Ο ρόλος του χρόνου στην πρόληψη της άνοιας

24/11/2025 | 20:59

Ο χρόνος μπορεί να αποτελεί τον κρίσιμο «χαμένο κρίκο» στην πρόληψη της άνοιας, σύμφωνα με νέα μελέτη του Κέντρου Υγιούς Γήρανσης του Εγκεφάλου (CHeBA) του Πανεπιστημίου UNSW στο Σίδνεϊ της Αυστραλίας. Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό The Lancet Healthy Longevity, αναδεικνύει τον χρόνο ως έναν κοινωνικό παράγοντα που συχνά παραβλέπεται, αλλά μπορεί να είναι εξίσου καθοριστικός με την εκπαίδευση ή το εισόδημα για την υγεία του εγκεφάλου. Οι ερευνητές εισήγαγαν τον όρο «χρονική ανισότητα» για να περιγράψουν την άνιση κατανομή του χρόνου μεταξύ διαφορετικών κοινωνικών ομάδων- μια ανισότητα που, όπως υποστηρίζουν, μπορεί να υπονομεύσει σοβαρά την ικανότητα των ανθρώπων να μειώσουν τον κίνδυνο άνοιας.

Η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Σουζάν Ρορ, εξηγεί ότι παρόλο που οι συνήθειες του τρόπου ζωής, όπως ο επαρκής ύπνος, η τακτική σωματική δραστηριότητα, η καλή διατροφή και η κοινωνική αλληλεπίδραση, είναι γνωστό ότι υποστηρίζουν την υγεία του εγκεφάλου, καθεμία από αυτές τις συμπεριφορές εξαρτάται από έναν βασικό πόρο: τον χρόνο.

«Έως και το 45% των περιστατικών άνοιας παγκοσμίως θα μπορούσαν να είχαν προληφθεί, αν εξαλείφονταν οι τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου», δήλωσε η Ρορ. «Ωστόσο, πολλοί άνθρωποι δεν διαθέτουν τον ελεύθερο χρόνο για να ασκηθούν, να ξεκουραστούν επαρκώς, να φάνε υγιεινά ή να διατηρήσουν κοινωνικές επαφές. Αυτή η έλλειψη χρόνου αποτελεί ένα κρυφό εμπόδιο στη μείωση του κινδύνου άνοιας» εξηγεί η ερευνήτρια.

Οι δομικές αιτίες της έλλειψης χρόνου

Η μελέτη υπογραμμίζει ότι παράγοντες όπως οι εξαντλητικές ώρες εργασίας, η τεχνολογική υπερφόρτωση και το κοινωνικοοικονομικό μειονέκτημα, τροφοδοτούν την χρονική ανισότητα.

Ο καθηγητής Πέρμιντερ Σατσντέφ, συνδιευθυντής του CHeBA και συν-συγγραφέας της μελέτης, σημειώνει ότι η αναγνώριση του χρόνου ως κοινωνικού προσδιοριστή της υγείας απαιτεί μια θεμελιώδη αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουμε την πρόληψη της άνοιας.

«Η πολιτική και η έρευνα για την υγεία του εγκεφάλου έχουν εστιάσει κυρίως στην αλλαγή των ατομικών συμπεριφορών», δήλωσε. «Αλλά αν οι άνθρωποι δεν έχουν τον χρόνο να ακολουθήσουν αυτές τις συστάσεις, τότε κινδυνεύουμε να αφήσουμε πίσω όσους έχουν μεγαλύτερη ανάγκη. Όπως οι κυβερνήσεις δρουν απέναντι στην οικονομική ανισότητα, έτσι πρέπει να δράσουν και απέναντι στη χρονική ανισότητα» λέει χαρακτηριστικά.

Πολιτικές που προωθούν την «χρονική δικαιοσύνη»

Οι επιστήμονες ζητούν μεταρρυθμίσεις στην πολιτική και την αγορά εργασίας ώστε να υποστηριχθεί η λεγόμενη χρονική δικαιοσύνη- μέτρα που προστατεύουν και αναδιανέμουν τον χρόνο, ώστε όλοι να έχουν ίσες ευκαιρίες να φροντίσουν την υγεία του εγκεφάλου τους. Παραδείγματα περιλαμβάνουν ευέλικτα ωράρια εργασίας, δικαίωμα στην αποσύνδεση από την εργασία, οικονομικά προσιτή φροντίδα παιδιών, επενδύσεις σε δημόσιες συγκοινωνίες και πολεοδομικό σχεδιασμό που μειώνει τους χρόνους μετακίνησης.

Οι συγγραφείς καταλήγουν ότι ο χρόνος πρέπει να αναγνωριστεί όχι μόνο ως πολύτιμος πόρος, αλλά και ως πεδίο κοινωνικής ανισότητας. Για αυτό και καλούν κυβερνήσεις, ερευνητές και κοινότητες να ενσωματώσουν την χρονική δικαιοσύνη στις στρατηγικές πρόληψης της άνοιας.

Διαβάστε επίσης: Η μοναξιά αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας κατά 31%, διαπιστώνει μεγάλη μελέτη.

ΠΗΓΗ: Scitechdaily

Από την Ανθούπολη ο 46χρονος με το “καζίνο”! Από ποιους Πατρινούς επιχειρηματίες άρπαξε 270.000 ευρώ

Πάτρα: Μεγάλη ποσότητα χασίς σε σπίτι γνωστού επαγγελματία – Τι βρήκαν οι αστυνομικοί, πώς σχετίζεται με τις προ ημερών έρευνες για ναρκωτικά και όπλα

Εσωκομματικές εκλογές ΝΔ: Προηγείται ο Αντώνης Κουνάβης για την προεδρία στην ΔΕΕΠ Αχαΐας

Αχαΐα: Κι άλλο περιστατικό βίας με πρωταγωνιστές ανήλικους – Έστειλαν 17χρονο μαθητή στο νοσοκομείο

Οριακή νίκη Κατσιγιάννη στην προεδρία της ΔΕΕΠ Αχαΐας – Ένσταση από Κουνάβη για επανακαταμέτρηση ψηφοδελτίων

Πάτρα: Προθεσμία για να απολογηθεί πήρε ο 16χρονος που κατηγορείται για τον βιασμό 12χρονης – Τι λέει ο δικηγόρος του-ΦΩΤΟ

ΝΔ – Εκλογή νέων οργάνων: Σε εξέλιξη η διαδικασία – Δείτε τα εκλογικά κέντρα – Ρεκόρ συμμετοχής στην Αχαΐα – ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

Τραγωδία: Νεκρή μία γυναίκα που παρασύρθηκε μετά από σύγκρουση αυτοκινήτων – «Περπατούσε με την κόρη της που είναι ΑμεΑ»