Κάθε χρόνο 370 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο μολύνονται από σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, με τα υψηλότερα ποσοστά να εμφανίζονται μεταξύ των εφήβων και των νεαρών ενηλίκων. Η συχνότητα έχει αρχίσει να αυξάνεται ξανά, μετά τη μείωση που παρατηρήθηκε στα χρόνια της πανδημίας, ιδίως στα άτομα μεταξύ 15 έως 24 ετών. Περίπου το 35% των μολύνσεων από χλαμύδια, για παράδειγμα, παρατηρείται σε αυτές τις ηλικίες.
Η πιο αποτελεσματική μέθοδος για τη μείωσή τους είναι η σωστή και συνεπής χρήση προφυλακτικού. Ωστόσο, μεγάλο ποσοστό εφήβων ακόμα και μεγαλύτερων ατόμων είτε δεν τα χρησιμοποιούν καθόλου είτε τα χρησιμοποιούν λανθασμένα. Έτσι, πολλοί μολύνονται και δυστυχώς… το πάθημα δεν γίνεται πάντα μάθημα.
Μια ανασκόπηση μελετών που πραγματοποιήθηκε από Καναδούς ερευνητές, για να διερευνηθεί εάν οι έφηβοι μετά από μια ιάσιμη λοίμωξη αλλάζουν συμπεριφορά ως προς τη χρήση προφυλακτικού, έδειξε ότι ενώ τα κορίτσια διαπίστωσαν την αξία τους δεν συνέβη το ίδιο και με τα αγόρια. Σύμφωνα με τα ευρήματα που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα στο περιοδικό BMC Public Health, τα κορίτσια αύξησαν τη χρήση προφυλακτικού συνδυαστικά με άλλες μεθόδους αντισύλληψης, σε αντίθεση με τα αγόρια και τα μεγαλύτερα άτομα και των δύο φύλων που τη μείωσαν!
«Τα προφυλακτικά έχουν μακρά ιστορία, αλλά έγιναν απαραίτητα από την εμφάνιση του HIV/AIDS στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ιδίως στους ανθρώπους που απολαμβάνουν κολπικό, στοματικό ή πρωκτικό σεξ με διαφορετικούς ερωτικούς συντρόφους.
Ένα σημαντικό ποσοστό, όμως, τα χρησιμοποιεί περιστασιακά και μόνο λίγο πριν από τη διείσδυση, με επακόλουθο την αύξηση του κινδύνου μόλυνσης αλλά και διάδοσης των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων.
Αν και τα περισσότερα από αυτά είναι ιάσιμα, εάν αφεθούν χωρίς θεραπεία, μακροπρόθεσμα μπορεί να προκαλέσουν επιπλοκές και προβλήματα υγείας.
Για παράδειγμα, όσοι μολύνονται είναι πιο ευάλωτοι σε καρδιακές και εγκεφαλικές λοιμώξεις, είναι πιθανότερο να αντιμετωπίσουν προβλήματα υπογονιμότητας ή ακόμα και να χάσουν τη ζωή τους. Ειδικά για τους άνδρες, στους κινδύνους συμπεριλαμβάνονται οι στενώσεις της ουρήθρας, η επιδιδυμίτιδα ακόμα και κακοήθειες των γεννητικών οργάνων», επισημαίνει ο Χειρουργός Ανδρολόγος Ουρολόγος δρ Αναστάσιος Λιβάνιος.
Στο εμπόριο κυκλοφορούν χιλιάδες διαφορετικά προφυλακτικά σε διάφορα μεγέθη και πάχη, σχήματα, χρώματα, υλικά, γεύσεις και αρώματα, ώστε να ταιριάζουν σε όλες τις παραλλαγές της ανθρώπινης σεξουαλικότητας και να ενθαρρύνουν τη χρήση τους.
Ωστόσο, πολλοί έφηβοι την αρνούνται και οι αιτίες είναι βιολογικοί, συμπεριφορικοί και κοινωνικοί. Για την αποφυγή τους οι ίδιοι κατηγορούν τη μειωμένη αίσθηση και σεξουαλική ευχαρίστηση που δημιουργούν, καθώς και τις δυσκολίες στύσης κατά την εφαρμογή και χρήση τους. Αποτέλεσμα της επιλογής τους είναι τόσο οι ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες, όσο και οι λοιμώξεις.
Η αποτελεσματικότητα των προφυλακτικών στην αποφυγή της μόλυνσης και της μετάδοσής της είναι αποδεδειγμένη, αρκεί να υπάρχουν οι εξής προϋποθέσεις: να είναι κατασκευασμένα σύμφωνα με αποδεκτά πρότυπα και να χρησιμοποιούνται σωστά. Η έρευνα έχει δείξει ότι γίνονται πολλά πρακτικά λάθη, συμπεριλαμβανομένου του μη οπτικού ελέγχου τους για φθορά, της χρήσης ακατάλληλου λιπαντικού και της λανθασμένης τοποθέτησης.
«Η πρόληψη ξεκινά με τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, στην οποία θα πρέπει να περιλαμβάνονται τα νοσήματα που ενδεχομένως να αποκτηθούν κατά τη σεξουαλική πράξη με μολυσμένους συντρόφους. Προφανώς, όμως, είναι ανεπαρκής, αφού σχεδόν τα μισά παιδιά υποστηρίζουν ότι η ενημέρωσή τους είναι τόσο ελλιπής που αναζητούν πληροφορίες στο διαδίκτυο.
Δηλαδή μαθαίνουν για το σεξ από αναξιόπιστες πηγές, όπως πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης και από ταινίες πορνό (όπου σπανίως χρησιμοποιούνται προφυλακτικά), αντί από τους γονείς και τους δασκάλους τους. Επομένως, είναι υποχρέωση όλων μας να διδάξουμε τα παιδιά μας την αξία και τον τρόπο χρήσης τους», τονίζει και προσθέτει:
«Η πρόληψη συνεχίζεται με τον εμβολιασμό. Παρότι δεν υπάρχουν εμβόλια για όλα τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, έχει σημειωθεί τεράστια πρόοδος με τη δημιουργία και διάθεση εκείνων που προστατεύουν από τον ιό της ηπατίτιδας Β και των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV). Είναι ένα αξιοσημείωτο βήμα στην πρόληψη της μόλυνσης από τον HPV και των σοβαρών συνεπειών που μπορεί να προκύψουν από αυτήν, όπως ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας, των γεννητικών οργάνων, του πρωκτού, του στόματος και του λαιμού. Εάν όλα τα αγόρια και κορίτσια εμβολιαστούν πριν από την έναρξη της σεξουαλικής ζωής τους τότε κάποια στιγμή στο μέλλον θα απαλλαγούν από σχεδόν όλους τους καρκίνους που προκαλούνται από τον συγκεκριμένο ιό», επισημαίνει.
Ήδη η θεραπεία ορισμένων βακτηριακών και παρασιτικών σεξουαλικώς μεταδιδόμενων λοιμώξεων αποτελεί πρόκληση, εξαιτίας της αυξανόμενης αντοχής στα αντιβιοτικά. Όσο για τα ιογενή, αυτά είναι ανίατα και τα φάρμακα αντιμετωπίζουν μόνο τα συμπτώματα. Όσο συντομότερα εντοπιστούν τόσο ευκολότερη είναι η αντιμετώπισή τους.
«Οι άνδρες που νιώθουν πόνο ή κάψιμο κατά τη διούρηση ή εκσπερμάτιση, έχουν συχνουρία, εκκρίσεις από το πέος, εξελκώσεις σε αυτό ή σε άλλα σημεία της γεννητικής και πρωκτικής περιοχής, ιδίως εάν συνοδεύονται από κόπωση, πυρετό ή άλλα συμπτώματα που μοιάζουν με της γρίπης πρέπει να απευθύνονται στον ανδρολόγο τους το ταχύτερο, προκειμένου να δοθεί η κατάλληλη αγωγή για τη θεραπεία ή την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων και την αποφυγή δυσάρεστων εξελίξεων που θα ταλαιπωρήσουν τους ίδιους και τις οικογένειές τους», καταλήγει ο δρ Λιβάνιος.
