«Η Ρηματική Διακοίνωση της 27ης Μαΐου 2025 της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της Λιβύης στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, σε αντίδραση ελληνικών πρωτοβουλιών άσκησης νόμιμων κυριαρχικών δικαιωμάτων, εκφράζει τις πάγιες θέσεις της Λιβύης, ωστόσο δεν παράγει έννομα αποτελέσματα» σημείωναν διπλωματικές πηγές.
Απαντώντας στη Ρηματική Διακοίνωση της Λιβύης ως αντίδραση στους χάρτες που δημοσιοποίησε η Ελλάδα στις 16 Απριλίου στο πλαίσιο του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού, η Αθήνα απαντά πως «οι θέσεις αυτές έχουν τεθεί στο παρελθόν και απαντηθεί προσηκόντως από την Ελλάδα και την Αίγυπτο».
«Το διεθνές δίκαιο δεν επικαθορίζεται»
Διαμήνυαν, δε, πως «το διεθνές δίκαιο δεν επικαθορίζεται από μονομερείς ρηματικές διακοινώσεις, ούτε από ευσεβείς πόθους τρίτων. Τέτοιες θέσεις δεν παραπέμπουν σε ετοιμότητα για επανέναρξη συνομιλιών για οριοθέτηση Υφαλοκρηπίδας και Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, βάσει του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας».
Οι διπλωματικές πηγές υπογράμμιζαν πως «η Ελλάδα θα συνεχίσει στον δρόμο του διεθνούς δικαίου και των στέρεων περιφερειακών συμμαχιών που πολλαπλασιάζουν τη διπλωματική της ισχύ».
Καταληκτικά τόνιζαν ότι «σε αντίθεση με άκυρες και ανυπόστατες συμφωνίες, η Ελλάδα βαδίζει και ενεργεί βάσει του Διεθνούς Δικαίου και δεν διστάζει να διατυπώνει ευθέως τις θέσεις της σε κάθε συνομιλητή της, όπως έπραξε και πρόσφατα ο υπουργός Εξωτερικών κατά την επίσκεψή του στη Λιβύη».
Σημειώνεται ότι η ρηματική διακοίνωση της 27ης Μαΐου προηγήθηκε αυτής της 20ης Ιουνίου που αφορούσε αντίδραση της Λιβύης στην προκήρυξη διαγωνισμού από την Αθήνα για την παραχώρηση οικοπέδων νότια της Κρήτης για έρευνες υδρογονανθράκων.
Η ρηματική διακοίνωση της Λιβύης
Υπενθυμίζεται ότι η Λιβύη με ρηματική διακοίνωση –η οποία έχει ημερομηνία 27 Μαΐου και κυκλοφόρησε κατά την πάγια τακτική των Ηνωμένων Εθνών στο πλαίσιο της καθιερωμένης τυπικής διαδικασίας– διαβιβάζει στον ΟΗΕ τα «απώτατα όρια της υφαλοκρηπίδας στη Μεσόγειο Θάλασσα, μαζί με έναν λεπτομερή οδηγό με βάση χάρτη που περιγράφει την επίσημη θέση της Λιβύης επί του θέματος».
Πιο συγκεκριμένα η κυβέρνηση της Τρίπολης, επικαλούμενη παλαιότερες επιστολές της Λιβύης στα Ηνωμένα Έθνη, παρουσιάζει το δικό της Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό περιλαμβάνοντας και το τουρκολιβυκό μνημόνιο. Θεωρεί ότι η οριοθέτηση Ελλάδας – Αιγύπτου είναι άκυρη και παράνομη και καταγγέλλει το Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό της Ελλάδας ότι παραβιάζει τις θαλάσσιες δικαιοδοσίες της Λιβύης στη Μεσόγειο. Με τη Λιβύη να αγνοεί, κατά το παράδειγμα που ακολούθησε για το τουρκολιβυκό μνημόνιο, την Κρήτη, στην βάση της θεωρίας πως τα νησιά, δεν δικαιούνται υφαλοκρηπίδα και Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη. Διαβάστε αναλυτικά τη ρηματική διακοίνωση εδώ.
Η θέση της Λιβύης
Η Λιβύη καταθέτει μαξιμαλιστικές απόψεις
Όπως εξήγησε μιλώντας στο in, ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου Πανεπιστημίου Πειραιώς Πέτρος Λιάκουρας, σε αυτό που παρουσιάζει η Λιβύη πέραν του ότι έχει ιδιαίτερα μαξιμαλιστικές απαιτήσεις έναντι της Ελλάδος και φαίνεται από το χάρτη, όπου δεν υπάρχει μέση γραμμή ανάμεσα στην Κρήτη και τη Λιβύη, δηλαδή αγνοείται πλήρως η Κρήτη, περνάει πάρα πολύ κοντά από τις ακτές της Κρήτης και στερεί την Ελλάδα από δικαιώματα υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ.
Δεύτερον με αυτή τη ρηματική διακοίνωση επαναφέρει το τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Τρίτον πέραν των δικαιωμάτων της Ελλάδας παραβιάζει και δικαιώματα της Αιγύπτου.
Τέταρτον κλείνει τον κόλπο της Σύρτης που αυτό δεν μπορεί να το αποδεχτεί καμία κυβέρνηση στον κόσμο. Οι ΗΠΑ, όπως επισημαίνει, έκαναν πόλεμο το 1986 προκειμένου να αμφισβητήσουν το κλείσιμο του κόλπου της Σύρτης. Δεν έχει το νόμιμο δικαίωμα η Λιβύη να κλείσει τον κόλπο της Σύρτης γιατί η απόσταση του στομίου δεν είναι 24 ναυτικά μίλια που λέει η σύμβαση του Δικαίου της Θάλασσας, αλλά φτάνει περίπου τα 100.
Πέμπτον δεν μπορεί να χαράξει αιγιαλίτιδα ζώνη από το τέλος του κόλπου της Σύρτης όπως ισχυρίζεται. Άρα η αιγιαλίτιδα ζώνη που χαράσσει είναι παράνομη.
Έκτον δεν μπορεί να χαράξει συνορεύουσα ζώνη επίσης, σαν απόρροια που κάνει από το τέλος της αιγιαλίτιδας ζώνης.
Και τέλος η αλιευτική ζώνη για να σταθεί θα πρέπει να έχει συμφωνήσει ΑΟΖ με τα αντικείμενα κράτη, την Ελλάδα και την Ιταλία. Και δεν μπορεί η αλιευτική ζώνη να οριστεί με αυθαίρετο ορισμό των δικαιωμάτων της κάθε χώρας.
Τι επηρεάζει ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός
Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός, όπως υπογράμμισε ο Πέτρος Λιάκουρας δεν επηρεάζει την Αθήνα, ούτε έχει κάποια νομική ισχύ, αφού το μόνο για να υπάρξει κάτι τέτοιο θα πρέπει να έχει προηγηθεί μία συμφωνία Ελλάδας – Λιβύης. Επίσης σημειώνει ότι η Λιβύη καταθέτει μαξιμαλιστικές απόψεις, υποβάλλοντας Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό στον ΟΗΕ, χωρίς να τους έχει ζητηθεί, όπως ήταν η Ελλάδα υπόχρεη στην ΕΕ, ως εκ τούτου μπορεί να θεωρήσει κανείς ότι υποκινούνται από την Τουρκία.
Δεδομένου μάλιστα ότι ακολουθεί την θεωρία της περικύκλωσης, η Λιβύη της είναι ιδιαιτέρως χρήσιμη στις όποιες κινήσεις της.
Ο χάρτης Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού της Λιβύης μπορεί να μην επηρεάζει την Ελλάδα, ωστόσο θα πρέπει να απαντηθεί λεπτομερώς ιδιίως στα σημεία που αναφέρεται στο παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο, χαρακτηρίζει άκυρη και παράνομη την οριοθέτηση Ελλάδας – Αιγύπτου, η οποία είναι η μόνη νόμιμη, στους ισχυρισμούς περί παραβίασης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Λιβύης νοτίως της Κρήτης, αλλά και στην προσπάθεια ακύρωσης με τον τρόπο της την όποια προσπάθεια γίνεται για έρευνες για υδρογονάνθρακες από την Exxon Mobil, την Total και την Chevron, παγκόσμιους ενεργειακούς κολοσσούς καθώς και στο παράνομο κλείσιμο της Σύρτης, σημείωσε ο Πέτρος Λιάκουρας στο in.
