Για πρώτη φορά, επιστήμονες κατάφεραν να χρονολογήσουν αυγά δεινοσαύρων που παρέμεναν θαμμένα σε βράχους για εκατομμύρια χρόνια, χρησιμοποιώντας μια πρωτοποριακή νέα μέθοδο που λειτουργεί σαν «ατομικό ρολόι για απολιθώματα».
Κατά την Κρητιδική περίοδο, η Γη γνώρισε έντονες ηφαιστειακές εκρήξεις, εκτεταμένη έλλειψη οξυγόνου στους ωκεανούς και πολλαπλά γεγονότα μαζικής εξαφάνισης. Τα απολιθώματα της εποχής αυτής έχουν διατηρηθεί και συνεχίζουν να προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες για το πώς ήταν το κλίμα τότε σε διάφορες περιοχές του πλανήτη.
Μια ομάδα ερευνητών στην Κίνα ανέλυσε μια συλλογή από τέτοια απολιθώματα — αυγά δεινοσαύρων που βρέθηκαν στον αρχαιολογικό χώρο Qinglongshan, στο κεντρικό τμήμα της χώρας. Για πρώτη φορά, οι επιστήμονες εφάρμοσαν με επιτυχία τη μέθοδο χρονολόγησης ουρανίου-μολύβδου (U-Pb) σε ανθρακικά πετρώματα, προκειμένου να προσδιορίσουν την ηλικία των αυγών.
«Δείχνουμε ότι τα αυγά αυτά αποτέθηκαν πριν από περίπου 85 εκατομμύρια χρόνια, στα τέλη της Κρητιδικής περιόδου», δήλωσε η επικεφαλής της μελέτης, Δρ. Μπι Ζάο, ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Γεωεπιστημών της Χουμπέι. «Παρέχουμε τα πρώτα αξιόπιστα χρονολογικά δεδομένα για αυτά τα απολιθώματα, επιλύοντας ένα μακροχρόνιο μυστήριο σχετικά με την ηλικία τους» σημείωσε.
Πώς έγινε η ανακάλυψη
Το Qinglongshan φιλοξενεί το πρώτο εθνικό καταφύγιο της Κίνας αφιερωμένο στη διατήρηση απολιθωμάτων αυγών δεινοσαύρων. Σε τρεις περιοχές ανασκαφής έχουν καταγραφεί πάνω από 3.000 απολιθωμένα αυγά, διατηρημένα σε διάφορους τύπους πετρωμάτων.
Τα περισσότερα αυγά παραμένουν στη φυσική τους θέση και εμφανίζουν ελάχιστες αλλοιώσεις. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι ανήκουν κυρίως σε ένα είδος, το Placoolithus tumiaolingensis, μέλος της οικογένειας Dendroolithidae, γνωστό για τα ασυνήθιστα πορώδη κελύφη του. Το δείγμα που χρησιμοποιήθηκε σε αυτή τη μελέτη, ένα αυγό γεμάτο με ασβεστίτη, ελήφθη από μια ομάδα 28 αυγών ενσωματωμένων σε αργιλόλιθο.
Για τη χρονολόγηση του αυγού, οι ερευνητές εφάρμοσαν τη μέθοδο U-Pb.
«Χρησιμοποιήσαμε μικρο-λέιζερ για να εξατμίσουμε μικροσκοπικά τμήματα του κελύφους, μετατρέποντας τα ανθρακικά ορυκτά σε αερόλυμα», εξήγησε η Ζάο. «Το αερόλυμα αναλύεται με φασματόμετρο μάζας, το οποίο μετρά τα άτομα ουρανίου και μολύβδου. Επειδή το ουράνιο αποσυντίθεται σε μόλυβδο με σταθερό ρυθμό, μπορούμε να υπολογίσουμε την ηλικία — λειτουργεί σαν ατομικό ρολόι για απολιθώματα» συμπλήρωσε η ερευνήτρια.
Μέχρι σήμερα, η χρονολόγηση αυγών δεινοσαύρων γινόταν έμμεσα — μέσω των ηφαιστειακών πετρωμάτων ή των ορυκτών που τα περιβάλλουν, τα οποία όμως μπορεί να είχαν σχηματιστεί πριν ή μετά την απόθεση των αυγών. Η νέα μέθοδος επιτρέπει την απευθείας χρονολόγηση.
Αρχαίο κλίμα
Η παγκόσμια ψύξη είχε ήδη ξεκινήσει αρκετά εκατομμύρια χρόνια πριν την απόθεση των αυγών- περίπου πριν από 93,9–89,8 εκατ. χρόνια. Μέχρι τότε, η θερμοκρασία είχε μειωθεί σημαντικά, συμβάλλοντας πιθανόν στη μείωση της βιοποικιλότητας των δεινοσαύρων και επηρεάζοντας τον αριθμό των αυγών που γεννήθηκαν στην περιοχή.
«Οι πορώδεις δομές των αυγών ενδέχεται να αποτελούν εξελικτική προσαρμογή σε αυτήν την κλιματική μετάβαση. Το είδος P. tumiaolingensis ίσως αντιπροσωπεύει ένα εξελικτικό αδιέξοδο — έναν πληθυσμό που δεν κατάφερε να προσαρμοστεί επιτυχώς στο ψυχρότερο κλίμα» εξήγησε η Ζάο.
Αν και η μελέτη εξέτασε ένα μικρό αριθμό δειγμάτων, όλες οι αναλύσεις έδειξαν συνεπή ηλικία, σε συμφωνία με τα πετρώματα που περιείχαν τα αυγά. Η ομάδα σκοπεύει να επεκτείνει τη δειγματοληψία σε διαφορετικά στρώματα και σε γειτονικές λεκάνες, ώστε να χαρτογραφήσει καλύτερα τις μετακινήσεις των δεινοσαύρων στην περιοχή.
«Το επίτευγμά μας έχει σημαντικές επιπτώσεις για την έρευνα της εξέλιξης και της εξαφάνισης των δεινοσαύρων, καθώς και για την κατανόηση των περιβαλλοντικών αλλαγών στη Γη κατά την Ύστερη Κρητιδική περίοδο», κατέληξε η Ζάο.
Τα ευρήματά τους δημοσιεύθηκαν πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό Frontiers in Earth Science.
ΠΗΓΗ: Scitechdaily
