Κλάμα, απογοήτευση, αδυναμία. Αυτά είναι μερικά από τα συναισθήματα που κάνουν την εμφάνισή τους όταν το παιδί μας χάνει σε ένα παιχνίδι, σε έναν αγώνα ή όταν παίρνει χαμηλότερο από τον αναμενόμενο, βαθμό.
Όλα αυτά τα συναισθήματα είναι αναμενόμενα και φυσιολογικά και ως εκ τούτου πρέπει να επιτρέπονται και να γίνονται σεβαστά. Ως γονείς, με ποιο τρόπο μπορούμε να συμπαρασταθούμε κατάλληλα στο παιδί μας σε μια τέτοια δύσκολη για εκείνο στιγμή;
Πώς να σταθούμε δίπλα στο παιδί μας όταν παίζει και χάνει
Δείξτε κατανόηση για τα συναισθήματά του
Όταν το παιδί σας χάνει, είναι σημαντικό να το ακούτε και δείχνετε τη συμπόνια σας. Τα έντονα συναισθήματα είναι παρόντα και χρειάζεται «δουλειά» ώστε το παιδί να μάθει να τα διαχειρίζεται σωστά.
Αποφύγετε φράσεις όπως «δεν έγινε και τίποτα». Μοιραστείτε με το παιδί σας μερικές από τις δικές σας αντίστοιχες εμπειρίες και πώς τις αντιμετωπίσατε και επιπλέον σκεφτείτε πώς είχατε τότε αισθανθεί.
Είναι σημαντικό να ρωτήσετε το παιδί σας τι χρειάζεται για να αισθανθεί καλύτερα και παρέα να βρείτε τρόπους να ηρεμήσει.
Συζητήστε μαζί του- Βοηθήστε το να συνειδητοποιήσει την κατάσταση
Μέσω ανοιχτών ερωτήσεων, μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί να σκεφτεί την όλη κατάσταση. Για παράδειγμα, μπορείτε να το ρωτήσετε τι σημαίνει για εκείνο το αποτέλεσμα, τι είναι τελικά η νίκη και η ήττα, τι πιστεύει ότι θα μπορούσε να κάνει καλύτερα την επόμενη φορά και τι έκανε ήδη καλά.
Μεταδώστε του την αξία του «ταξιδιού», όχι μόνο του αποτελέσματος
Εάν το παιδί σας έχασε σε κάποιον αγώνα, «προκαλέστε» το να σκεφτεί τα καλά του παιχνιδιού. Τους καινούριους φίλους που έκανε, τις δεξιότητες που έχει αναπτύξει, τις ευχάριστες στιγμές. Έτσι, σταδιακά το παιδί θα αρχίσει να εκτιμά την προσπάθεια και να μην επικεντρώνεται σε μια μόνο στιγμή (εκείνη του τελικού αποτελέσματος).
Ώρα να μιλήσετε για αξίες
Είναι σημαντικό να ενσταλάξετε στο παιδί αξίες όπως αυτή του υγιούς ανταγωνισμού. Να συνδέσετε το παιχνίδι με όλα όσα θα πρέπει να προάγει όπως: την ομαδική εργασία, το σεβασμό, τη πειθαρχία, την επιμονή και τόσα άλλα. Με τον τρόπο αυτό, μαθαίνουμε στο παιδί πως τα παιχνίδια και τα αθλήματα είναι κάτι πολύ περισσότερο από το να τρέχεις πίσω από μια μπάλα ή να λύνεις ένα γρίφο.
«Εργαστείτε» πάνω στα κίνητρα
Αφού περάσουν λίγες μέρες, είναι σημαντικό να επαναφέρετε τις παραπάνω συζητήσεις για να ενισχύσετε τη σύνδεση του παιδιού με όσα αγαπά πιο πολύ στο παιχνίδι- άθλημα. Με αυτόν τον τρόπο, το καθοδηγείτε εκτός της ήττας και ανακτά το σκοπό του.
Ίσως το παιδί σας να μην μπορεί να εκφράσει τα συναισθήματά του. Υπάρχουν όμως πολλοί τρόποι ώστε να το προσεγγίσετε για να ανοιχτεί, όπως η ζωγραφική, η αφήγηση μιας ιστορίας, η παρακολούθηση μιας ταινίας με ανάλογο περιεχόμενο και άλλα.
Φράσεις που βοηθούν
Μετά από μια ήττα, μπορείτε να πείτε στο παιδί σας:
«Ξέρω ότι ήταν σημαντικό για σένα, θέλεις να μου πεις πώς νιώθεις»;
«Ξέρω ότι ήθελες να κερδίσεις αυτό το παιχνίδι και δεν σου βγήκε σήμερα, αλλά άξιζε που το προσπάθησες».
«Θέλεις να μου ζωγραφίσεις πως νιώθεις αυτή τη στιγμή»;
«Είμαι διαθέσιμος- η να σε ακούσω όποτε το θελήσεις».
«Παρόλο που δεν το συνειδητοποιείς τώρα, η προσπάθειά σου ήταν τεράστια και αυτό είναι το σημαντικό».
«Σ’ αγαπώ πάντα και ανά πάσα στιγμή, είτε κερδίζεις είτε χάνεις».
«Συνέχισε να προσπαθείς, αυτό θα σε βοηθήσει να γίνεσαι καλύτερος κάθε μέρα».
«Εάν τα πράγματα δεν πήγαν καλά σήμερα, αύριο μπορείς να προσπαθήσεις ξανά για να τα βελτιώσεις».
Τι πρέπει να αποφεύγετε να κάνετε όταν το παιδί σας χάνει
Να θυμώνετε και να τσακώνεστε με άλλους ανθρώπους για το αποτέλεσμα.
Να κακολογείτε τους συμπαίκτες του παιδιού, την άλλη ομάδα, τον προπονητή, τον διαιτητή κτλ.
Να απορρίψετε την προσπάθεια του παιδιού.
Να γελάσετε με αυτό που νιώθει.
Ήττα σημαίνει ευκαιρία για μάθηση
Η αποτυχία όπως και η επιτυχία είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής. Το κάθε παιχνίδι έχει τεράστια οφέλη για κάθε παιδί και δεν πρέπει να θυσιάζεται η «παιχνιδιάρικη» διάθεσή του στο βωμό υψηλών απαιτήσεων. Τα παιδιά είναι σημαντικό από μικρή ηλικία να καταλάβουν πως δεν πρέπει να νιώθουν την ανάγκη να αποδείξουν κάτι στους γονείς και στους γύρω τους. Αντίθετα. Πρέπει να απολαμβάνουν το παιχνίδι και να το χαίρονται για να καρπώνονται τα πολλαπλά μαθησιακά οφέλη του, είτε χάνουν είτε νικούν…
