Πώς η απώλεια ενός κατοικιδίου γίνεται αφορμή για να μιλήσουμε στα παιδιά για τον θάνατο και το πένθος

11/10/2025 | 20:26

Η εμπειρία της απώλειας ενός κατοικιδίου μπορεί να αποτελέσει μια ευκαιρία για βαθιά συναισθηματική μάθηση και να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο τα παιδιά κατανοούν και επεξεργάζονται τη θλίψη όταν γίνουν ενήλικες, σύμφωνα με ψυχολόγους και ειδικούς.

Οι γονείς και οι κηδεμόνες έχουν επομένως σημαντικό ρόλο να διαδραματίσουν όταν πεθαίνει ένα κατοικίδιο της οικογένειας. Εκτός από το να βοηθήσουν τα παιδιά να αποδεχθούν την οδυνηρή μονιμότητα του θανάτου, οι φροντιστές μπορούν να καθοδηγήσουν τα παιδιά σε μια υγιή και θεραπευτική διαδικασία πένθους που παρέχει τα θεμέλια για να μάθουν να αντιμετωπίζουν ένα αναπόφευκτο κομμάτι της ζωής.

«Οι άνθρωποι διστάζουν πολύ να μιλήσουν για τον θάνατο και το πένθος, αλλά είναι το μόνο πράγμα που είναι σίγουρο: Όλοι θα πεθάνουμε. Πρέπει να είμαστε ανοιχτοί στο να μιλάμε για αυτό», ανέφερε η Deirdra Flavin, Διευθύνουσα Σύμβουλος της Εθνικής Συμμαχίας για το Πένθος των Παιδιών.

Ακολουθούν μερικά πράγματα που πρέπει να λάβετε υπόψη όταν μιλάτε με τα παιδιά για το θάνατο και τα υποστηρίζετε μετά την απώλεια ενός κατοικίδιου.

Τα παιδιά αντιδρούν στον θάνατο με διαφορετικούς τρόπους

Ανάλογα με την ηλικία τους και τις ατομικές τους συνθήκες, τα παιδιά διαφέρουν ως προς την ικανότητά τους να κατανοήσουν την έννοια του θανάτου. Ο τρόπος με τον οποίο επεξεργάζονται τη θλίψη, η διάρκεια του πένθους τους και ο αντίκτυπος της απώλειας είναι επίσης μοναδικοί για κάθε παιδί, όπως και για τους ενήλικες. Οι ειδικοί λένε ότι η θλίψη, ο θυμός και άλλα συναισθήματα που συνδέονται με το πένθος μπορεί να είναι πιο δύσκολα για τα μικρότερα παιδιά, οπότε η υποστήριξη είναι ζωτικής σημασίας.

Ψυχολόγοι και σύμβουλοι πένθους λένε ότι μερικοί άνθρωποι νιώθουν την οδύνη από τον θάνατο ενός κατοικίδιου ζώου τόσο έντονα όσο και την απώλεια οποιουδήποτε άλλου αγαπημένου προσώπου, γεγονός που αντανακλά το βάθος του δεσμού ανθρώπου και ζώου. Στην περίπτωση των παιδιών, η σχέση τους με το κατοικίδιο και το αιφνίδιο ή όχι του θανάτου του είναι δύο ακόμη παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν την αντίδρασή τους.

Η Colleen Rolland, πρόεδρος της Ένωσης για την Απώλεια και το Πένθος Κατοικίδιων Ζώων, λέει ότι οι γονείς συνήθως γνωρίζουν πόσο ικανά είναι τα παιδιά τους να επεξεργαστούν τον θάνατο, τόσο διανοητικά όσο και συναισθηματικά.

Τα παιδιά ηλικίας μόλις 4 ετών μπορεί να έχουν εκτεθεί στον θάνατο μέσω παραμυθιών και άλλων ιστοριών, αλλά μπορεί να δυσκολεύονται να κατανοήσουν τον οριστικό του χαρακτήρα, λέει η Rolland. Τα μεγαλύτερα παιδιά, που γνωρίζουν ότι η απώλειά τους είναι για πάντα, μπορεί να χρειάζονται περισσότερη συναισθηματική υποστήριξη από τους φίλους και την οικογένειά τους, τονίζει.

Η Elizabeth Perez είπε ότι συνειδητοποίησε γρήγορα πόσο διαφορετικά αντιμετώπισαν τα τρία της παιδιά τον θάνατο της σκυλίτσας τους, η οποία χτυπήθηκε από αυτοκίνητο πριν από σχεδόν ενάμιση χρόνο μπροστά στα μάτια της δεύτερης κόρης τους. Τα άλλα δύο παιδιά ήταν μέσα στο σπίτι της οικογένειας.

«Η Carmen μιλούσε για το πώς οι εικόνες συνέχιζαν να επαναλαμβάνονται στο μυαλό της, είχε εφιάλτες και δεν μπορούσε να κοιμηθεί», είπε η Perez, προσθέτοντας ότι η κόρη της δεν έχει ξαναφορέσει από τότε το φόρεμα που φορούσε την ημέρα εκείνη.

Η Perez θυμάται ότι αυτή και ο σύζυγός της περνούσαν πολύ χρόνο με την Carmen, που είναι τώρα 11 ετών, και της έκαναν ερωτήσεις για τα συναισθήματά της. Ακόμη και το μικρότερο παιδί τους, που δεν είδε το αυτοκίνητο να χτυπά τη σκυλίτσα τους και είχε περάσει τον λιγότερο χρόνο μαζί της, ακόμα δακρύζει όταν σκέφτεται το δυστύχημα.

Σαφής γλώσσα, χωρίς ευφημισμούς

Οι ειδικοί λένε ότι είναι σημαντικό να είμαστε ειλικρινείς και να χρησιμοποιούμε σαφή γλώσσα όταν συζητάμε για το θάνατο με τα παιδιά. Οι ενήλικες συχνά έχουν την τάση να προστατεύουν τα παιδιά με ευφημισμούς, όπως το ότι ένα κατοικίδιο κοιμήθηκε ή χάθηκε.

«Αυτό μπορεί να είναι ανησυχητικό για τα παιδιά και να προκαλέσει μεγάλη σύγχυση και φόβο. Έτσι, το να πούμε «το ψάρι κοιμήθηκε» μπορεί να δημιουργήσει ανησυχίες στο παιδί όταν πηγαίνει για ύπνο», τονίζει η Flavin. «Ιδιαίτερα με τα μικρότερα παιδιά, επειδή παίρνουν πολύ στην κυριολεξία αυτά που τους λένε», προσθέτει.

Υποστηρίξτε τα παιδιά μέσω των βαθιών συναισθημάτων

Μερικές φορές οι ενήλικες δυσκολεύονται να αναγνωρίσουν τον αντίκτυπο που μπορεί να έχει στα παιδιά η απώλεια ενός κατοικίδιου ζώου. Η Rolland λέει ότι η θλίψη των παιδιών τείνει να υποτιμάται γενικά και ότι οι άνθρωποι που είναι πολύ αφοσιωμένοι στα κατοικίδια ζώα τους μπορεί να στιγματιστούν.

«Όμως, η απώλεια ενός κατοικίδιου ζώου είναι μια πολύ πραγματική μορφή θλίψης», σημειώνει.

Είναι φυσιολογικό οι ενήλικες να θρηνούν μαζί με τα παιδιά

Όπως και σε άλλες καταστάσεις ή στάδια ανάπτυξης, τα παιδιά συχνά μαθαίνουν πώς να αντιμετωπίζουν τη θλίψη παρακολουθώντας τους φροντιστές τους. Ο τρόπος με τον οποίο οι ενήλικες αντιδρούν στην απώλεια είναι πιθανό να αποτελέσει παράδειγμα για τα παιδιά τους.

«Οι γονείς ή οι φροντιστές πρέπει να είναι σίγουροι για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν την απώλεια ενός κατοικίδιου», λέει ακόμη η Rolland, προσθέτοντας ότι οι γονείς που δεν είναι εξοικειωμένοι με τη θλίψη ή επιδεικνύουν ανθυγιεινές συμπεριφορές ενδέχεται να διδάξουν στα παιδιά να συμπεριφέρονται με τον ίδιο τρόπο.

iatropedia

Φωτιά σε αυτοκίνητο έξω από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ρίου

Πάτρα: Τροχαίο με δίκυκλο – Εκτινάχθηκε γυναίκα οδηγός (ΦΩΤΟ)

Πάτρα: Κεραυνός “χτύπησε” χειριστή μηχανήματος στο κέντρο της πόλης! Πανικός στην οδό Μπουμπουλίνας-ΦΩΤΟ

Αναβλήθηκε η εκταφή του γιου του Πάνου Ρούτσι

Πάτρα: Νεαρός καταπλακώθηκε στο πόδι από αυτοκίνητο – Μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο (ΦΩΤΟ)

Πάτρα: Το πρώτο δικαστήριο για τα δύο παιδιά που “χάθηκαν” στην Αρέθα – Σοκ στη αίθουσα από την προβολή του βίντεο του τροχαίου

Πυροβόλησαν μηχάνημα της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας – Συναγερμός στην ΕΛ.ΑΣ (ΦΩΤΟ – ΒΙΝΤΕΟ)

Δυτ. Ελλάδα: Δημιουργήθηκε κρατήρας δεκάδων μέτρων μέσα σε κοινότητα ανάμεσα σε σπίτια που έχουν αποκλειστεί- ΑΠΙΣΤΕΥΤΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ