Θεωρητικά οι διακρίσεις στο χώρο εργασίας απαγορεύονται, αλλά πρακτικά μία από τις συνηθέστερες αιτίες σιωπηλών διακρίσεων είναι η παχυσαρκία.
Πρόσφατη ευρωπαϊκή έρευνα, στο πλαίσιο συγχρηματοδοτούμενου προγράμματος ΑSPIRE για την υγεία στην εργασία, απέδειξε ότι τα άτομα με παχυσαρκία είναι πολλαπλά εκτεθειμένα σε ρατσιστικές συμπεριφορές, τις οποίες τείνουν και τα ίδια να δικαιολογούν ως κανονικότητα.
Με βάση ερωτηματολόγια που συμπλήρωσαν αναζητούντες εργασία στις χώρες που συμμετείχαν στο πρόγραμμα (Αγγλία και Γαλλία), και δημοσκοπήσεις διαπιστώθηκαν μεταξύ άλλων τα εξής:
- Το 33% των ανέργων που πάσχουν από παχυσαρκία δηλώνουν ότι έχουν αντιμετωπίσει ερωτήσεις σχετικά με το σωματικό τους βάρος.
- Το 45% των ατόμων που αναζητούν εργασία θεωρούν αποδεκτό να απορριφθεί κάποιος λόγω του σωματικού του βάρους.
Δωρεάν ενέσεις αδυνατίσματος αντί για κουπόνια φαγητού
Μέχρι τώρα γνωρίζαμε για ιδιωτικές επιχειρήσεις που προσφέρουν στους εργαζόμενους έξτρα παροχές όπως κουπόνια φαγητού, ιδιωτική ασφάλιση, εταιρικό αυτοκίνητο ή πίστωση για καύσιμα.
Νέο πιλοτικό πρόγραμμα, που μόλις ξεκίνησε στη μεγάλη Βρετανία από ιδιώτες παρόχους, παρέχει εμπιστευτικά σε χιλιάδες εργαζόμενους δωρεάν πρόσβαση σε ενέσιμο φάρμακο για τη μείωση του βάρους, με την εμπορική ονομασία Μunjaro (τιρζεταπίδη), που έχει παρόμοια δράση με το Οzempic.
Τα φάρμακα GLP-1, όπως το Mounjaro και το Ozempic, λειτουργούν μιμούμενα τις φυσικές ορμόνες που ρυθμίζουν την όρεξη και το σάκχαρο του αίματος, βοηθώντας τους ανθρώπους να αισθάνονται χορτάτοι για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Αρχικά αναπτύχθηκαν για τη διαχείριση του διαβήτη τύπου 2, αλλά σε πολλές χώρες του εξωτερικού έχουν λάβει ιατρική έγκριση για τη διαχείριση του βάρους (όχι όμως και στην Ελλάδα).
Εθελοντικό και εμπιστευτικό
Το πρόγραμμα υλοποιείται από εταιρεία τηλε-ιατρικής, μέσω ιδιωτικής πλατφόρμας παροχών για εργαζόμενους, με βάσει «πιστώσεις» πόντων. Η πλατφόρμα επιτρέπει στο προσωπικό να εξαργυρώνει «πιστώσεις» που χρηματοδοτούνται από τον εργοδότη για μια σειρά υπηρεσιών ευεξίας.
Στην περίπτωση των ενέσεων αδυνατίσματος, περιλαμβάνεται κλινική αξιολόγηση, συνταγογράφηση, ιατρική καθοδήγηση και παρακολούθηση.
Η υπηρεσία είναι προαιρετική και εμπιστευτική, και οι εργοδότες δεν θα ενημερώνονται για το ποιος χρησιμοποιεί την παροχή.
Όσοι διαφημίζουν τις «δωρεάν» ενέσεις αδυνατίσματος, μέσω εργοδοτικών πακέτων «παροχών», υποστηρίζουν ότι πρόκειται για το επόμενο επαναστατικό βήμα στην εργασιακή ευεξία. Αντί για εκπτώσεις σε γυμναστήρια ή προσκλήσεις συμμετοχής σε αγώνες τρεξίματος, ορισμένοι εργοδότες χρηματοδοτούν απευθείας την πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, που μπορεί να έχουν θετική επίδραση στην εργασιακή απόδοση.
Με δεδομένο ότι τα φάρμακα GLP-1 εξακολουθούν να είναι ακριβά για τους περισσότερους ανθρώπους, η πρόσβαση που επιδοτείται από τον εργοδότη θα μπορούσε «να κάνει τη διαφορά», υποστηρίζουν οι υπέρμαχοι των ενέσεων. Σίγουρα θα προσθέσει μερικά έξτρα μηδενικά στα κέρδη των πολυεθνικών φαρμακευτικών – όχι ότι τα έχουν ανάγκη.
Eργασιακές διακρίσεις για τις γυναίκες με παχυσαρκία
Επιστημονικές έρευνες για το στίγμα της παχυσαρκίας στην εργασία συγκλίνουν στο ότι οι γυναίκες με παραπανίσια κιλά αντιμετωπίζουν περισσότερες διακρίσεις από ό,τι οι άντρες που έχουν το ίδιο πρόβλημα.
Σύμφωνα με σχετική μελέτη μια γυναίκα με παχυσαρκία έχει οχτώ φορές λιγότερες πιθανότητες να προσληφθεί σε σχέση με μια γυναίκα που δεν είναι παχύσαρκη. Για έναν άνδρα με παχυσαρκία, οι πιθανότητες είναι 3 φορές λιγότερες.
Εμβληματική έρευνα, που διεξήχθη για λογαριασμό της βρετανικής κυβέρνησης έδειξε ότι οι γυναίκες με παχυσαρκία πληρώνουν ένα μισθολογικό «πέναλτι» της τάξης του 9% σε σχέση με τις γυναίκες εργάσιμης ηλικίας με κανονικο βάρος. Αντιθέτως δεν φάνηκε αντίστοιχη συσχέτιση για τους άντρες εργαζόμενους.
Νεότερες έρευνες σε διαφορετικές χώρες της Ευρώπης, ανεβάζουν το ποσοστό του «μισθολογικού πέναλτι» ως και 20%, ανάλογα με το πόσο υπέρβαρο ή παχύσαρκο είναι το άτομα.
Το πάχος… ρίχνει τους μισθούς;
Νεότερη έρευνα στην Ισπανία, επιχείρησε να υπολογίσει το μισθολογικό τίμημα που θα πληρώσει μια γυναίκα με παχυσαρκία, από τα 18 ως που ολοκλήρωσε τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση το 2022, στη διάρκεια του εργασιακού της βίου. Ξεκινώντας να δουλεύει στα 18, υπολογίζεται ότι θα χάνει ετησίως 1.718 ευρώ το χρόνο – σε σύγκριση με το πόσα θα έβγαζε αν είχε φυσιολογικό βάρος. Μέχρι να βγει στη σύνταξη, αν υποθέσουμε ότι δεν έχει μείνει ούτε μήνα άνεργη, υπολογίζεται ότι το «πέναλτι παχυσαρκίας» που θα πληρώσει θα φτάσει τα 110.000 ευρώ.
Αντίστοιχη έρευνα στη Γαλλία, διαπίστωσε ότι από τις υψηλόμισθες γυναίκες, που κερδίζουν πάνω από 4.200 ευρώ το μήνα, μόνο το 7% ήταν παχύσαρκες. Αντίθετα στα ποσοστά παχυσαρκίες στις γυναίκες που πληρώνονται με ψίχουλα, μόλις 450 ευρώ το μήνα, αγγίζουν το 30%.
Στην Ελλάδα δεν υπάρχουν αντίστοιχες έρευνες. Ωστόσο, καθώς τα ποσοστά παχύσαρκων και υπέρβαρων ατόμων είναι εξαιρετικά υψηλά (63% στο σύνολο του ενήλικου πληθυσμού), θα είχε ενδιαφέρον να βλέπαμε αν υπάρχει συσχέτιση βάρους και μισθολογικής – επαγγελματικής εξέλιξης, ιδίως στις γυναίκες.
Παχυσαρκία και παραγωγικότητα
Νέα ερευνα που έγινε σε 26 ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ τους και στην Ελλάδα, από την ΕΑSO (Εuropean Associaton for the Study of Obesity), συνέδεσε την παχυσαρκία με τις περισσότερες ημέρες απουσίας από τη δουλειά.
Τα παχύσαρκα άτομα έχουν 147% περισσότερες πιθανότητες να απουσιάσουν από τη δουλειά λόγω ασθένειας και 121% περισσότερες πιθανότητας να λείψουν για πάνω από επτά μέρες, από ό,τι τα άτομα με κανονικό βάρος.
Οι πιθανότητες ασθένειας και ημέρες απουσίας αυξάνονταν εκθετικά ανάλογα με το βαθμό παχυσαρκίας ή υπερβολικού βάρους.
Παράλληλα όμως έχει αποδειχθεί ότι οι πολλές ώρες δουλειάς και τα εναλλασσόμενα ωράρια (π.χ. σε κυλιόμενες βάρδιες), συσχετίζονται με την αύξηση του βάρους, λόγω ακατάστατης διατροφής, άσχημου ύπνου αλλά και κοινωνικής απομόνωσης. Εξίσου επιβαρυντική είναι η καθιστική εργασία και το εργασιακό στρες – σύμφωνα με την έρευνα του Iνστιτούτου Εργασιακών Ερευνών (Institute for Employment Studies) για στο στίγμα της παχυσαρκίας στο χώρο δουλειάς.
