Το κουβάρι των μεταναστών που ξεκίνησαν από τα χωριά της Θεσπρωτίας, για να φτάσουν στο Βέλγιο και να βιώσουν «το χειρότερο επάγγελμα του κόσμου» ως εργαζόμενοι στις στοές των ανθρακωρυχείων αλλά και τα βήματα των Ελλήνων στα εργοστάσια της Γερμανίας και στα Πανεπιστήμια της Γαλλίας ήταν ζητήματα, που ξετυλίχθηκε κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του βιβλίου «Το παρελθόν χτυπά την πόρτα», της Άννας Στεργίου, από το βιβλιοπωλείο Μητσέλου και τις εκδόσεις Κομνηνός στην Ηγουμενίτσα.
Η παρουσίαση έγινε από τη δημοσιογράφο κι επιστήθια φίλη της Άννας Στεργίου, Βάσω Γκόρου,η οποία αναφέρθηκε στη μόνιμη συνήθεια της συγγραφέως ν΄ αλλάζει το τέλος μέχρι τη στιγμή του τυπογραφείου. Εξήγησε πως το πολυσέλιδο βιβλίο «Το παρελθόν χτυπά την πόρτα» πρέπει να διαβαστεί και ν΄ αγκαλιαστεί πρωτίστως γιατί αφορά στη συμφιλίωση με το παρελθόν και στις δεύτερες ευκαιρίες.
«Εξαιρετικό λογοτεχνικό βιβλίο, πολυεπίπεδο και βαθιά πολιτικό με χειμαρρώδη λόγο» χαρακτήρισε το βιβλίο της Άννας Στεργίου, ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ, Αχαΐας και τομεάρχης Υγείας, Ανδρέας Παναγιωτόπουλος. Όπως είπε, «η συγγραφέας, συντρόφισσα και προσωπική μου φίλη με την οποία γνωριστήκαμε στο Κοινοβούλιο, χάρις στην κοινωνιολογική της ιδιότητα σκιαγραφεί τις στερεοτυπικές αντιλήψεις, τη μετανάστευση, την προσφυγιά αλλά και τη θέση της γυναίκας, καθώς και το μετεμφυλιακό κράτος, που καθόρισε σχέσεις και επιλογές των κοινωνιών και των ατόμων».
Ο κ. Παναγιωτόπουλος σημείωσε πως μέσα απ’ το νέο βιβλίο της «μεταφέρεται ένα κομμάτι των Ελλήνων μεταναστών της Ευρώπης κι υποστήριξε πως όχι μόνο είναι νοσταλγικό, αλλά κουβαλά τη δύναμη της πέτρας,όπως είναι η Άννα Στεργίου, που προσφέρει ένα κοινωνικοπολιτικό, ιστορικό ψηφιδωτό με εντυπωσιακή πλοκή και πολλές ανατροπές».
Για τα ψυχικά τραύματα των ηρώων του βιβλίου, που συνδέονται με τη μετανάστευση αλλά και για τα τραύματα των γυναικών από κακοποιητικές σχέσεις μίλησε ο ψυχίατρος Χρήστος Τσάμης: «Το νοσοκομείο στο Παρίσι γίνεται τόπος δοκιμασίας, ενώ οι αναδρομές στην Ήπειρο δείχνουν πώς γενιές ολόκληρες έμαθαν να σωπαίνουν «για το καλό».Η πολυφωνία —η εναλλαγή οπτικών— επιτρέπει να δούμε τον ίδιο άνθρωπο μέσα από άλλους: σύζυγο, ερωμένη, παιδί. Κανείς δεν κατέχει τη μία και μοναδική αλήθεια: όλοι, όμως, κρατούν από ένα κομμάτι της».
Εξήγησε πως το βασικό θέμα του βιβλίου, πέρα από την έννοια της δυσλειτουργικής οικογένειας και της μετανάστευσης, υποδόρια είναι η συμφιλίωση με το παρελθόν και τα τραύματα που αυτό περιλαμβάνει. Πρόσθεσε πως «αν δεν υπάρξει συμφιλίωση με το παρελθόν δημιουργούνται προβλήματα, όχι μόνο στους ανθρώπους, που τα έχουν βιώσει αλλά και στις επόμενες γενεές, που γίνονται φορείς αυτού του τραύματος, χωρίς να το επιδιώκουν».
Ο Μανώλης Μαραγκάκης ως κοινωνικός ανθρωπολόγος αναφέρθηκε στην ερήμωση της Θεσπρωτίας κι άλλων περιοχών της Ελλάδας με αποτέλεσμα να μεγαλώνουν τα παιδιά οι παππούδες: «Η συγκλονιστική φράση “τα παιδιά των παππούδων” περικλείει θα λέγαμε μέσα της όλη την σκληρή πραγματικότητα: τη βίαιη αποκοπή των οικογενειών των μεταναστών…Τα παιδιά μεγαλώνουν με τη γιαγιά, που την έχουν και μάνα και γιαγιά. Τη φυσική τους μάνα την “ανακαλύπτουν” συχνά έφηβοι πια… Το «τραύμα» παντού, τραύμα ισόβιο, τραύμα που σημαδεύει από την τρυφερή ηλικία, ως την ύστατη κατοικία…».
Υποστήριξε πως ο «γενέθλιος τόπος του Μηνά του ήρωα του βιβλίου, αν και απομακρυσμένος καιρό απ΄αυτόν του προσφέρει την ίαση» και σημείωσε πως«οι συγγενικές σχέσεις που αναφέρονται στο βιβλίο θα εντυπωσίαζαν και τον …ClaudeLevi – Strauss. Υποστήριξε πως η γλώσσα είναι μεστή, χωρίς ωραιοποιήσεις ή κοσμητικά στοιχεία» και πρόσθεσε πως η συγγραφέας «δεν επιδιώκει την ευχάριστη-εύπεπτη γραφή. Διαλέγει εκείνη που ταιριάζει με την ηπειρώτικη ντοπιολαλιά: λόγος πονεμένος ως φαίνεται και από την έκφραση της μουσικότητας` λόγος αληθινός και σκληρός».
Η Άννα Στεργίουτόνισε πως το βιβλίο αυτό προέκυψε από ένα τυχαίο γεγονός γνωριμίας της μ΄ έναν Ηπειρώτη του Βελγίου, που ο παππούς του ήταν ανθρακωρύχος. Τότε διαπίστωσε πως ήταν ακόμη και μέλη της οικογένειάς της από το Νεροχώρι και το Λίμποβο αλλά κι από το Κοκκινολιθάρι, την Κεραμίτσα, τα χωριά της Σκάλας Φιλιατών, τη Μαζαρακιά, το Προδρόμι κ.ά.
Η συγγραφέας σημείωσε πως«το βιβλίο δεν αφορά στην όμορφη πλευρά της Θεσπρωτίας, που είναι γνωστή, ως ένας τόπος στοργικός με αλληλεγγύη κι ανθρωπιά αλλά αναφέρεται στην αθέατη πλευρά της ελληνικής επαρχίας, που αφορά δυσλειτουργικές οικογένειες, οι οποίες αδυνατούν να συνεννοηθούν μεταξύ τους γιατί κρύβουν τις αδυναμίες τους κάτω από το χαλί και δεν συζητούν μεταξύ τους».Εξήγησε πως το βιβλίο της αφορά στις υιοθεσίες, στις δεύτερες ευκαιρίες, στη μνήμη, στις μεταβάσεις της ζωής, στις διαβατήριες τελετουργίες της περιοχής, όπως είναι το κυνήγι του αγριογούρουνου.
Υποστήριξε πως «πρέπει να υπάρξει ένα μνημείο για τον Θεσπρωτό ανθρακωρύχο, που πάλεψε στις στοές, για να ζήσουμε καλύτερα εμείς οι υπόλοιποι».Τόνισε πως«η Θεσπρωτία ζει τη μετανάστευση και την εγκατάλειψη κάθε δεκαετία, ενώ έχει αναπτυξιακές δυνατότητες, χάνοντας δυναμικούς ανθρώπους, κι ότι αυτή η νοσηρή κατάστασηπρέπει επιτέλους να μπουν τα θεμέλια για να σταματήσει…».
Την εκδήλωση παρακολούθησε πλήθος κόσμου και το παρόν στην παρουσίαση βιβλίου έδωσε ο εκπρόσωπος του μητροπολίτη Παραμυθίας, Φιλιατών, Γηρομερίου και Πάργης, κ. Σεραπίωνα Μιχελάκη, και πρωτοπρεσβύτερος,Ηλίας Μάκος, ο οποίος απηύθυνε έναν χαιρετισμό, για τη σημασία της πνευματικής τροφής στην οποία δίνει προτεραιότητα η Μητρόπολη Παραμυθίας. Παρών και ο δήμαρχος Φιλιατών, Βασίλης Τζίγκος, ο πρώην δήμαρχος Ηγουμενίτσας Ανδρέας Νταής, μέλος της Κ. Ε. του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ, μέλη της Ν. Ε Θεσπρωτίας του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ, ο πρόεδρος της αδελφότητας Περδικιωτών, Νίκος Πάμπολλας κ.ά.
