Για τον άνθρωπο, η όραση θεωρείται ως η πιο σημαντική όλες τις αισθήσεις.
Ο σκύλος, όμως, αντιλαμβάνεται τον κόσμο πρώτα με τη μύτη του, και μετά με τα μάτια του.
Γι’ αυτό, αφήνουμε τον σκύλο μας να μυρίζει οτιδήποτε τραβάει η… μύτη του.
Η όσφρηση είναι και πνευματική εκτόνωση για τον σκύλο
Ο σκύλος δεν διαθέτει οξεία όραση
Και, εννοείται, προσέχουμε κάθε στιγμή τι οσμίζεται ο μικρός μας φίλος. Ειδικά όταν βρίσκεται σε εξωτερικούς χώρους, γιατί παραμονεύουν κίνδυνοι για την υγεία του.
Οι λόγοι που πρέπει να αφήνουμε τον σκύλο να μυρίζει
«Ο σκύλος δεν διαθέτει οξεία όραση. Είναι σαν να πάσχει από μυωπία. Αν εμείς οι άνθρωποι βλέπουμε τις λεπτομέρειες σε ένα αντικείμενο που βρίσκεται σε κοντινή απόσταση, ο σκύλος χρειάζεται να τη μειώσει στο 1/3 για να μπορέσει να τις διακρίνει. Έτσι, ο σκύλος αναγνωρίζει τον κόσμο πρώτα με την όσφρηση, και μετά με τα μάτια του.
Για να καθαρίσει την εικόνα, θα πλησιάσει και θα μυρίσει το αντικείμενο. Αυτός είναι και ο λόγος που δίνει μεγάλη σημασία στην όσφρησή του», διευκρινίζει ο εκπαιδευτής σκύλων, Νίκος Μπούζης.
Όταν μυρίζει το έδαφος και διάφορα άλλα σημεία που έχουν οσμές από αλλά ζώα, όπως λέει ο εκπαιδευτής, καταλαβαίνει τι ζώο ήταν. Αν ήταν μικρόσωμο ή μεγαλόσωμο, θηλυκό ή αρσενικό, ακόμη και την ηλικία του.
«Ακόμα και εάν δεν το έχει γνωρίσει, θα καταλάβει ποιο είναι όταν το αντικρίσει. Με τη μυρωδιά αντιλαμβάνεται και τα αντικείμενα. Όταν μάς μυρίζει, ξέρει τι έχουμε ακουμπήσει. Γι’ αυτό πρέπει να τον αφήνουμε να οσμίζεται.
Ωστόσο, θα πρέπει να προσέχουμε πού βάζει τη μύτη του, γιατί υπάρχει κίνδυνος να φάει ή να γλείψει κάτι που δεν πρέπει», επισημαίνει ο κ. Μπούζης.
Η όσφρηση είναι και πνευματική εκτόνωση για τον σκύλο
Σύμφωνα με τον κ. Μπούζη, η όσφρηση είναι και πνευματική εκτόνωση για τον σκύλο. Την έχει ανάγκη, τον βοηθά να είναι πιο ήρεμος και να γνωρίζει τον κόσμο γύρω του. Διαφορετικά, θα είναι πιο αγχωμένος. Ο σκύλος, ακόμη κι αν περνάει καθημερινά από τα ίδια μέρη, παρατηρεί την παραμικρή αλλαγή στο χώρο. Για παράδειγμα, ένα αυτοκίνητο διαφορετικών διαστάσεων σταθμευμένο στη θέση όπου την προηγούμενη ημέρα βρισκόταν κάποιο άλλο. Μια μεγάλη κούτα παρατημένη στη μέση του πεζοδρομίου, έναν τεράστιο λούτρινο αρκούδο τοποθετημένο στον κάδο… Μικρολεπτομέρειες, που εμείς μπορεί να θεωρούμε ασήμαντες ή να μην τους δίνουμε καμία σημασία.
«Η αντίδραση ενός φυσιολογικού σκύλου σε οτιδήποτε καινούργιο είναι να πλησιάσει, έτσι ώστε να το δει, να το μυρίσει και να συνεχίσει τη βόλτα του. Ως φυσιολογικό σκύλο εννοούμε έναν σκύλο που εκτονώνεται καθημερινά όσο χρειάζεται, και είναι εκπαιδευμένος. Έναν σκύλο που είναι μεγαλωμένος σωστά», διευκρινίζει ο κ. Μπούζης.
Πότε ένας σκύλος δεν θέλει να μυρίσει νέα πράγματα
Είναι, όμως, και κάποια σκυλάκια, όπως επισημαίνει ο κ. Μπούζης, που δεν εκτονώνονται όσο έχουν ανάγκη. Αδεσποτάκια με προβλήματα συμπεριφοράς, σκυλάκια που δεν είναι εκπαιδευμένα και δεν έχουν κοινωνικοποιηθεί σωστά, που μπορεί από ασήμαντα για εμάς πράγματα, να τρομάξουν. Όπως, για παράδειγμα, η σκιά ενός κάδου το βράδυ μπορεί να τους προκαλέσει αιφνίδιο φόβο. Το ίδιο, η θέα ενός αυτοκινήτου ή μηχανής διαφορετικού μεγέθους απ’ ό,τι έχουν συνηθίσει να βλέπουν.
Ακόμη και μια καινούργια μυρωδιά, όπως αναφέρει ο κ. Μπούζης, ή η γιαγιά που φορά μακριά μαύρα ρούχα ή/και κρατά μαγκούρα. Επίσης, ο ξαφνικός θόρυβος μπορεί να τα τρομάξει. Κι αυτό συμβαίνει επειδή οτιδήποτε διαφορετικό σημαίνει κίνδυνο. Ο σκύλος νιώθει απειλή για τον ίδιο ή για τον άνθρωπό του. Και ποια θα είναι η αντίδρασή του; Θα τραπεί σε φυγή, θα γαβγίσει/γρυλίσει, ή θα επιτεθεί.
Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τους ευαίσθητους σκύλους
«Όταν υιοθετήσουμε έναν σκύλο, οποιασδήποτε ηλικίας και ανεξαιρέτως αν έχει φοβίες ή όχι, ή αν παρουσιάζει προβλήματα συμπεριφοράς, θα πρέπει να ζητήσουμε τη βοήθεια ενός εκπαιδευτή/ειδικού στη συμπεριφορά. Κι αυτό γιατί η εκπαίδευση ενός σκύλου είναι, ουσιαστικά, η ομαλή εισαγωγή ενός κουταβιού ή ενός ενήλικου ζώου στον ανθρώπινο κόσμο, όπως και η κατανόησή του.
Παράλληλα, ενημερώνεται και εκπαιδεύεται και ο ιδιοκτήτης του σκύλου, έτσι ώστε να μπορεί να διαχειριστεί οποιαδήποτε κατάσταση ενδέχεται να παρουσιαστεί όταν είναι με τον σκύλο του. Επίσης, αποκτά έναν ισορροπημένο και ασφαλή σκύλο, κι έτσι εξασφαλίζεται η ιδανική συμβίωσή τους», εξηγεί ο κ. Μπούζης.
Οι εντολές και οι ασκήσεις απευαισθητοποίησης που μαθαίνουμε στην εκπαίδευση είναι, όπως λέει, το μέσον, αλλά και ο τρόπος που χρησιμοποιούμε για να αποτρέψουμε ή να διορθώσουμε προβλήματα συμπεριφοράς, ή φοβίες.
Αναφέρει ότι οποιαδήποτε λιχουδιά ή χάδι προσφέρουμε στον σκύλο μας, για εκείνον σημαίνει επιβράβευση. Οπότε, όταν ο σκύλος μας τρομάξει από κάποιον ήχο ή είναι αγχωμένος για οποιοδήποτε λόγο και θέλουμε να τον ηρεμήσουμε, δεν θα του δώσουμε λιχουδιά ή χάδι. Αν το κάνουμε αυτό, επιβραβεύουμε τη λάθος φοβική συμπεριφορά και μεγαλώνουμε το πρόβλημα. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε για να τον βοηθήσουμε, είναι να είμαστε ήρεμοι και να συμπεριφερόμαστε σαν να μη συμβαίνει τίποτα.
«Τον αφήνουμε, αν θέλει, να έρθει δίπλα μας και, συγχρόνως, προσπαθούμε να του αποσπάσουμε την προσοχή με κάτι ευχάριστο, όπως είναι το παιχνίδι. Αν καταλάβουμε ότι τον φοβίζει ένας ήχος, αυτό που μπορούμε να κάνουμε, είναι να αναπαραγάγουμε αυτόν τον ήχο, μέσω υπολογιστή, σε πολύ χαμηλή ένταση. Και, συγχρόνως, να κάνουμε συγκεκριμένες ασκήσεις μαζί του», συμβουλεύει ο εκπαιδευτής.
Σταδιακά, όπως εξηγεί, θα συνηθίσει τους θορύβους και θα τους ξεπεράσει. Αν βρισκόμαστε σε εξωτερικό χώρο, απομακρυνόμαστε ήρεμα και χαλαρά από το σημείο που πυροδότησε τον φόβο/αγχωτική συμπεριφορά του σκύλου. Και συνεχίζουμε την καθημερινή μας βόλτα.
Τι είναι η κοινωνικοποίηση
Τέλος, ο κ. Μπούζης τονίζει: «Κοινωνικοποίηση σημαίνει, να μάθουμε στον σκύλο μας να διαχειρίζεται καταστάσεις που θα του παρουσιαστούν σε εξωτερικούς και σε εσωτερικούς χώρους. Έτσι, θα μπορεί να αντεπεξέρχεται με τέτοιον τρόπο, ώστε να μη δημιουργείται πρόβλημα μεταξύ ανθρώπων και σκύλων/ζώων. Κοινωνικοποίηση δεν σημαίνει να επιβάλλουμε στον σκύλο μας να είναι φίλος με όλα τα ζώα και όλους τους ανθρώπους».
