του Άρη Ραβανού, δημοσιογράφου
Η προ ημερών κατάθεση κοινής πρότασης για τη σύσταση προανακριτικής επιτροπής για τον ΟΠΕΚΕΠΕ από τον ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία και τη Νέα Αριστερά επανέφερε στο τραπέζι το ερώτημα: Μπορεί να βρεθούν μαζί ΣΥΡΙΖΑ και Νέα Αριστερά; Υπάρχει πιθανότητα, υπό προϋποθέσεις, να συμμαχήσουν τουλάχιστον σε κοινοβουλευτικό επίπεδο; Γίνεται να αφήσουν πίσω τα μίση και τα πάθη του παρελθόντος;
Αυτά είναι ερωτήματα που πλανώνται στον ευρύτερο χώρο και αναπόφευκτα έρχονται με ένταση στο προσκήνιο επειδή υπάρχουν τα εξής τρία ζητήματα: α) Το ενεργό προσκλητήριο του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ Σωκράτη Φάμελλου για επιστροφές στελεχών, β) οι συνεργασίες σε κοινοβουλευτικό επίπεδο για διάφορα θέματα και γ) η επιθυμία πολλών μικρομεσαίων στελεχών να βρεθούν και πάλι πρόσωπα από τη Νέα Αριστερά και τον ΣΥΡΙΖΑ κάτω από την ίδια πολιτική στέγη.
Αποστάσεις από πρώην συντρόφους
Ο κατακερματισμός δεν βοηθάει τον ευρύτερο χώρο και το ξέρουν καλά, ειδικά στον ΣΥΡΙΖΑ, που απώλεσε τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης με τις ανεξαρτητοποιήσεις βουλευτών και τη συμπόρευσή τους με τον πρώην πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ Στέφανο Κασσελάκη. Μια επιστροφή βουλευτών ή έστω κάποια μορφή συμμαχίας σε κοινοβουλευτικό επίπεδο θα τους έδινε αυτό που είχαν, τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Μπορεί να γίνει αυτό άμεσα; Μπορεί να συμφωνηθεί επιστροφή χωρίς εγγυήσεις για τη Νέα Αριστερά, η οποία έχει χαράξει τη δική της αυτόνομη πορεία, έστησε οργανώσεις σε όλη την επικράτεια, έκανε συνέδριο, εξέλεξε πρόεδρο, γραμματέα, Κεντρική Επιτροπή και όργανα; Μπορούν να βρεθούν στο ίδιο τραπέζι σε τόσο σύντομο διάστημα, όταν πριν από 18 μήνες τούς ζητούσαν να επιστρέψουν τις έδρες πίσω, τους χαρακτήριζαν αποστάτες και τους κατηγορούσαν ότι εγκατέλειψαν τον ΣΥΡΙΖΑ σε μια κρίσιμη στιγμή; Η απάντηση είναι ότι η κατάσταση είναι περίπλοκη. Τα σκόρπια κομμάτια του παλαιού ΣΥΡΙΖΑ δυσκολεύονται όχι να ξανακολλήσουν, αλλά και απλώς να συνομιλήσουν.
Για παράδειγμα, τη συνύπαρξη με τη Ζωή Κωνσταντοπούλου την απορρίπτουν και ο ΣΥΡΙΖΑ και η Νέα Αριστερά. Κανένα από τα δύο κόμματα δεν τη θέλει ως συνομιλήτρια και πολύ περισσότερο ως δυνητικό σύμμαχο, ακόμα και αν ασκεί την πιο σφοδρή κριτική στον πρώην πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα για την περίοδο της πρωθυπουργίας του και ειδικά για το τρίτο μνημόνιο. Η κριτική δεν τους αφήνει αδιάφορους, αλλά και η Ζωή δεν τους συγκινεί.
Το κόμμα Τσίπρα αλλάζει τα πάντα
Ο Αλέξης Τσίπρας αποτελεί «κόκκινο πανί» για την πρόεδρο της Πλεύσης Ελευθερίας και το πιο καυτό θέμα συζήτησης στον ΣΥΡΙΖΑ και στη Νέα Αριστερά. Αν κάνει κόμμα, οι ισορροπίες θα αναδιαταχθούν. «Αυτό είναι θέμα που πρέπει να το λύσει εσωτερικά ο ΣΥΡΙΖΑ , διότι συζητούν πολλοί για έναν νέο πολιτικό σχηματισμό που ετοιμάζει ο πρώην πρόεδρός του ενώ είναι βουλευτής του κόμματος. Αυτό λειτουργεί αποσυσπειρωτικά και το κατανοούν όλοι, ενώ αποτελεί τροχοπέδη για τα όποια σχέδια συμπόρευσης» εκτιμούν στη Νέα Αριστερά.
Προφανώς τα σχέδια του Αλέξη Τσίπρα επηρεάζουν την όλη συζήτηση για το εάν μπορεί να υπάρξει συνεργασία ΣΥΡΙΖΑ και Νέας Αριστεράς. Σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος», ο πρώην πρωθυπουργός, πέρα από κοινωνικές συζητήσεις, πολιτικά δεν έχει συζητήσει με κανένα στέλεχος της Νέας Αριστεράς για το τι θέλει ή τι σκέπτεται να κάνει και πολύ περισσότερο δεν έχει γίνει αναφορά για μελλοντικές συνεργασίες.
Μέχρι να υπάρξει «λευκός καπνός» από την πλευρά Τσίπρα, οι συζητήσεις σε διάφορα επίπεδα θα αφορούν το ενδεχόμενο συμπόρευσης ΣΥΡΙΖΑ – Νέας Αριστεράς. Γιατί, όμως, δεν μπορούν να φιλιώσουν οι πρώην σύντροφοι;
Διαφωνεί η «παλιά φρουρά» της ΝΕΑΡ
«Δεν είμαστε κοντά. Πολλά εξαρτώνται και από τη βούληση της Νέας Αριστεράς» υποστηρίζει μιλώντας στο «Βήμα» ο εκπρόσωπος Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ Κώστας Ζαχαριάδης και συμπληρώνει, παρότι είναι υπέρμαχος των συνεργασιών: «Είμαστε ακόμα στην αρχή της αρχής».
Αναμενόμενο. Εξάλλου από την ημέρα της αποχώρησης από το κόμμα των βουλευτών που έφτιαξαν τη Νέα Αριστερά, κυρίως από τον Δεκέμβριο του 2023, τα πράγματα πήραν τον δρόμο τους. Και όποιες προσπάθειες πήγαν να γίνουν έπεσαν στο κενό. «Θέλει ιδιαίτερα προσεκτικά βήματα για να μην τραυματίσουμε τις σχέσεις μας περαιτέρω» αναφέρει ο Κ. Ζαχαριάδης.
Υπάρχει μια κοινή παραδοχή: το κλίμα, μετά την αποχώρηση του Στ. Κασσελάκη και τη δημιουργία του Κινήματος Δημοκρατίας, έχει βελτιωθεί αρκετά, ιδιαίτερα τους τελευταίους μήνες.
Είναι προφανές ότι στον ΣΥΡΙΖΑ είναι κυρίαρχη η άποψη για συμπόρευση με τη Νέα Αριστερά, στην οποία όμως υπάρχει διχασμός. Πιο θετικοί εμφανίζονται οι Αλέξης Χαρίτσης, Εφη Αχτσιόγλου, Δημήτρης Τζανακόπουλος και υπό προϋποθέσεις ο Νάσος Ηλιόπουλος. Αρνητική είναι η «παλαιά φρουρά», η γνώμη της οποίας έχει βαρύνουσα σημασία και τα μέλη της είναι αυτοί που θέλουν να το παλέψουν μόνοι τους προς το παρόν, χωρίς να βιάζονται για συγκολλήσεις. Η συζήτηση αυτή δεν είναι της παρούσης, λένε.
Η τρίτη ομάδα που δεν θέλει δεσμεύσεις
Στην πραγματικότητα, ανάμεσα στις δύο ομάδες υπάρχει και μια τρίτη, η οποία θεωρεί σωστές τις συνεργασίες για την ανάληψη κοινών πρωτοβουλιών σε κοινοβουλευτικό επίπεδο, χωρίς ωστόσο άλλες δεσμεύσεις. «Αυτό που έγινε προ ημερών με την κατάθεση κοινής πρότασης με τον ΣΥΡΙΖΑ για τη σύσταση προανακριτικής επιτροπής για τον ΟΠΕΚΕΠΕ είναι ένα πρώτο θετικό βήμα» δηλώνει στο «Βήμα» ο Αλ. Χαρίτσης. Αλλά θεωρεί ότι από μόνο του δεν φτάνει και ότι απαιτείται να γίνουν πολλά ακόμα. Ο πρόεδρος της ΚΟ της Νέας Αριστεράς υποστηρίζει ότι η διαδικασία επαναπροσέγγισης με τον ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να χτιστεί με πολιτικούς όρους. «Ναι στην επαναπροσέγγιση, αλλά με πολιτικό πλαίσιο» τονίζει χαρακτηριστικά και αναγνωρίζει τις διαφωνίες, τις ενστάσεις και τους προβληματισμούς που υπάρχουν από πολλούς συντρόφους στην Κεντρική Επιτροπή του κόμματος.
Η «παλαιά φρουρά» – Νίκος Βούτσης, Ευκλείδης Τσακαλώτος, Νίκος Φίλης, Πάνος Σκουρλέτης κ.ά. – δεν είναι θετική στην επαναπροσέγγιση με τον ΣΥΡΙΖΑ, ενώ ενστάσεις, αν και δεν είναι απόλυτα αρνητικός, έχει εκφράσει και ο Γαβριήλ Σακελλαρίδης.
Ουτε λόγος για σχέσεις με το ΠαΣοΚ
Αν ανοίξει η εικόνα, μπορεί στην εξίσωση να μπει και το ΠαΣοΚ; Ούτε λόγος δεν γίνεται. Με το ΠαΣοΚ υπάρχει ανταγωνιστική σχέση, όπως λέει ο Κ. Ζαχαριάδης. Ομοίως, από τη Νέα Αριστερά δεν τίθεται θέμα συζήτησης και μάλιστα τονίζουν την κίνηση του Αλέξη Χαρίτση να ζητήσει και τη στήριξη της Χαρ. Τρικούπη στην πρόταση για την Προανακριτική.
Βέβαια, ούτε από το ΠαΣοΚ υπάρχει διάθεση συνεργασίας με ό,τι έχει απομείνει από τον παλαιό ΣΥΡΙΖΑ. Ο δρόμος των συνεργασιών φαντάζει ακόμα μακρύς και ανηφορικός, παρά το γεγονός ότι πριν από μήνες είχαν προχωρήσει οι συζητήσεις και είχαν υπάρξει και σχετικές συνεννοήσεις για να εφαρμοστεί το μοντέλο, όχι της ένταξης, αλλά των «συνεργαζόμενων βουλευτών».
Τελικά, αυτά διαψεύστηκαν και τώρα τίποτα δεν μπορεί να προχωρήσει στη σκιά του ενδεχόμενου νέου κόμματος Τσίπρα, το οποίο αναμένεται να αποψιλώσει τα απομεινάρια του κόμματος στο οποίο κάποτε ηγήθηκε.
