Σήμερα Δευτέρα 22 Σεπτεμβρίου, στις 21:19, θα σημειωθεί η φθινοπωρινή ισημερία για το Βόρειο Ημισφαίριο, σηματοδοτώντας την έναρξη της αντίστροφης μέτρησης μέχρι το χειμερινό ηλιοστάσιο, το οποίο θα έρθει στις 21 Δεκεμβρίου, ημέρα Κυριακή.
Από την ημέρα της ισημερίας και έως το ηλιοστάσιο του Δεκεμβρίου, η διάρκεια της ημέρας θα μειώνεται καθημερινά κατά περίπου τέσσερα λεπτά, φέρνοντας σταδιακά τον χειμώνα.
Τι είναι η φθινοπωρινή ισημερία
Η λέξη «ισημερία» περιγράφει τη στιγμή όπου η διάρκεια της ημέρας και η διάρκεια της νύχτας εξισώνονται, δηλαδή έχουν ακριβώς την ίδια διάρκεια. Αυτό συμβαίνει δύο φορές τον χρόνο, κατά την εαρινή και τη φθινοπωρινή ισημερία, όταν η Γη διέρχεται από τα σημεία τομής της εκλειπτικής (δηλαδή της ελλειπτικής τροχιάς της) και του ουράνιου ισημερινού.
Στη συγκεκριμένη θέση, η νοητή γραμμή Ήλιου – Γης βρίσκεται κάθετα στον άξονα περιστροφής του πλανήτη μας, με αποτέλεσμα το φως της ημέρας και το σκοτάδι της νύχτας να κατανέμονται ισότιμα σε όλα τα μήκη και πλάτη της Γης.
Κάθε χρόνο σημειώνονται δύο ισημερίες:
Η εαρινή, μεταξύ 19 και 21 Μαρτίου, όταν αφήνουμε πίσω μας τον χειμώνα και περνάμε στην άνοιξη.
Η φθινοπωρινή, μεταξύ 21 και 24 Σεπτεμβρίου, όταν αποχαιρετούμε το καλοκαίρι και εισερχόμαστε στο φθινόπωρο.
Η ονομασία «ισημερία» προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις ίσος και ημέρα, ενώ το διεθνές αντίστοιχο equinox προέρχεται από τις λατινικές λέξεις aequus (ίσoς) και nox (νύχτα).
Από την ισημερία στο χειμερινό ηλιοστάσιο
Μετά τη φθινοπωρινή ισημερία, επόμενο «ορόσημο» είναι το χειμερινό ηλιοστάσιο, το οποίο φέτος θα σημειωθεί την Κυριακή 21 Δεκεμβρίου, στις 17:03. Τότε καταγράφεται η μικρότερη ημέρα και η μεγαλύτερη νύχτα του έτους.
Από εκείνη τη στιγμή ξεκινά εκ νέου η αντίστροφη πορεία: η ημέρα αρχίζει να μεγαλώνει έως ότου φτάσουμε στο θερινό ηλιοστάσιο (20 ή 21 Ιουνίου), όταν το φως της ημέρας βρίσκεται στο απόγειό του. Στη συνέχεια, ο κύκλος επαναλαμβάνεται, οδηγώντας και πάλι στον χειμώνα
Η ισημερία ως διαφορετική εμπειρία, ανάλογα με το ημισφαίριο
Οι όροι «εαρινή» και «φθινοπωρινή» ισημερία αφορούν κυρίως το βόρειο ημισφαίριο. Στο νότιο, την ίδια στιγμή, οι εποχές είναι αντίστροφες: εκεί όπου εμείς μπαίνουμε στο φθινόπωρο, εκείνοι υποδέχονται την άνοιξη.
Επιπλέον, στα σημεία των πόλων η έννοια της ισημερίας χάνεται, καθώς κυριαρχούν περίοδοι πολύμηνης ημέρας ή νύχτας, ενώ στον Ισημερινό η ισορροπία φωτός και σκότους παραμένει σχεδόν σταθερή όλο τον χρόνο.
Πότε αλλάζει η ώρα
Η αλλαγή σε χειμερινή ώρα στην Ελλάδα το 2025 θα γίνει τη νύχτα του Σαββάτου 25 προς Κυριακή 26 Οκτωβρίου, στις 3:00 π.μ., όταν τα ρολόγια θα γυρίσουν μία ώρα πίσω ώστε να δείχνουν 2:00 π.μ.
Η αλλαγή ώρας είναι μια πρακτική που εφαρμόζεται εδώ και δεκαετίες κυρίως για λόγους εξοικονόμησης ενέργειας και καλύτερης αξιοποίησης του φυσικού φωτός.
Την άνοιξη (τελευταία Κυριακή Μαρτίου) γυρίζουμε τα ρολόγια μία ώρα μπροστά ώστε να «κερδίζουμε» περισσότερη ημέρα το απόγευμα.
Το φθινόπωρο (τελευταία Κυριακή Οκτωβρίου) τα γυρίζουμε μία ώρα πίσω, ώστε το πρωί να έχει περισσότερο φως και να μην ξημερώνει υπερβολικά αργά.
Η αλλαγή της ώρα σε θερινή και χειμερινή, αρχικά θεσπίστηκε για να μειωθεί η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, κυρίως από τον φωτισμό, σε περιόδους που οι άνθρωποι βασίζονταν περισσότερο σε τεχνητό φως.
Αν και η τεχνολογία έχει αλλάξει (μεγάλη χρήση κλιματιστικών, ηλεκτρονικών συσκευών κ.λπ.), το μέτρο εξακολουθεί να εφαρμόζεται για λόγους εναρμόνισης μεταξύ χωρών της Ευρώπης και διευκόλυνσης στις μεταφορές, το εμπόριο και τις επικοινωνίες.
