Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν αναμένεται να συναντηθεί σήμερα (2/12) με τον ειδικό απεσταλμένο των ΗΠΑ Στιβ Γουίτκοφ στη Μόσχα, με τον Λευκό Οίκο να δηλώνει «πολύ αισιόδοξος» για την επίτευξη συμφωνίας με στόχο τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία. Αναμένεται επίσης να παραστεί ο γαμπρός του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ, ο οποίος έχει ενεργήσει ως εξωτερικός σύμβουλος σε διπλωματικές συνομιλίες.
Η σύνοδος κορυφής πραγματοποιείται μετά από δύο ημέρες διαπραγματεύσεων στη Φλόριντα μεταξύ Ουκρανών και Αμερικανών αξιωματούχων, μεταξύ των οποίων και οι Γουίτκοφ και Κούσνερ, με στόχο τη βελτίωση ενός ειρηνευτικού σχεδίου που υποστηρίζεται από τις ΗΠΑ και το οποίο θεωρούνταν ευνοϊκό για τη Ρωσία. Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι χαρακτήρισε τις συνομιλίες «εποικοδομητικές», είπε ωστόσο ότι υπάρχουν «ορισμένα δύσκολα ζητήματα που πρέπει ακόμη να διευθετηθούν».
Μιλώντας μετά από τη συνάντησή του με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν στο Παρίσι τη Δευτέρα, ο Ζελένσκι δήλωσε ότι οι προτεραιότητες του Κιέβου στις ειρηνευτικές συνομιλίες είναι η διατήρηση της κυριαρχίας της Ουκρανίας και η εξασφάλιση ισχυρών εγγυήσεων ασφαλείας. Το «εδαφικό ζήτημα είναι το πιο δύσκολο» στοιχείο της ειρηνευτικής συμφωνίας πρόσθεσε, με το Κρεμλίνο να συνεχίζει να πιέζει την Ουκρανία να παραχωρήσει εδάφη στα ανατολικά, τα οποία εξακολουθεί να ελέγχει – κάτι που το Κίεβο υποστηρίζει εδώ και καιρό ότι δεν θα κάνει ποτέ.
Ο Γουίτκοφ είχε επίσης συνομιλίες με τον πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου σερ Κιρ Στάρμερ, τον Zελένσκι και τον νέο επικεφαλής διαπραγματευτή της Ουκρανίας Ρουστέμ Ουμέροφ, ενώ αρκετοί Ευρωπαίοι ηγέτες συμμετείχαν εικονικά στη συνάντηση Zελένσκι-Μακρόν. Η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λίβιτ, δήλωσε ότι το προσχέδιο της ειρηνευτικής συμφωνίας είχε «βελτιωθεί σε μεγάλο βαθμό», προσθέτοντας: «Νομίζω ότι η κυβέρνηση είναι πολύ αισιόδοξη. Όσο για τις λεπτομέρειες, θα αφήσουμε τους διαπραγματευτές να διαπραγματευτούν. Αλλά νιώθουμε αρκετά καλά και ελπίζουμε ότι αυτός ο πόλεμος θα μπορέσει επιτέλους να τελειώσει».
Την περασμένη εβδομάδα, ο Πούτιν δήλωσε ότι είχε δει ένα προσχέδιο ειρηνευτικού σχεδίου που πρότειναν οι ΗΠΑ και ότι θα μπορούσε να γίνει η «βάση» για μια μελλοντική συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου. Ωστόσο, αξιωματούχοι του Κρεμλίνου εξέφρασαν αργότερα αμφιβολίες για το αν θα αποδεχόταν την πρόταση, αφού το Κίεβο και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι δήλωσαν ότι είχαν εξασφαλίσει αλλαγές.
Το αρχικό προσχέδιο ειρηνευτικού σχεδίου ΗΠΑ-Ρωσίας που κυκλοφόρησε τον Νοέμβριο προκάλεσε ανησυχία στο Κίεβο και σε όλη την Ευρώπη. Εκτός του ότι ήταν έντονα προσανατολισμένο προς τις απαιτήσεις της Μόσχας, υπαγόρευσε επίσης τον τρόπο με τον οποίο θα έπρεπε να επενδυθούν αρκετά δισεκατομμύρια σε παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία που κατέχονται επί του παρόντος σε ευρωπαϊκά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, καθώς και τον καθορισμό των όρων για την πρόσβαση της Ουκρανίας στην αγορά της Ευρώπης.
Μιλώντας τη Δευτέρα, ο Μακρόν δήλωσε ότι επί του παρόντος «δεν υπάρχει οριστικοποιημένο ειρηνευτικό σχέδιο» και επέμεινε ότι οποιαδήποτε τέτοια πρόταση θα μπορούσε να εκπονηθεί μόνο με τη συμβολή της Ουκρανίας και της Ευρώπης. Το ζήτημα των εδαφικών παραχωρήσεων θα μπορούσε «να οριστικοποιηθεί μόνο από τον Πρόεδρο Ζελένσκι» τόνισε και επεσήμανε ότι τα ζητήματα σχετικά με τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, τις εγγυήσεις ασφαλείας και την ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ πρέπει να εμπλέξουν τα ευρωπαϊκά έθνη.
Ο Γάλλος ηγέτης επαίνεσε επίσης τις προσπάθειες της κυβέρνησης Τραμπ για τον τερματισμό της σύγκρουσης, η οποία ξεκίνησε το 2014 με την παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία, ακολουθούμενη από μια ολοκληρωτική εισβολή στην Ουκρανία το 2022.
Η Κάγια Κάλλας, επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, δήλωσε ότι αυτή η εβδομάδα θα μπορούσε να είναι «κρίσιμη», αλλά ότι η Μόσχα θέλει να διαπραγματευτεί μόνο «με εκείνους που της προσφέρουν απλώς κάτι επιπλέον από αυτό που ήδη έχει». «Φοβάμαι ότι όλη η πίεση θα ασκηθεί στην ασθενέστερη πλευρά, επειδή αυτός είναι ο ευκολότερος τρόπος για να σταματήσει αυτός ο πόλεμος όταν η Ουκρανία παραδοθεί, αλλά αυτό δεν είναι προς το συμφέρον κανενός».
Τους τελευταίους μήνες η Μόσχα έχει κατά καιρούς εμφανιστεί να εμπλέκεται στις προσπάθειες των ΗΠΑ να μεσολαβήσουν σε μια συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου, αλλά πολλά από τα αιτήματά της αντιτίθενται άμεσα στην κυριαρχία της Ουκρανίας και θεωρούνται απαράδεκτα από το Κίεβο.
Ενώ το ζήτημα του εδάφους είναι το κύριο σημείο τριβής, το ζήτημα των εγγυήσεων ασφαλείας για το Κίεβο έχει επίσης αποδειχθεί αμφιλεγόμενο. Το Κίεβο και οι Ευρωπαίοι εταίροι του επιθυμούν να δοθούν στην Ουκρανία εγγυήσεις ασφαλείας – όπως η ένταξη στο ΝΑΤΟ -που θα την προστάτευαν από νέα επίθεση.
Αλλά η Ρωσία αντιτίθεται σθεναρά σε αυτό και ο Τραμπ έχει επίσης αποκλείσει το ενδεχόμενο να επιτραπεί στην Ουκρανία να ενταχθεί στη στρατιωτική συμμαχία. Οι συνομιλίες στη Μόσχα σήμερα λαμβάνουν χώρα καθώς Ρώσοι αξιωματούχοι ισχυρίζονται ότι έχουν καταλάβει τις βασικές στρατηγικές πόλεις Ποκρόφσκ και Βοβσάνσκ στην ανατολική Ουκρανία.
Οι Ουκρανοί αξιωματούχοι δεν έχουν παραδεχτεί ότι καμία από τις δύο πόλεις έχει περιέλθει στα χέρια της Ρωσίας. Σύμφωνα με πληροφορίες ανοιχτού κώδικα που παρακολουθούν συνεχώς τις πρώτες γραμμές του πολέμου, ούτε το Βοβσάνσκ ούτε το Ποκρόφσκ έχουν ακόμη καταληφθεί πλήρως από τον ρωσικό στρατό
