Του Θέμη Μπάκα
Η κυβέρνηση ανακοίνωσε με τυμπανοκρουσίες ότι από το 2026 οι νέοι έως 25 ετών θα απαλλάσσονται από την καταβολή φόρου για εισοδήματα μέχρι 20.000 ευρώ, ενώ για τους νέους 25 – 30 ετών ο βασικός συντελεστής θα μειωθεί στο 9%, από 22% που είναι σήμερα. Ο πρωθυπουργός, μάλιστα, μίλησε για «γενναία αύξηση στο χέρι», φέρνοντας παραδείγματα νέων με εισοδήματα 15.000 και 20.000 ευρώ.
Μόνο που αυτά τα παραδείγματα δεν αφορούν σχεδόν κανέναν. Η αλήθεια είναι σκληρή – και δεν την λέμε εμείς, αλλά τα επίσημα στοιχεία που παρουσίασε πρόσφατα σε ρεπορτάζ της την Κυριακή η εφημερίδα «Καθημερινή».
Βάσει αυτών:
- Το 40% των νέων έως 30 ετών ζει με εισόδημα κάτω από 5.000 ευρώ τον χρόνο (8.636 ευρώ είναι το αφορολόγητο), δηλαδή λιγότερα από 420 ευρώ τον μήνα.
- Ένα 34% κινείται μεταξύ 5.000 και 10.000 ευρώ, δηλαδή στην καλύτερη περίπτωση με εισόδημα λίγο πάνω από τα 800 ευρώ τον μήνα.
- Μόλις το 2,8% των νέων έχει εισόδημα 20.000 – 50.000 ευρώ, ενώ οι πραγματικά «τυχεροί» που ξεπερνούν τις 50.000 είναι μόλις 709 άτομα σε ολόκληρη τη χώρα.
Στην πραγματικότητα, η κυβέρνηση προτιμά να παρουσιάζει εντυπωσιακά –αλλά μη ρεαλιστικά – παραδείγματα, αντί να αγγίξει το βασικό πρόβλημα: τα εξευτελιστικά χαμηλά εισοδήματα και την επισφαλή εργασία των νέων.
Αντί, λοιπόν, να μιλάμε για «γενναίες αυξήσεις», θα έπρεπε να μιλάμε για τη γενικευμένη φτώχεια των νέων ανθρώπων. Για τις χιλιάδες κοπέλες και αγόρια που δουλεύουν σε δύο δουλειές, χωρίς ρεπό, που αναγκάζονται να επιστρέψουν στο πατρικό σπίτι, που ζουν με την αγωνία ότι δεν θα φτιάξουν ποτέ το δικό τους ή τη δική τους οικογένεια.
Αυτό που δεν λέει η κυβέρνηση είναι ότι ο πληθυσμός των νέων 20–30 ετών στην Ελλάδα έχει μειωθεί κατά 36% την τελευταία 20ετία. Χιλιάδες νέοι έφυγαν στο εξωτερικό για να βρουν μια αξιοπρεπή εργασία, καθώς εδώ το μόνο που τους περίμενε ήταν χαμηλοί μισθοί, ακρίβεια και καμία προοπτική.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι η πτωτική τάση δεν ανακόπτεται: γήρανση του πληθυσμού, υπογεννητικότητα, όπως και η μεταφορά της κατοικίας στο εξωτερικό για αναζήτηση καλύτερης θέσης εργασίας εξακολουθούν να επιδεινώνουν τους δείκτες.
Για πρώτη φορά, η γενιά των 20άρηδων (ηλικία από 20 έως 29 ετών) αριθμεί λιγότερο από ένα εκατομμύριο άτομα, έναντι 1,15 εκατομμυρίου το 2015 και 1,56 εκατομμυρίου στο δεύτερο τρίμηνο του 2005.
Από τους 997.000 πολίτες αυτής της χώρας ηλικίας 20 έως 29 ετών εργάζονται οι 574.600, δηλαδή περίπου οι 58 στους 100. Οι υπόλοιποι, είτε κατατάσσονται στους άνεργους είτε στους μη οικονομικά ενεργούς, καθώς ειδικά στο ξεκίνημα της συγκεκριμένης ηλικιακής 10ετίας συνεχίζονται και οι σπουδές.
Τα ποσοστά ανεργίας των νέων στην Ελλάδα παραμένουν σε υψηλά επίπεδα. Στην ηλικιακή ομάδα 20 έως 24 ετών το ποσοστό ξεπερνά το 17% και στην ηλικιακή ομάδα 25 έως 29 ετών διαμορφώνεται περίπου στο 13,5%. Ο αριθμός των ανέργων νέων, όμως, είναι μικρός, αναμενόμενη απόρροια της συρρίκνωσης του πληθυσμού.
Επικοινωνιακές φιέστες
Ακόμα και τα πολυδιαφημισμένα προγράμματα «ΣΠΙΤΙ ΜΟΥ» αποδείχθηκαν φιάσκο. Όσοι νέοι προσπάθησαν να ενταχθούν σ’ αυτά, γρήγορα διαπίστωσαν ότι οι τιμές των ακινήτων και οι όροι των δανείων δεν τούς άφηναν κανένα περιθώριο. Έτσι, τα μέτρα για τους νέους δεν είναι παρά επικοινωνιακές φιέστες που μοιράζουν ψεύτικες ελπίδες.
Και εδώ έρχεται το μεγάλο ερώτημα: σε ποιους απευθύνονται τελικά οι φοροελαφρύνσεις; Προφανώς, δεν αφορούν τον νέο που παλεύει με 600 και 700 ευρώ μηνιαίο μισθό. Μάλλον αφορούν τα στελέχη του κομματικού μηχανισμού που έχουν τοποθετηθεί σε θέσεις του Δημοσίου, ή που «εκπαιδεύονται» μέσα σε μεγάλες εταιρείες «φίλων» για να ανέβουν αύριο σε υπουργικές καρέκλες. Ή ακόμη χειρότερα, αφορούν τα οικογενειακά πρόσωπα που – εντελώς τυχαία – εργάζονται σε πολυεθνικούς κολοσσούς που αγοράζουν την Ελλάδα και μοιράζουν υψηλές αποδοχές. Για αυτούς, ναι: «Ήταν δίκαιο και έγινε πράξη».
Και σαν μην έφταναν όλα αυτά, παρουσιάζεται σε τηλεοπτικά πάνελ ο «χαρούμενος νέος» που θα δουλεύει καθημερινά σε δύο δουλειές, θα αποταμιεύει, και στα 30 θα πάρει σπίτι. Ένα αφήγημα που μόνο δυσφορία προκαλεί, διότι απλούστατα δεν έχει καμία σχέση με τη ζωή των περισσότερων νέων στη χώρα.
Επομένως, από τα 150 ευρώ «δώρο» για διακοπές προεκλογικά, τώρα περάσαμε στο «αφορολόγητο για εισοδήματα που οι νέοι δεν έχουν». Για μια ακόμα φορά, η κυβέρνηση αντιμετωπίζει τη νέα γενιά σαν ένα εργαλείο εντυπωσιασμού, όχι ως τη ζωντανή δύναμη που μπορεί να αλλάξει τη χώρα.
Η Ελλάδα, δυστυχώς, μετατρέπεται όλο και περισσότερο σε μια χώρα για παππούδες, κι όχι στην πατρίδα που θα έπρεπε να εμπνέει και να στηρίζει τη νέα γενιά. Οι νέοι έχουν πια καταλάβει ότι οι κυβερνώντες έχουν μετατραπεί σε influencers μιας ζωής ψεύτικης, μιας ζωής που δεν έχει καμία απολύτως σχέση με την πραγματικότητα που βιώνει η πλειοψηφία. Μιλούν για να μιλούν, γεμίζουν με παχιά λόγια τα δελτία ειδήσεων, ενώ από κάτω χειροκροτούν όσοι φοβούνται μήπως χάσουν τις καρέκλες τους και τον βιοπορισμό τους.
ΣΣ: Ο Θέμης Μπάκας είναι πολιτευτής Αχαϊας.
