Του Aθ. Χ. Παπανδρόπουλου
Αν το προσδόκιμο ζωής από τα 48 χρόνια στο δυτικό κόσμο στις αρχές του 20ου αιώνα σήμερα οδεύει προς τα 100 χρόνια, κάποιοι λόγοι συντρέχουν για την εξέλιξη αυτή. Σίγουρα δε, συνδέονται με τις προόδους τόσο της ιατρικής επιστήμης όσο και της συνδεδεμένης με αυτήν τεχνολογίας.
Στη βάση αυτής της αρχής, πριν λίγες ημέρες, η εταιρεία “PAPAPOSTOLOU HEALTHCARE TECHNOLOGIES”, υπήρξε μέγας χορηγός μιας σημαντικής εκδήλωσης που διοργάνωσαν το Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Ιατρικής Φυσικής και το Εργαστήριο Κλινικής Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) για την Ακτινοθεραπεία με Πρωτόνια.
Επίσης, το Συμπόσιο συνδιοργανώθηκε με το Τμήμα Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια (University of Pennsylvania, USA) και την Ένωση Φυσικών Ιατρικής Ελλάδας (ΕΦΙΕ), και αποτέλεσε σημείο αναφοράς για την ανάπτυξη της Ακτινοθεραπείας με Πρωτόνια στην Ελλάδα, μια πολύ σημαντική θεραπεία που λείπει από τη χώρα μας και το ΕΚΠΑ έχει αναλάβει πρωτοβουλία να την αναπτύξει.Διότι πρόκειται για μία πρωτοποριακή εξέλιξη, από κάθε άποψη.
Ο καρκίνος αποτελεί την δεύτερη αιτία θανάτου στις αναπτυγμένες χώρες και κάθε χρόνο, σε παγκόσμιο επίπεδο, παρουσιάζονται 20 εκατομμύρια καινούργιες περιπτώσεις αυτής της ασθένειας.
Στην Ελλάδα (σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας), έχουμε 65.000 νέες περιπτώσεις καρκίνου κάθε χρόνο. Από αυτές οι μισές, (περίπου 32.000), θα ακολουθήσουν και ακτινοθεραπευτική αντιμετώπιση.
Σύμφωνα με τα διεθνή πρωτόκολλα το 20% (6.400) αυτών των ετησίως νέων περιπτώσεων, θα έπρεπε να έχει πρόσβαση σε Μονάδες Ακτινοθεραπείας με Πρωτόνια. Δυστυχώς οι ασθενείς αυτοί δεν έχουν.
Όπως τονίστηκε στο συμπόσιο από διαπρεπείς καθηγητές και επιστήμονες (Ευστάθιος Ευσταθόπουλος, Βασίλειος Κουλούλιας, Καλλιόπη Πλατώνη, Τζέϊμς Μ. Μετς, Γιώργος Παπατούκας κ.α.), η πρωτονιακή θεραπεία, δηλαδή η ακτινοθεραπεία με πρωτόνια, είναι μια τεχνική ελπίδας για τους ασθενείς.
Η θεραπεία με δέσμες πρωτονίων είναι πλέον αναπόσπαστο τμήμα της σύγχρονης Ακτινοθεραπευτικής ογκολογίας, με τις τεχνικές της να καθίστανται ως η θεραπεία εκλογής εξαιτίας των εντυπωσιακών αποτελεσμάτων της στην μάχη κατά του καρκίνου και στην εξαιρετική βελτίωση της «μετά την θεραπεία» ποιότητας ζωής των ασθενών. Ξεκινώντας από τους περισσότερους παιδιατρικούς κακοήθεις όγκους για τους οποίους η χρήση πρωτονίων έχει αποδειχθεί θεραπευτικός μονόδρομος, η αντιμετώπιση του καρκίνου του αριστερού μαστού, του προστάτη αδένα, του λαρυγγοφαρυγγικού, του πνεύμονα και άλλων ευρύτατα διαδεδομένων νεοπλασιών, υπόσχεται εξαιρετικά θεραπευτικά αποτελέσματα γι’ αυτήν καθ’ εαυτήν την νόσο, εκμηδενίζοντας την τοξικότητα και τις μελλοντικές επιπλοκές.
Στην Ελλάδα λειτουργούν σήμερα 56 Γ.Ε. σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, αναμένονται εντός του 2026, 11 νέοι Γ.Ε. μέσω Ταμείου Ανάκαμψης, ΕΣΠΑ και Περιφερειών, αλλά δεν υπάρχει καμία μονάδα θεραπείας με πρωτόνια.
Λίγοι Έλληνες ασθενείς, 50 με 60 ανά έτος, έχουν την δυνατότητα να μεταβούν σε κέντρα της Ευρώπης με το κόστος που καλύπτει ο ΕΟΠΥΥ να ξεπερνά τα 7 με 8 εκατομμύρια ευρώ ετησίως.
Το συνολικό κόστος σχεδιασμού και κατασκευής μιας μονάδας θεραπείας με πρωτόνια αγγίζει τα 60 εκατομμύρια ευρώ με ετήσιο κόστος λειτουργίας τα 4 και πλέον εκατομμύρια ευρώ. Όμως λειτουργώντας στην Ελλάδα θα μπορεί να θεραπεύει με την πλέον κατάλληλη θεραπεία τριπλάσιο αριθμό ασθενών με το ίδιο σημερινό κόστος στο ελληνικό ΕΟΠΥΥ.
Ενδεικτικά το 2010 ο συνολικός αριθμός εγκατεστημένων και κλινικά λειτουργούντων μονάδων θεραπείας με πρωτόνια ήταν παγκόσμια 62, ενώ σήμερα έχουν ξεπεράσει τις 160, εκ των οποίων οι 25 είναι στην Ευρώπη όπου ετοιμάζονται άλλες 13 μονάδες.
Στο πλαίσιο αυτό, οι συνδιοργανωτές της εκδήλωσης, προσδοκούν, όπως τονίζουν, το πρόσφατο συμπόσιο να αποτελέσει το πρώτο μεγάλο βήμα για τον σχεδιασμό και υλοποίηση του Ελληνικού Κέντρου Θεραπείας Πρωτονίων και πολύ σύντομα να βγει το ΦΕΚ με την κατάλληλη αποζημίωση της θεραπείας από τον ΕΟΠΥΥ, ώστε να είναι οικονομικά εφικτή η κατασκευή της πρώτης μονάδας. Δεδομένου ότι η κατασκευή ενός τέτοιου κέντρου απαιτεί 36-40 μήνες μέχρι να ξεκινήσει η θεραπεία του πρώτου ασθενή, η πολιτεία θα πρέπει να σπεύσει ώστε να μη χαθεί πολύτιμος για τους Έλληνες ασθενείς χρόνος.
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, καθώς και την πλήρη απουσία Μονάδας Πρωτονίων όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε ολόκληρη τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο και τα Βαλκάνια η δημιουργία μιας τέτοιας υποδομής στη χώρα μας αποτελεί αναγκαιότητα με ισχυρό κοινωνικά όφελος, οικονομική προοπτική υψηλής απόδοσης και επιστημονικό βήμα προόδου, που μπορεί να αναδείξει την Ελλάδα σε περιφερειακό κέντρο έρευνας και καινοτομίας στην Ιατρική Φυσική, τη Ραδιοβιολογία, τη Νανοτεχνολογία και τις συναφείς επιστήμες.
Με άλλα λόγια, την ώρα που η Ελλάδα οδεύει να γίνει ισχυρό Ενεργειακό Κέντρο με γεωπολιτική σημασία στη ΝΑ Μεσόγειο και την ευρύτερη περιοχή, γιατί να μην εξελιχθεί και πολύτιμο ιατρικό κόμβο υγείας και μακροζωίας;
Διότι σαφώς, η διασύνδεση του Ελληνικού Κέντρου Θεραπείας Πρωτονίων με Πανεπιστήμια, Κρατικούς Φορείς και Ιδρύματα σχετικούς με τον Καρκίνο θα το καταστήσουν κέντρο αναφοράς και αριστείας στον ευρύτερο γεωγραφικό χώρο της Νοτιοανατολικής Μεσογείου με όλα τα ευμενή συνακόλουθα.
