Τα περίφημα αγάλματα Μοάι που βρίσκονται στο Νησί του Πάσχα φαίνεται πως δεν δημιουργήθηκαν από μια ενιαία κεντρική αρχή, αλλά από πολλές ανεξάρτητες —και συχνά ανταγωνιστικές— οικογενειακές ομάδες, σύμφωνα με νέα μελέτη. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Μπίνγκαμπτον στη Νέα Υόρκη, πραγματοποίησαν μια εκτεταμένη τρισδιάστατη ανάλυση του κύριου λατομείου Μοάι στο Ράπα Νούι έδειξε ότι τα εμβληματικά αγάλματα του νησιού κατασκευάστηκαν από πολλές μικρές, ανεξάρτητες ομάδες που εργάζονταν ταυτόχρονα.
Η έρευνα, με επικεφαλής τον Καρλ Φίλιπ Λίπο, από το Πανεπιστήμιο Μπίνγκαμπτον και τους συνεργάτες του, προτείνει μια νέα θεωρία για το πώς δημιουργήθηκαν αυτά τα εμβληματικά μνημεία, ύψους περίπου 4 μέτρων, τα οποία λαξεύτηκαν μεταξύ 1250 και 1500 μ.Χ.
Το νησί είναι γνωστό για τα εκατοντάδες λίθινα αγάλματα (Μοάι) που δημιούργησαν οι πολυνησιακές κοινότητες. Αρχαιολογικά στοιχεία υποδεικνύουν ότι η κοινωνία τους ήταν οργανωμένη σε μικρές, αυτόνομες οικογενειακές ομάδες, και όχι υπό ένα ενιαίο, κεντρικό πολιτικό σύστημα. Το υπόβαθρο αυτό έχει προκαλέσει το ερώτημα κατά πόσο η ίδια αποκεντρωμένη δομή επηρέασε και τον τρόπο λάξευσης των Μοάι.
Η τρισδιάστατη χαρτογράφηση αποκάλυψε δεκάδες λατομεία
Για να διερευνήσουν αυτή την ιδέα, οι ερευνητές συγκέντρωσαν περισσότερες από 11.000 εικόνες της περιοχής Ράνο Ραρακού, του κύριου λατομείου Μοάι και τις συνένωσαν σε ένα ενιαίο τρισδιάστατο μοντέλο που αποτύπωσε εκατοντάδες αγάλματα σε διάφορα στάδια παραγωγής. Η ανάλυση του ψηφιακού μοντέλου αποκάλυψε 30 ξεχωριστά εργαστήρια, καθένα με διαφορετικές τεχνικές λάξευσης.
Η ομάδα εντόπισε επίσης ενδείξεις ότι ολοκληρωμένα ή ημιτελή Μοάι μετακινούνταν από το λατομείο προς πολλές κατευθύνσεις. Συνολικά, αυτά τα στοιχεία δείχνουν ότι η κατασκευή και η μεταφορά των αγαλμάτων ακολουθούσαν ένα αποκεντρωμένο πρότυπο, αντίστοιχο με την οργάνωση της κοινωνίας του Ράπα Νούι.
Νέα στοιχεία αμφισβητούν την επικρατούσα θεωρία για την κατασκευή μνημείων
Το συμπέρασμα αυτό αμφισβητεί την άποψη ότι τέτοια μεγάλης κλίμακας έργα απαιτούν αυστηρή ιεραρχία ή κεντρική διοίκηση. Οι ομοιότητες που παρατηρούνται ανάμεσα στα Μοάι φαίνεται να αντικατοπτρίζουν πολιτισμικές ανταλλαγές μεταξύ κοινοτήτων και όχι μια συντονισμένη προσπάθεια συλλογικής παραγωγής. Το νέο μοντέλο του λατομείου προσφέρει επίσης ένα εξαιρετικά λεπτομερές σύνολο δεδομένων που μπορεί να στηρίξει μελλοντικές έρευνες και να βοηθήσει στη διατήρηση των Μοάι, που αποτελούν Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Η ίδια αναλυτική μέθοδος μπορεί να εφαρμοστεί και σε άλλους αρχαιολογικούς χώρους.
«Το μεγαλύτερο μέρος του λεγόμενου μυστηρίου του Ράπα Νούι προέρχεται από την έλλειψη ανοιχτών, λεπτομερών δεδομένων που θα επέτρεπαν στους ερευνητές να αξιολογήσουν υποθέσεις και να αναπτύξουν εξηγήσεις» αναφέρουν οι συγγραφείς.
«Εδώ, παρουσιάζουμε το πρώτο υψηλής ανάλυσης τρισδιάστατο μοντέλο του λατομείου Μοάι στο Ράνο Ραρακού, του κεντρικού λατομείου όπου κατασκευάστηκαν σχεδόν 1.000 αγάλματα, προσφέροντας νέες γνώσεις για τις διαδικασίες οργάνωσης και παραγωγής αυτών των γιγαντιαίων μεγαλιθικών μορφών» σημειώνουν.
Τα ευρήματα της μελέτης δημοσιεύθηκαν στο ανοιχτής πρόσβασης περιοδικό PLOS One.
ΠΗΓΗ: Scitechdaily
