωνικής πολιτικής και εισοδηματικής ενίσχυσης.
Γ) «Εφαρμόσιμος». Ίσως είναι η ποιο ακριβής διατύπωση. Είναι εύκολο και «ανέξοδο» να διαμορφώνεται κυβέρνηση πολιτική αριθμών μέσω της αύξησης φορολογικών εσόδων που μετατρέπονται σε επιδόματα και όχι προϋπολογισμό χρηματοδότησης ενός ουσιαστικού μακροπρόθεσμου αναπτυξιακού αφηγήματος. Είναι εύκολο να ισχυρίζεσαι ότι η «ανάπτυξη δεν είναι συγκυριακή αλλά διαρθρωτική με πολλαπλούς κινητήρες: επενδύσεις, απασχόληση, εξωτερική ζήτηση, εισοδήματα και δημοσιονομική σταθερότητα». Ειδικά όταν η ανάγνωση γίνεται με στρεβλή οπτική.
Σίγουρα είναι γνωστό ότι το ποσοστό των επενδύσεων στο ΑΕΠ όχι μόνον βασίζεται σε συγκεκριμένες κατηγορίες, αλλά κυρίως είναι το ήμισυ από εκείνο του μέσου όρου της ΕΕ, ενώ δεν έχει φθάσει ούτε ονομαστικά στα προ κρίσης επίπεδα. Σύμφωνα δε με επισημάνσεις της ΤτΕ θα χρειασθεί περίπου μία δεκαετία για να φθάσει η οικονομική δραστηριότητα με πραγματικούς όρους σε προ κρίσης επίπεδα.
Εν μέσω της συγκεχυμένης εικόνας για την πορεία της οικονομίας, το διογκούμενο ιδιωτικό χρέος, καθώς και το χρέος της Κυβέρνησης προς ιδιώτες, μίας αμφιλεγόμενης εκβιαστικής πώλησης των ΕΧΑΕ, ενός φιάσκου σε επίπεδο management και πολιτικής μετά τις παιδαριώδεις εξαγγελίες για τα ΕΛΤΑ, καθώς και η αδυναμία απόδοσης αποζημιώσεων στον αγροτικό τομέα, ο κύριος Υπουργός στα πλαίσια της διαμόρφωσης προσωπικού προφίλ ανακοινώνει πρόωρη εξόφληση «μνημονιακών» δανείων 10 χρόνια νωρίτερα. Μία κυβερνητική επιλογή που προβληματίζει ως προς την αποδοτικότερη διαχείριση των πλεονασμάτων.
Αδυνατεί να αντιληφθεί η Κυβέρνηση ότι αντί να αναλώνεται σε εξαγγελίες προβληματικής στόχευσης και σύνταξης Προϋπολογισμού «επικοινωνίας», η παρούσα συγκυρία σύγχυσης που επικρατεί στην ΕΕ, αναδεικνύει σημαντικές ευκαιρίες επανδιαπραγμάτευσης του πλαισίου «μημνονιακών» υποχρεώσεων, καθώς και κατάργηση του Υπερταμείου. Θέση που έχει εκφραστεί από την Αντιπολίτευση και συγκεκριμένα τον κύριο Γερουλάνο. Ακόμα και αν αυτή η πρόωρη αποπληρωμή τεθεί και αυτή ως βάση της νέας διαπραγματευτικής προσέγγισης.
Καλόν θα είναι στα πλαίσια της συζήτησης του Προϋπολογισμού – όταν αυτή γίνει – για να αποτελέσει η ανάκαμψη της Ελλάδας πραγματική «έμπνευση για την Ευρώπη», όπως ανέφερε ο Υπουργός στους Financial Times, να αναδειχθεί ο ειλικρινής εμπνευστής πολιτικών με δράσεις ουσίας και επιλογή χρόνου «διαπραγματευτικών ρήξεων» προς όφελος της χώρας, όχι μπαράζ δηλώσεων και ωραιοποιήσεων προς χάριν ενός πολιτικού «θεαθήναι».
