Μειωμένη παρουσιάζεται φέτος η επιβατική κίνηση προς τα ελληνικά νησιά, με τις μεγαλύτερες απώλειες να καταγράφονται στους κορυφαίους τουριστικούς προορισμούς.
Η Σαντορίνη καταγράφει μείωση 20%, η Μύκονος 15% τον Ιούλιο ενώ μικρότερες απώλειες εντοπίζονται στην Κρήτη, τα Δωδεκάνησα και τις υπόλοιπες Κυκλάδες. Την ίδια στιγμή, το μοναδικό «φωτεινό» παράδειγμα αποτελεί ο Αργοσαρωνικός, με αύξηση 20% στην επιβατική κίνηση. Πίσω από την εικόνα της πτώσης, αποκαλύπτεται ένα δίκτυο από χρόνιες στρεβλώσεις και δομικά προβλήματα στην ελληνική ακτοπλοΐα που φέρνουν τον κλάδο στα όρια της βιωσιμότητας.
Η Ελλάδα κρατά την αρνητική πρωτιά στην Ευρώπη με τους υψηλότερους συντελεστές ΦΠΑ στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια: 13% για επιβάτες και 24% για οχήματα.
Την ίδια στιγμή, χώρες με αντίστοιχα νησιωτικά χαρακτηριστικά, όπως η Ιταλία (5%) ή η Φινλανδία (10%), υιοθετούν χαμηλότερους συντελεστές. Σε Δανία και Μάλτα, οι θαλάσσιες μεταφορές απαλλάσσονται πλήρως από ΦΠΑ.
Αυτό το φορολογικό καθεστώς οδηγεί σε αύξηση τιμών και περιορίζει την ελκυστικότητα του ακτοπλοϊκού ταξιδιού, ειδικά για οικογένειες ή τουρίστες με συνοδευόμενο όχημα.
Υποχρεωτικές εκπτώσεις
Ένα επιπλέον βάρος για τις ακτοπλοϊκές εταιρείες είναι οι υποχρεωτικές εκπτώσεις σε κοινωνικές ομάδες, που καλύπτουν έως και το 40% των εισιτηρίων. Αυτή η πολιτική κοινωνικού χαρακτήρα δεν συνοδεύεται από επαρκή κρατική επιδότηση, καθιστώντας το σύστημα ασύμφορο για τις εταιρείες, ειδικά στις γραμμές χαμηλής πληρότητας.
Ταυτόχρονα, τα πλοία υποχρεούνται σε δεκάμηνη ετήσια λειτουργία, ακόμη και σε περιόδους που η επιβατική κίνηση δεν καλύπτει το λειτουργικό κόστος, όπως στα περισσότερα νησιά εκτός θερινής σεζόν.
Τα λειτουργικά έξοδα για ένα δρομολόγιο Σύρος–Τήνος–Μύκονος φτάνουν τις 28.000 ευρώ μόνο για καύσιμα (40 τόνοι), ενώ ένα αντίστοιχο αεροπορικό δρομολόγιο κοστίζει μόλις 2.500 ευρώ (2 πιλότοι και 5 μέλη πληρώματος). Το κόστος για δρομολόγιο προς τη Ρόδο εκτινάσσεται στα 78.000 ευρώ, με πληρότητα που δεν ξεπερνά κατά μέσο ετήσιο όρο τους 400 επιβάτες, ενώ το καλοκαίρι αγγίζει τους 1.000.
Αυτό το δυσανάλογο κόστος εξηγεί γιατί πολλές εταιρείες αποφεύγουν να αυξήσουν τα δρομολόγια ή επιλέγουν πιο αποδοτικές γραμμές, αφήνοντας σημαντικά νησιά σε ακτοπλοϊκή απομόνωση.
Με 120 πλοία να εκτελούν πάνω από 50.000 δρομολόγια ελληνική ακτοπλοΐα παραμένει κρίσιμος πυλώνας για την τουριστική και νησιωτική οικονομία. Ωστόσο, χωρίς μια ουσιαστική μεταρρύθμιση στους φορολογικούς συντελεστές, τις υποχρεωτικές εκπτώσεις και τον σχεδιασμό των επιδοτήσεων, ο κλάδος κινδυνεύει να συρρικνωθεί, αφήνοντας πίσω του νησιά και κατοίκους.
