Η ΑΑΔΕ αναλαμβάνει σταδιακά όλες τις υποδομές πληρωμών και ελέγχου των ευρωπαϊκών ταμείων για τους Έλληνες αγρότες, με στόχο να μειωθούν καθυστερήσεις, να περιοριστούν «μπλοκαρίσματα» από λάθη και να διασφαλιστεί συνεχής ροή πληρωμών, υπό το βλέμμα των ευρωπαϊκών θεσμών.
Τα βήματα για τη μεταφορά του Οργανισμού Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ) στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) περιγράφονται αναλυτικά στο νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών με τίτλο «Νέο Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης, μεταφορά Οργανισμού Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων και λοιπές διατάξεις», το οποίο θα βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση μέχρι τις 8 Δεκεμβρίου στο opengov.gr.
Σύμφωνα με το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο, οι εκκρεμείς μέχρι την 31η.12.2025 πειθαρχικές διαδικασίες σε βάρος προσωπικού του ΟΠΕΚΕΠΕ που μεταφέρεται στην ΑΑΔΕ, «περατώνονται πλέον από τα αρμόδια όργανα της ΑΑΔΕ Ενώ τα λοιπά ζητήματα υπηρεσιακής κατάστασης του μεταφερόμενου προσωπικού εξετάζονται και περατώνονται από τα οικεία όργανα της ΑΑΔΕ με βάση τις οικείες διατάξεις.
Τι μεταφέρεται στην ΑΑΔΕ
Στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων περνάει το σύνολο των αρμοδιοτήτων του ΟΠΕΚΕΠΕ, συμπεριλαμβανομένων όλων των διαπιστεύσεων, αδειών, εγκρίσεων και πιστοποιήσεων που έχει λάβει ο Οργανισμός από εθνικές αρχές ή υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ΑΑΔΕ θα αποτελέσει εφεξής τον διαπιστευμένο Οργανισμό Πληρωμών για τη χρηματοδότηση, τη διαχείριση και την παρακολούθηση της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής.
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, αντί «των Υπουργών Οικονομικών και Γεωργίας», στο εξής ο Διοικητή της ΑΑΔΕ θα εκδίδει αποφάσεις που θα δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και θα καθορίζουν τον τρόπο είσπραξης των πόρων, αναγνώρισης, εκκαθάρισης και πληρωμής των δαπανών, καθώς και τα αρμόδια για τις ενέργειες αυτές όργανα.
Μεταφορά προσωπικού
Επιπλέον, το σύνολο των οργανικών θέσεων, των υπηρεσιακών μονάδων και του προσωπικού του ΟΠΕΚΕΠΕ μεταφέρεται στην ΑΑΔΕ. Το προσωπικό θα συνεχίσει να παρέχει τις υπηρεσίες του με την ίδια σχέση εργασίας που διατηρούσε, ενώ οι κενές οργανικές θέσεις θα μετατραπούν σε θέσεις δημοσίου δικαίου σύμφωνα με τον Οργανισμό της ΑΑΔΕ. Σημαντικό είναι ότι το μεταφερόμενο προσωπικό διατηρεί το ασφαλιστικό καθεστώς στο οποίο υπαγόταν πριν από τη μεταφορά.
Μεταφέρονται επίσης οι δικηγόροι με σύμβαση έμμισθης εντολής, το προσωπικό με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου, καθώς και οι ωφελούμενοι Προγράμματος της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης έως τη λύση των συμβάσεών τους.
Στην ΑΑΔΕ περιέρχεται και το σύνολο των πάγιων περιουσιακών στοιχείων του ΟΠΕΚΕΠΕ, χωρίς να απαιτείται καμία περαιτέρω διατύπωση, διοικητική άδεια, έγκριση ή βεβαίωση. Μεταβιβάζονται επίσης όλα τα δικαιώματα, οι απαιτήσεις και αξιώσεις του Οργανισμού, τα άυλα περιουσιακά στοιχεία, τα φυσικά και ηλεκτρονικά αρχεία, καθώς και τα λογισμικά και πληροφορικά συστήματα.
Εκκρεμείς υποθέσεις και διαδικασίες
Οι εκκρεμείς διαδικασίες διαγωνισμών έργων, προμηθειών ή υπηρεσιών αναλαμβάνονται και συνεχίζονται από την ΑΑΔΕ σύμφωνα με τους όρους των διαγωνιστικών τευχών και τη νομοθεσία που τις διέπει. Ομοίως, οι εκκρεμείς δίκες ή άλλες διαδικασίες επίλυσης διαφορών του ΟΠΕΚΕΠΕ συνεχίζονται αυτοδικαίως από και στο όνομα της ΑΑΔΕ, χωρίς να επέρχεται διακοπή ή κατάργησή τους.
Τι αλλάζει για τους αγρότες
Η μεταφορά των αρμοδιοτήτων στην ΑΑΔΕ φέρνει ενισχυμένους ελέγχους και διαφάνεια, με την τεχνογνωσία του ελεγκτικού μηχανισμού της Αρχής Δημοσίων Εσόδων. Καθοριστική θα είναι η διαλειτουργικότητα με άλλες βάσεις δεδομένων του Δημοσίου, που θα αποκλείει φαινόμενα του παρελθόντος όπου επιτήδειοι εκμεταλλεύονταν τα κενά μεταξύ κρατικών υπηρεσιών.
Πώς θα εντοπίζονται παράνομες πληρωμές
Αν διαπιστωθεί παράνομη ή αχρεώστητη καταβολή επιδότησης, η αρμόδια μονάδα της ΑΑΔΕ καλεί τον ενδιαφερόμενο να διατυπώσει εγγράφως τις παρατηρήσεις του μέσα σε προθεσμία 20 ημερών, η οποία μπορεί να παραταθεί μία φορά έως 10 ημέρες. Στη συνέχεια, συντάσσεται έκθεση ελέγχου εντός δύο μηνών, στην οποία αναφέρονται οι λόγοι του αδικαιολόγητου της δαπάνης, το ύψος του προς επιστροφή ποσού και ο τρόπος υπολογισμού.
Για τους «επιτήδειους», το φόβητρο είναι ότι πλέον έρχονται αντιμέτωποι με τον φοροεισπρακτικό μηχανισμό της χώρας, με πρόσβαση σε εισοδήματα, περιουσία και τραπεζικά δεδομένα, γεγονός που αυξάνει το ρίσκο για όσους επιχειρούν καταχρήσεις.
Οι νόμιμοι δικαιούχοι μπορούν να προσβλέπουν σε ταχύτερες πληρωμές μέσω ψηφιοποιημένων διαδικασιών, με καλύτερη διασταύρωση στοιχείων (Κτηματολόγιο, Ε1, Ε3, ΕΦΚΑ κ.λπ.), αλλά και πιο «σκληρές» συνέπειες σε περιπτώσεις λαθών ή παρατυπιών, αφού κάθε πρόστιμο μετατρέπεται αυτομάτως σε βεβαίωση χρέους.
Όλοι οι παραγωγοί θα πρέπει να τηρούν ευλαβικά τα δικαιολογητικά (μισθωτήρια, τίτλοι, παραγωγικά στοιχεία, αποδείξεις εισροών), καθώς θα καλούνται για εξηγήσεις αν τυχόν μια διασταύρωση δείξει ασυμφωνία. Σε τυχόν κλήση από την ΑΑΔΕ για «αδικαιολόγητη πληρωμή» θα πρέπει να αξιοποιείται πλήρως η προθεσμία των 20 ημερών για παρατηρήσεις και συμπληρωματικά στοιχεία, κατά προτίμηση με λογιστή ή σύμβουλο που γνωρίζει τόσο τους Κανονισμούς των Ευρωπαϊκών Ταμείων, όσο και τις φορολογικές διαδικασίες.
Σε περίπτωση καταλογισμού, ο Διοικητής της ΑΑΔΕ εκδίδει απόφαση για την επιστροφή των αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών, προσαυξημένων με τόκους. Τα ποσά επιστρέφονται εντόκως με επιτόκιο ίσο προς το μισό του επιτοκίου των έντοκων γραμματίων του Δημοσίου ετήσιας διάρκειας. Σε περίπτωση μη καταβολής, το ποσό βεβαιώνεται στην αρμόδια ΔΟΥ ή ΚΕ.Β.ΕΙΣ. του υπόχρεου και εισπράττεται κατά τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων.
Ειδικός Λογαριασμός Εγγυήσεων Γεωργικών Προϊόντων
Συνιστάται εκτός κρατικού προϋπολογισμού ο Ειδικός Λογαριασμός Εγγυήσεων Γεωργικών Προϊόντων (Ε.Λ.Ε.ΓΕ.Π.), από τον οποίο θα καταβάλλονται όλες οι δαπάνες που προκαλούνται από την εφαρμογή της αγροτικής πολιτικής. Ο προϋπολογισμός του λογαριασμού καταρτίζεται από την ΑΑΔΕ και εγκρίνεται από τον Διοικητή της Αρχής, εκτός αν μεταβάλλεται το δημοσιονομικό αποτέλεσμα ή επέρχεται αύξηση δαπανών, οπότε απαιτείται κοινή απόφαση του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και του Διοικητή της ΑΑΔΕ.
Πλέον, ουσιαστικά, η ΑΑΔΕ μαζί με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων θα εμπλέκεται στις κανονιστικές πράξεις και αποφάσεις, που άπτονται του στρατηγικού σχεδιασμού της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής και σχετίζονται με τις μεταφερόμενες αρμοδιότητες.
Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης
Η μεταρρύθμιση εντάσσεται στο Σχέδιο Δράσης (Action Plan) που έχει εκπονηθεί σε συνεργασία με τις ευρωπαϊκές υπηρεσίες. Η διαβούλευση διαρκεί έως τις 8 Δεκεμβρίου, ενώ η ψήφιση του νομοσχεδίου αναμένεται εντός του ίδιου μήνα, με στόχο η πλήρης μεταφορά των αρμοδιοτήτων να ολοκληρωθεί την 1η Ιανουαρίου 2026.
