Οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις και οι εκκρεμείς επιστροφές φόρου του Δημοσίου προς τους ιδιώτες, ξεπέρασαν το Μάιο 2016 τα 7 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 3,2 δισ. ευρώ περίπου από τις 31.12.2014. Σύμφωνα με την Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (9 Ιουνίου 2016) που υπεβλήθη στο Eurogroup της 16ης Ιουνίου, προκύπτει ότι θα δοθούν από το 3ο Μνημόνιο για τη σταδιακή αποπληρωμή ληξιπροθέσμων υποχρεώσεων νέα δανεικά ύψους 6,6 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2017, εκ των οποίων 3,5 δισ. ευρώ αφορούν την αύξηση που η κυβέρνηση προκάλεσε.
Η κυβέρνηση προκάλεσε κρίση εμπιστοσύνης η οποία αποτυπώθηκε στην εκροή καταθέσεων περίπου 40 δισ. ευρώ μέχρι τον Ιούνιο 2015. Η προκήρυξη του δημοψηφίσματος-παρωδία της 5ης Ιουλίου 2015 οδήγησε στο κλείσιμο των τραπεζών, την επιβολή κεφαλαιακών περιορισμών και την ανάγκη νέας ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών. Το Ελληνικό Δημόσιο συνεισέφερε αρχικά 5,4 δισ. ευρώ στη νέα ανακεφαλαιοποίηση, χρήματα που δεν είχε αλλά τα δανείστηκε από τον ESM/EFSF.
Σε όλο το χρονικό διάστημα της δήθεν διαπραγμάτευσης το α’ εξάμηνο του 2015 η κυβέρνηση “σκούπισε” τα αποθεματικά και τα ταμειακά διαθέσιμα των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης (κυρίως ασφαλιστικά ταμεία και δημόσιοι οργανισμοί) για να καταβάλει μισθούς και συντάξεις. Για να τα “βάλει πίσω στη θέση τους” προβλέπεται ότι θα δανειστεί από τον ESM/EFSF και το 3ο Μνημόνιο 5,1 δισ. ευρώμέχρι το τέλος του 2018.
Η κυβέρνηση επέβαλε την αναγκαστική προσγείωση της οικονομίας ξανά στην ύφεση και μαζί προσγειώθηκαν και οι στόχοι πρωτογενών πλεονασμάτων. Συνολικά την περίοδο 2015-2018 με το 3ο Μνημόνιο, οι στόχοι πρωτογενών πλεονασμάτων περιορίστηκαν αθροιστικά κατά 11 περίπου ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με ψηφισθέν τον Μάϊο 2014 Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2015-2018 (ΜΠΔΣ 2015-2018). Τα μικρότερα πρωτογενή πλεονάσματα όμως απαιτούν περισσότερα δανεικά για τη χρηματοδότηση των ελλειμμάτων που δημιουργούν. Έτσι, με βάση υπολογισμού το ΑΕΠ των 176 δισ. ευρώ του 2015, τα μικρότερα πρωτογενή πλεονάσματα κατά 11 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ απαιτούν περίπου 20 δισ. ευρώ περισσότερα δανεικά στο πλαίσιο
του 3ου Μνημονίου.
Επεβλήθησαν μέτρα 9 δισ. ευρώ περίπου νέα μέτρα λιτότητας. Από το καλοκαίρι του 2015 μέχρι σήμερα έχουν ψηφισθεί και ήδη εφαρμόζονται μέτρα υπερφορολόγησης και περικοπής μισθών και συντάξεων που υπερβαίνουν τα 9 δισ. ευρώ. Στα 9 δισ. ευρώ δεν υπολογίζονται τα προληπτικά μέτρα που θα ληφθούν εάν ενεργοποιηθεί ο “κόφτης” μισθών και συντάξεων, ύψους επιπλέον 3,5 δισ. ευρώ περίπου.
Οι εισπράξεις από την ναυτιλία κατέρρευσαν και από τον τουρισμό περιορίζονται. Στην πρόσφατη Έκθεση για τη Νομισματική Πολιτική 2015-2016 της Τράπεζας της Ελλάδας (ΤτΕ) η επίπτωση των κεφαλαιακών περιορισμών στις καθαρές εισπράξεις υπολογίζεται στο ποσό των 3 δισ. ευρώ μόνο για το 2015. Και δυστυχώς αυτή η αρνητική επίπτωση σημειώθηκε σε μια περίοδο ανάκαμψης των διεθνών ναύλων κατά 44,6% και του παγκόσμιου θαλάσσιου εμπορίου κατά 2%.
Οι εξαγωγές συρρικνώθηκαν. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. το 11μηνο Ιούλιος 2015-Μάιος 2016 οι εξαγωγές μειώθηκαν κατά2 δισ. ευρώ ή 8,7%, έναντι του αντίστοιχου διαστήματος Ιούλιος 2014-Μάιος 2015, εξαιτίας κυρίως των capital controls.
Με την πρόσφατη ασφαλιστική μεταρρύθμιση και παρά τις προηγούμενες δεσμεύσεις – διαβεβαιώσεις για προστασία των συντάξεων, έχουν γίνει περικοπές σε κύριες και επικουρικές συντάξεις, με αποτέλεσμα το “πετσόκομμα” των εισοδημάτων των συνταξιούχων.
Χαρακτηριστικά να αναφέρουμε, τη μείωση των επικουρικών συντάξεων ως και 50%, την κατάργηση του ΕΚΑΣ για 158.000 χαμηλοσυνταξιούχους, τη μείωση στα μερίσματα του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων ως και 60%, τη μείωση στις κύριες συντάξεις στους νέους συνταξιούχους ως και 35%, τη μείωση στις συντάξεις χηρείας, τη μείωση στα νέα Εφάπαξ, τη μείωση στις συντάξεις των τραπεζοϋπαλλήλων, αλλά και τις αναδρομικές παρακρατήσεις στην εισφορά ασθενείας 6%.
H ως άνω καταγραφή των οικονομικών δεδομένων δεν επιδέχεται καμιά απολύτως αμφισβήτηση από κανέναν, όσο και να θέλει να αμβλύνει τις κοφτερές γωνίες.
Όμως πρέπει γρήγορα να περάσουμε από τον σχολιασμό στις προτάσεις.
Μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν ούτε περιθώρια ανέξοδων υποσχέσεων και παροχών.
Χρειάζεται η εφαρμογή μιας συνετούς επιθετικής πολιτικής με γνώμονα τις μεταρρυθμίσεις. Είναι απαραίτητη όσο ποτέ η στήριξη της επιχειρηματικότητας, η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της απασχόλησης για να αποκτήσει η οικονομία μας μια άλλη δυναμική. Επιβάλλεται άμεσα ένα διαφορετικό μείγμα πολιτικής ως αντίδοτο στη σημερινή πιστωτική ασφυξία και την έλλειψη ρευστότητας. Η σταδιακή μείωση όλων των φορολογικών συντελεστών, καθώς και η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών που ανακοίνωσε ως δεσμεύσεις του ο Πρόεδρος της Ν.Δ. από το βήμα της 81ης Δ.Ε.Θ. είναι ικανά στοιχεία κατ’ αρχήν να εμπεδώσουν ένα κλίμα εμπιστοσύνης στην αγορά και να εδραιώσουν μια πορεία ανάπτυξης. Η πλαισίωση των επιχειρήσεων από τα κατάλληλα χρηματοδοτικά εργαλεία, αλλά και των αντίστοιχων ιδιωτικών επενδύσεων, θα δώσουν ευκαιρίες για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Η απασχολησιμότητα παράλληλα θα δώσει ανάσα και στα Ασφαλιστικά Ταμεία που καταρρέουν ενώ θα τονώσει και τα δημόσια έσοδα.
Η Ελλάδα βρίσκεται στην πιο κρίσιμη καμπή της σύγχρονης ιστορίας της. Αντιμετωπίζει την μεγαλύτερη μεταπολεμικά πρόκληση καθώς αγωνίζεται εδώ και έξι χρόνια να ξεπεράσει μια κρίση που, ενώ αρχικά ξεκίνησε ως χρηματοπιστωτική, εισέβαλε τελικά σ’ όλους τους τομείς της καθημερινότητας του πολίτη. Έτσι, η κρίση έγινε οικονομική, η κρίση έγινε πολιτική, η κρίση έγινε κοινωνική. Και ήταν και είναι τέτοια η φύση του προβλήματος που γιγαντώθηκε γιατί βρήκε τροφή τις όποιες οργανωτικές παθογένειες έχουν αναπτυχθεί στο σύγχρονο ελληνικό Κράτος. Η έξοδος από αυτήν την κατάσταση βρίσκεται στην ευχέρεια διαμόρφωσης της βούλησης των πολιτών για ουσιαστικές αλλαγές.
