Διαβάζω αυτές τις μέρες διάφορα αφιερώματα για τα 10 χρόνια από το δημοψήφισμα του 2015. Δεν θα κάνω καμιά ανάλυση. Άλλωστε είναι γεμάτος ο Τύπος από αυτές. Επίσης θεωρώ ότι 10 χρόνια μετά δεν έχουν κατακάτσει ακόμα τα πάθη που ξεσήκωσε το 2015.
Για αυτό θα περιοριστώ σε κάποιες ελάχιστες σκηνές από εκείνες τις δύσκολες αλλά ιστορικές μέρες.
Σκηνή 1η Παρίσι: βρίσκομαι εκεί καλεσμένη για ένα απόγευμα (το βράδυ γύρισα στην Αθήνα) από διάφορα συνδικάτα. Τα ταξί έχουν απεργία. Ρωτάω έναν ταξιτζή στο δρόμο γιατί απεργεί και η απάντηση είναι καθηλωτική. Για αυτά που θέλουν να κάνουν στην Ελλάδα. Θέλουν να τη διώξουν από το ευρώ. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε εκβιασμούς στηνΕυρώπη.
Στην εκδήλωση που ήμουν προσκεκλημένη πλήθος κόσμου, συνδικαλιστές, δημοσιογράφοι, πολιτικοί, κόσμος από όλη τη Γαλλία. Και μια υπόσχεση: ο Ολάντ θα λογοδοτήσει αν αφήσει την Ελλάδα μόνη της. Θα μου μείνει στα αυτιά πάντα η φράση: δεν θέλουμε τέτοια Ευρώπη που ταπεινώνει τους λαούς. Οραματιζόμαστε μια Ευρώπη για μας, όχι για την ηγεσία.
Σκηνή 2η Αχαΐα: Προεκλογική εκστρατεία για το “ΟΧΙ “. Κόσμος που φοβάται αλλά που είναι αποφασισμένος να αγωνιστεί για να ακουστεί η φωνή του. Φόβος, ελπίδα, χαρά και μια δέσμευση. Μη μας βγάλετε από το ευρώ. Θα θυμάμαι πάντα μια ηλικιωμένη κυρία στημένη στο ΑΤΜ: “μόνο τη σύνταξη μου έχω αλλά είναι χρέος μου να ψηφίσω ΟΧΙ”.
Σκηνή 3η Αθήνα: έρχεται στο υπουργείο Εξωτερικών όπου είμαι ήδη αν. Υπουργός ο πρέσβης μιας πολύ μεγάλης χώρας και μου ζητάει να μιλήσουμε μόνο οι δυο μας χωρίς την παρουσία συμβούλων, κλπ. Μιλήσαμε σχεδόν 2 ώρες. Κάποτε θα αναφερθώ δημοσίως σε αυτή τη συζήτηση (έχει τεράστιο ενδιαφέρον) . Ο πρέσβης μου ανέφερε και ένα περιστατικό που τον σόκαρε. Κυρία από τα βόρεια προάστια, φίλη της πρεσβείας, ρωτήθηκε από τον πρέσβη τι ψήφισε στο δημοψήφισμα, έχοντας δεδομένη ο ίδιος την απάντηση. Και όμως η κυρία του είπε ότι ψήφισε ΟΧΙ. Στην έκπληξή του ήταν αφοπλιστική η απάντησή της: “δεν ανέχομαι να μας φέρεσθε σαν να μην υπάρχουμε, σαν να είμαστε μια κοινωνία χωρίς αξιοπρέπεια. ΟΧΙ ψήφισα”.
Θα μπορούσα να αναφέρω πολλές σκηνές. Μένω σε αυτές για να υπογραμμίσω ότι εκείνο το ΟΧΙ ήταν πολλά συναισθήματα, πολλές προσδοκίες, πολλοί φόβοι μαζί. Δεν ήταν ευρώ ή όχι ευρώ, δεν ήταν καν μνημόνιο-αντιμνημόνιο με την έννοια που δόθηκε εκ των υστέρων από αυτούς που κατηγόρησαν τον ΣΎΡΙΖΑ για προδοσία και τον Τσίπρα για κωλοτούμπα. Δεν ήταν όμως ούτε ψευδαισθήσεις και αυταπάτες.
Ήταν μια μάχη δύσκολη, μια μάχη όμως προσδοκιών για μια άλλη Ελλάδα, για μια άλλη Ευρώπη.
Τη δώσαμε, υποχωρήσαμε, δεν την αξιολογήσαμε και εμείς οι ίδιοι όπως της έπρεπε. Δεν την αποτιμήσαμε, δεν αναλύσαμε όσο τους έπρεπε τα εκβιαστικά διλήμματα. Δεν δώσαμε στην κοινωνία να καταλάβει ότι το δικό της ΟΧΙ άφησε μια ευρωπαϊκή παρακαταθήκη, έστω και αν στο δια ταύτα ηττήθηκε.
Αλλά άξιζε εκείνη η μάχη που έδωσε η κοινωνία ολόκληρη. Άξιζε εκείνο το 61%!!!
Το ΟΧΙ ξεπερνούσε και τον ίδιο τον ΣΎΡΙΖΑ, εμάς τους ίδιους. Αυτό φοβήθηκε όλο το σύστημα, και εδώ και στην Ευρώπη. Αυτό το ΟΧΙ που έρχεται από μακριά και που μπορεί να ταρακουνήσει ένα ολόκληρο σύμπαν βεβαιοτήτων και εκφοβισμών.
Και αυτό το ΟΧΙ αφήνει πάντα σημάδια στο σώμα των κοινωνιών και εφιάλτες στον ύπνο αυτών που θεωρούν ότι όλα τα έχουν τακτοποιήσει. Κάπου, κάποτε στη γωνία μπορεί να καραδοκεί ένα ΟΧΙ.
(ανάρτηση στο FB)
