Η φωτογράφος Francesca Allen αισθάνθηκε μεγάλη ικανοποίηση όταν έκανε το πρώτο κλικ.
Μια φορά το χρόνο, εκατοντάδες γυναίκες συρρέουν σε μια λιθουανική αρένα. Πίσω τους ακολουθούν χιλιάδες μέτρα μαλλιών. Μπούκλες πέφτουν σε αρμονία πάνω από τους ώμους, η ίσια σαν γυαλιστερή λάκα κόμη χαδεύει την πλάτη και χείμαρροι από τρίχες πλεγμένοι σε κοτσίδες και στολισμένοι με φιόγκους στέκονται ακέραιοι μέσα στην μεγαλοπρέπειά τους.
Αυτές οι γυναίκες βρίσκονται εκεί για τον παγκόσμιο διαγωνισμό μακρυμαλλούσων, όπου οι διαγωνιζόμενες περπατούν στην πασαρέλα, μπαίνουν στη διαδικασία της μέτρησης από κριτές που φορούν γάντια και παίρνουν μέρος σε ένα τελετουργικό φινάλε.
Η Francesca Allen προσπαθούσε να έχει πρόσβαση στην εκδήλωση επί χρόνια. Φέτος, τελικά ταξίδεψε στη συγκέντρωση με έναν Λιθουανό φίλο της για να καταγράψει τον διαγωνισμό από πρώτο χέρι. Το αποτέλεσμα είναι το Plaukai (στα λιθουανικά σημαίνει «μαλλιά»), μια σειρά φωτογραφιών που απαθανατίζει σχεδόν 200 συμμετέχουσες να συγκεντρώνονται για να γιορτάσουν την αγάπη τους για το μήκος των μαλλιών τους.
Μακριά μαλλιά, παγανισμός και μαγεία
Σε όλες τις γενιές, τα μακριά μαλλιά έχουν σημασία. Είναι ιστορικά σύμβολο δύναμης και πνευματικότητας – ειδικά στη λιθουανική λαογραφία. «Η Λιθουανία έχει μια ισχυρή ιστορία παγανισμού και μαγείας» λέει η φωτογράφος.
«Μιλώντας με κάποιες από τις διαγωνιζόμενες διαπίστωσα την πίστη τους ότι οι γυναίκες με μακριά μαλλιά είχαν μαγικές δυνάμεις». Σύμφωνα με το τελετουργικό του διαγωνισμού, στο φινάλε, όλες οι συμμετέχουσες ανεβαίνουν στη σκηνή, γυρίζουν την πλάτη τους στο κοινό και κουνάνε συγχρονισμένες τα μαλλιά τους.
Ενώ η εκδήλωση μπορεί να μοιάζει με καλλιστεία, η Allen την περιγράφει ως κάτι που μοιάζει περισσότερο με μυσταγωγία. «Όλες βούρτσιζαν τα μαλλιά τους, πλέκοντάς τα σε πλεξούδες μέχρι την τελευταία στιγμή» εξηγεί.
«Μπορείς να αντιληφθείς τη δουλειά και τον χρόνο που χρειάζεται για να έχεις τόσο μακριά μαλλιά. Είναι κάτι περισσότερο από το να τα αφήνεις απλώς να μεγαλώνουν – υπάρχει μια πραγματική δέσμευση και σύνδεση μεταξύ αυτών των κοριτσιών και των μαλλιών τους».
Τραβηγμένες σε ένα μείγμα έγχρωμου και ασπρόμαυρου φιλμ, οι εικόνες της Allen αποτυπώνουν τόσο το σχολαστικό μέτρημα των μαλλιών όσο και τις πιο ήσυχες στιγμές στα παρασκήνια – το βούρτσισμα, το πλέξιμο και την αναμονή.
Σύμφωνα με το τελετουργικό του διαγωνισμού, στο φινάλε, όλες οι συμμετέχουσες ανεβαίνουν στη σκηνή, γυρίζουν την πλάτη τους στο κοινό και κουνάνε συγχρονισμένες τα μαλλιά τους
Η Francesca Allen μιλάει στο Dazed για τη δημιουργία του Plaukai
-Πώς είδατε τις ιδέες της κοριτσίστικης ηλικίας να αναπαράγονται μέσα από τις συμμετέχουσες;
Francesca Allen: Ο ίδιος ο διαγωνισμός έμοιαζε με επίδειξη της νεότητας, ανεξάρτητα από την ηλικία των διαγωνιζομένων. Τα μακριά μαλλιά θεωρούνταν πάντα σημάδι νεότητας και γονιμότητας, ανεμελιάς και χαράς, οπότε υπάρχει κάτι εγγενώς κοριτσίστικο στις γυναίκες που διατηρούν μακριά μαλλιά καθ’ όλη τη διάρκεια της ενήλικης ζωής. Ορισμένες από τις μεγαλύτερες κοπέλες φάνηκε να έχουν δεθεί λιγότερο με τα μαλλιά τους και μίλησαν για το κόψιμό τους όταν «μεγαλώσουν». Η απόφαση αυτή έμοιαζε με μια ιεροτελεστία που επρόκειτο να περάσουν αυτές οι νεαρές γυναίκες.
-Τα μακριά μαλλιά φέρουν ισχυρούς λαογραφικούς συνειρμούς σε πολλούς πολιτισμούς – μιλήστε μας για αυτό;
Francesca Allen: Νομίζω ότι τα μαλλιά είναι κομμάτι της λαογραφίας σε όλο τον κόσμο, σε προσωπικό και διαπροσωπικό επίπεδο. Τα μαλλιά είναι τόσο βαθιά συνδεδεμένα με την ταυτότητα και σε πολλούς πολιτισμούς θεωρούνται ιερά. Για μένα, είναι μια έκφραση του ποιος είσαι, αλλά μπορεί επίσης να είναι μια κουβέρτα ασφαλείας. Δεν μου επιτράπηκε ποτέ να μακρύνω τα μαλλιά μου όταν ήμουν νεότερη, οπότε πάντα ένιωθα σαν αυτή την απαγορευμένη πράξη επανάστασης. Τα μαλλιά επηρεάζουν το πώς μας αντιλαμβάνονται οι άλλοι – πόσο επαγγελματίες είμαστε, την ταυτότητα φύλου μας, τη θρησκεία και τον πολιτισμό μας. Τα μαλλιά παίζουν τεράστιο ρόλο στην αυτοέκφρασή μας και την ταυτότητά μας.
«Μιλώντας με κάποιες από τις διαγωνιζόμενες διαπίστωσα την πίστη τους ότι οι γυναίκες με μακριά μαλλιά είχαν μαγικές δυνάμεις»
-Πώς ήταν η ατμόσφαιρα της εκδήλωσης;
Francesca Allen: Υπήρχε μια απίστευτη αίσθηση φροντίδας και υπερηφάνειας. Αλλά η ίδια η εκδήλωση ήταν πραγματικά διασκεδαστική και πολύ λιγότερο σοβαρή. Υπήρχε ένας παρουσιαστής στη σκηνή που μιλούσε στο κοινό και έπαιρνε συνεντεύξεις από τα κορίτσια, γυναίκες που μετρούσαν τα μαλλιά τους και ποπ μουσική όλη την ημέρα. Ευχαρίστως θα καθόμουν και θα παρακολουθούσα την εκδήλωση ως θεατής.
-Πώς θέλατε να φαίνονται τα μαλλιά στις φωτογραφίες;
Francesca Allen: Προτίμησα να τραβήξω ασπρόμαυρο φιλμ με φλας- ήθελα να αποτυπώσω την υφή και τη λάμψη των μαλλιών. Συνδύασα αυτές τις λήψεις υφής των μαλλιών με πορτραίτα που τραβήχτηκαν έξω. Νομίζω ότι τα πορτραίτα είναι ευάλωτα, ενώ οι εικόνες των μαλλιών είναι απρόσωπες. Στις φωτογραφίες των μαλλιών, τα μαλλιά γίνονται σχεδόν ένα ξεχωριστό αντικείμενο ή ον, ωστόσο είναι τόσο βαθιά συνδεδεμένα με την ταυτότητα του κάθε ατόμου.
-Μπορείτε να μας μιλήσετε για το «τελετουργικό» φινάλε – τι περιλάμβανε;
Francesca Allen: Το φινάλε περιλάμβανε όλους τις συμμετέχουσες συγκεντρωμένες στη σκηνή, να γυρίζουν και να κουνάνε τα μαλλιά τους προς το κοινό. Αυτό φαινόταν να είναι κάτι για το οποίο όλοι ήταν προετοιμασμένοι και ήξεραν ακριβώς τι να κάνουν, περίμεναν αυτή τη στιγμή. Υπήρχε κάτι τόσο συναρπαστικό σε αυτή τη θάλασσα μαλλιών μπροστά μου.
Η φωτογράφος Francesca Allen σε ένα παλιότερο βίντεο του i-D
*Το Plaukai θα εκτεθεί στον καλλιτεχνικό χώρο Allotment, στο Λονδίνο, 18-25 Ιουνίου 2025, συνοδευόμενο από μια έκδοση περιορισμένης έκδοσης σχεδιασμένη από το Adam Ridgeway Office με κείμενο του Frankie Dunn.
*Με στοιχεία από dazeddigital.com
