Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 4 Ιουλίου από Το Ίδρυμα Ιωάννου και Ευτέρπης Τοπάλη, σε συνδιοργάνωση με το Εθνικό – Ιστορικό Μουσείο και την Εφορεία Αρχαιοτήτων Αχαΐας, η έκθεση φωτογραφίας του φιλέλληνα Robert McCabe, «Η ΕΛΛΑΔΑ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ-Τα χρόνια της ελπίδας» και η παρουσίαση του ομότιτλου λευκώματος των εκδόσεων Πατάκη σε κείμενα του Robert McCabe, Παναγιώτη Ροϊλού, καθηγητή Harvard, κατόχου της έδρας νεοελληνικών σπουδών ‘’Γιώργος Σεφέρης’’ και Κατερίνας Λυμπεροπούλου, δημοσιογράφου.
Στην ασφυκτικά γεμάτη αίθουσα του αμφιθεάτρου του Αρχαιολογικού Μουσείου Πατρών, το λεύκωμα παρουσιάστηκε από μια πληθώρα προσωπικοτήτων. Χαιρετισμούς απηύθυναν ο υφυπουργός Πολιτισμού, Ιάσων Φωτήλας, ο Αρχαιολόγος και εκ των επιμελητών της έκθεσης Γιάννης Μόσχος εκ μέρους της Προϊσταμένης της ΕΦΑ Αχαΐας, Αναστασίας Κουμούση, ο πρόεδρος του Ιδρύματος Ιωάννου & Ευτέρπης Τοπάλη, Βαγγέλης Πολίτης Στεργίου, η επιμελήτρια μονίμων εκθέσεων του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου, Ιφιγένεια Βογιατζή, κι ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Πατρών, καθηγητής Χρήστος Μπούρας.
Στη συνέχεια το λόγο πήραν οι συντελεστές του λευκώματος.
«Η Ελλάδα της δεκαετίας του ’50 ήταν πολύ διαφορετική. Γαϊδούρια και μουλάρια χρησιμοποιούνταν παντού. (Οι αγωγιάτες έλεγαν για αστείο ότι θα στείλουν τα πεισματάρικα ζώα στη Σαντορίνη — ίσως το λένε ακόμα.) Οι γυναίκες έπλεναν τα ρούχα στα ποτάμια ή κοντά σε πηγάδια. Το νερό το μετέφεραν στα σπίτια με στάμνες ή ντενεκέδες. Η Αθήνα δεν είχε φανάρια. Οι γυναίκες συχνά έγνεθαν, ύφαιναν ή έπλεκαν. Άντρες και γυναίκες φορούσαν παραδοσιακά ρούχα από τα χωριά τους», είπε ο Robert Mc Cabeμιλώντας ελληνικά και συνέχισε: «Στα δικά μας ταξίδια εκείνα τα χρόνια — από την Ήπειρο ως την Κρήτη, από την Πύλο ως τη Ρόδο — νιώθαμε συνέχεια έκπληξη και χαρά για το χαμόγελο, τη ζεστασιά και τη φιλοξενία των Ελλήνων. Ανθρώπων που είχαν ζήσει τον πόλεμο και τις δυσκολίες — αλλά μας υποδέχονταν πάντα με καλοσύνη».
Ο Παναγιώτης Ροϊλός αφού αναφέρθηκε και στην ανάγκη κριτικού στοχασμού για τα μεγάλα ζητήματα και τις πρωτοφανείς συνθήκες της άκρως μεταβατικής εποχής μας και τους καινούργιους διεθνείς θεσμούς που έχει ή πρόκειται να ιδρύσει στο Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών – όπου γεννήθηκε η εν λόγω έκθεση – ως πρόεδρός του, σημείωσε: «Η ανακάλυψη και εξέλιξη της φωτογραφίας επαναπροσδιόρισε την έννοια ή ακόμα και την ίδια την ουσία της χρονικότητας. Οι φωτογράφοι έγιναν οι κατ’ εξοχήν αλχημιστές της νεωτερικότητας· προνομιούχοι κάτοχοι και θεματοφύλακες μιας τεχνολογικά προηγμένης τέχνης που υποσχόταν την αθανασία». Και κατέληξε: «Στις φωτογραφίες του McCabe τα ίχνη (και τα ερείπια) του πολύ μακρινού και του πολύ πρόσφατου παρελθόντος συνυπάρχουν με υποσχέσεις για μια αργή ανοικοδόμηση: μουλαράδες βρίσκονται δίπλα δίπλα σε αυτοκίνητα και φορτηγά· παραδοσιακές πρακτικές της γεωργίας και του εμπορίου δίπλα σε σύγχρονα μεταφορικά μέσα· ζωγραφισμένες στο χέρι αφίσες κινηματογράφου δίπλα σε φτωχικά ντυμένους άνδρες· σπίτια ερειπωμένα από πολύχρονες εθνικές συμφορές μαζί με νεοκλασικά κτίρια και περιοχές που αρχίζουν να εκσυγχρονίζονται».
«Αλησμόνητη ήταν εκείνη η συνάντηση με την κυρία Αθηνά Κακούρη (σημειωτέον, συνεργάτιδα του R. McCabe στο βιβλίο του «Μυκήνες 1954. Το καταμεσήμερο») στην μικρή τραπεζαρία του διαμερίσματός της όπου βλέποντας, μεταξύ άλλων, τη φωτογραφία τουαπό την Επίδαυρο του 1954 θυμήθηκε όταν μια χρονιά αργότερα, έκανε το ταξίδι από την πόλη της την Πάτρα προς εκείγια να στοιχειώσει το βλέμμα της ένα “κορδόνι” χαροκαμένων γυναικών από γειτονικά χωριά να παρακολουθούν αμίλητες αρχαία τραγωδία», σημείωσε με τη σειρά της η Κατερίνα Λυμπεροπούλου μιλώντας για την έρευνα που διενήργησε στην τεκμηρίωση των φωτογραφιών του RobertMcCabe. Η ίδια αναφέρθηκε επίσης και σε όσους συνάντησε για να προσφέρουν ιστορικές γνώσεις και προσωπικές μαρτυρίες για λογαριασμό των κειμένων που συνοδεύουν τη νέα σειρά φωτογραφιών McCabeη οποία εμπλουτίζει την, ομώνυμη με την έκδοση, έκθεση του Αρχαιολογικού Μουσείου Πατρών απαθανατίζοντας την πορθμειακή γραμμή Ρίου Αντιρίου όταν ακόμα βρισκόταν στα σπάργανά της – σημειωτέον, οι περισσότερες εκ των οποίων παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο κοινό. Όπως η ίδια ανέφερε, εκτός από τις προαναφερθείσες εικόνες, τρεις νέες φωτογραφίες από την Πελοπόννησο, δυο για πρώτη φορά δημοσίως, παρουσιάζονται στο κοινό στο πλαίσιο της συγκεκριμένης έκθεσης.
Οι ομιλίες ολοκληρώθηκαν με ανάλυση του λευκώματος από τον Κωνσταντίνο Ιωαννίδη, αν καθηγητή ΑΣΚΤ. «Το βιβλίο Η Ελλάδα μετά τον Πόλεμο με τις φωτογραφίες του Robert McCabe και τα κείμενα του Παναγιώτη Ροϊλού και της Κατερίνας Λυμπεροπούλου είναι ένα εξαιρετικό βιβλίο από πολλές απόψεις που θα προσπαθήσω να αναδείξω. Κατ’ αρχάς είναι εξαιρετικό ως φυσικό αντικείμενο: είναι άρτια στημένο με φωτογραφίες που έχουν επιλεγεί με προσοχή κι έχουν δουλευτεί (στο σημαντικό στάδιο της σάρωσης και της επεξεργασίας) με γνώση, ευαισθησία και σεβασμό στις προθέσεις του δημιουργού τους. Τούτο προκύπτει εύγλωττα ειδικά στο έγχρωμο υλικό που ναι μεν βασίστηκε στην ποιότητα των Kodachrome που διατηρούν τη ζωντάνια τους δεκαετίες μετά αλλά οι επιλογές που έπρεπε να γίνουν πέτυχαν μια αξιοζήλευτη ισορροπία μεταξύ αίσθησης του ρετρό και του σύγχρονου. Στο δε ασπρόμαυρο υλικό η ισορροπία έχει εξασφαλιστεί ήδη από το αρνητικό αλλά εδώ είναι αυτή μεταξύ άχρονου και στιγμιοτυπικού», ανέφερε.
Την παρουσίαση συντόνισε η Ζέττα Ζάχου, σύμβουλος επικοινωνίας.
Στη συνέχεια ακολούθησαν τα εγκαίνια της έκθεσης φωτογραφιών του RobertMcCabe στην, πλημμυρισμένη από κόσμο, αίθουσα περιοδικών εκθέσεων του Αρχαιολογικού Μουσείου Πατρών. Ο λόγος για μια έκθεση που «επισκέπτεται» την Πάτρα μετά την πρώτη της παρουσίαση, όπως προαναφέρθηκε, στο Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών κι εν συνεχεία το ταξίδι της στην Σεούλ της Κορέας και στο Ριζάρειο Εκθεσιακό Κέντρο Μονοδενδρίου Ιωαννίνων. Η συγκεκριμένη έκθεση, εκτός από την προαναφερθείσα νέα σειρά φωτογραφιών του RobertMcCabeτης γραμμής Ρίου – Αντιρίου σε έρευνα και κείμενα Κατερίνας Λυμπεροπούλου, έχει την επιμελητική σφραγίδα των Δήμητρας Χριστοδουλοπούλου, ιστορικού τέχνης, επιμελήτριας και Γιάννη Μόσχου Αρχαιολόγου, επιμελητή εκθέσεων του Αρχαιολογικού Μουσείου της Πάτρας, ενώ εμπλουτίζεται από μία σύγχρονη εικαστική δημιουργία του εικαστικού Γιάννη Παπαδόπουλου. Τέλος, προσωπικά αντικείμενα του φωτογράφου τοποθετημένα σε δυο βιτρίνες πλαισιώνουν την παρουσίαση με βιωματικό τρόπο.
Κατά την είσοδό του κοινού στο Αρχαιολογικό Μουσείο ιδιαίτερη ατμόσφαιρα δημιούργησε το ντουέτο τζαζ Σπήλιος Καστάνης κοντραμπάσο και Βασίλης Τζιατζιάς ηλ. Κιθάρα.
Την έκθεση που θα διαρκέσει ως τον Οκτώβριο του 2025 συνοδεύει τρίπτυχο με ιδιαίτερη αναφορά στην ενότητα του Ρίου – Αντιρίου.
Την επόμενη των εγκαινίων της έκθεσης, το Σάββατο 5 Ιουνίου, σε προγραμματισμένη επίσκεψη του R. McCabe στην ιστορική οινοποιία της Αχαΐα Κλάους του αφιέρωσαν ένα βαρέλι παλαιάς εσοδείας μαυροδάφνης, το οποίο και υπέγραψε, τιμώντας την πολυετή του προσφορά στη χώρα μας.
Συντελεστές έκθεσης
ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ
Ίδρυμα Ιωάννου &Ευτέρπης Τοπάλη
Εφορεία Αρχαιοτήτων Αχαΐας
Εθνικό Ιστορικό Μουσείο
ΣΥΛΛΗΨΗ – ΕΡΕΥΝΑ – ΚΕΙΜΕΝΑ
Παναγιώτης Ροΐλός, Κατερίνα Λυμπεροπούλου
ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ – ΟΡΓΑΝΩΣΗ – ΕΠΟΠΤΕΙΑ
Βαγγέλης Πολίτης Στεργίου
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΚΘΕΣΗΣ – ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ
Δήμητρα ΧριστοδουλοπούλουΓιάννης Μόσχος
ΕΙΚΑΣΤΙΚΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
Γιάννης Παπαδόπουλος
ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
Ζέττα Ζάχου
OΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ
Ηλίας Μπούσιας
ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ
ΧριστίναΘεοχάρηΑλεξάνδραΔούμαAnneMcCabeRhyme&ReasonLanguageServices
ΕΚΤΥΠΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΑΡΩΣΕΙΣ
ΓιώργοςΜαρίνοςκαιΣοφίαΠάνου, Idolo FineArtPhotolab
ΕΚΤΥΠΩΣΕΙΣ ΣΕ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟ
Apolyto
ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΕΚΤΥΠΩΣΕΙΣ
Unitype
ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΟΠΤΙΚΗΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ – ΕΝΤΥΠΑ
Το Δόντι
ΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΟΙ ΤΕΧΝΙΤΕΣ ΕΦΟΡΕΙΑΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΑΧΑΪΑΣ
Γιάννης ΑλεξανδρόπουλοςΜικέςΜερλίγκας
Γιάννης Μητρόπουλος
Με ιδιαίτερες ευχαριστίες στις:
Δρ. Αναστασία Κουμούση, προϊστάμενη Ε.Φ.Α.Α
Ιφιγένεια Βογιατζή, επιμελήτρια μονίμων εκθέσεωνΕθνικού Ιστορικού Μουσείου
για την πολύτιμη συμβολή τους στην επιτυχία της διοργάνωσης
Infο:
RobertMcCabe «Η Ελλάδα μετά τον Πόλεμo Τα χρόνια της ελπίδας»
Αρχαιολογικό Μουσείο Πατρών
Εως τον Οκτώβριο του 2025
ampatron.gr
