Μια νέα μελέτη φέρνει στο φως τον ρόλο των οιστρογόνων στη ρύθμιση της όρεξης, αποκαλύπτοντας ότι η παραγωγή τους στον εγκέφαλο μπορεί να επηρεάζει την πείνα και τον έλεγχο του σωματικού βάρους. Το εύρημα αυτό ανοίγει τον δρόμο για νέες, πιο στοχευμένες στρατηγικές στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας.
Αν και τα οιστρογόνα είναι ευρέως γνωστά για τη λειτουργία τους στην αναπαραγωγή και την παραγωγή τους στις ωοθήκες, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι ο εγκέφαλος παράγει και τη δική του εκδοχή της ορμόνης — τα νευροοιστρογόνα — με πιθανές σημαντικές επιδράσεις στη ρύθμιση του αισθήματος της πείνας. Τα νευροοιστρογόνα παράγονται με τη βοήθεια ενός ενζύμου που ονομάζεται αρωματάση. Παρότι η ύπαρξη των νευροοιστρογόνων ήταν ήδη γνωστή στους επιστήμονες, ο ακριβής ρόλος τους παρέμενε μέχρι πρόσφατα ασαφής.
Τώρα, μια ερευνητική ομάδα από το Πανεπιστήμιο Υγείας Fujita στην Ιαπωνία ανακάλυψε ότι τα νευροοιστρογόνα παίζουν άμεσο ρόλο στον έλεγχο της όρεξης.
«Είναι γνωστό ότι ο υποδοχέας MC4R (υποδοχέας μελανοκορτίνης-4) είναι σημαντικός για τη ρύθμιση της πρόσληψης τροφής στον εγκέφαλο», εξηγεί ο κύριος συγγραφέας της μελέτης Τακανόρι Χαγιάσι, Αναπληρωτής Καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Fujita.
Ο Δρ. Χαγιάσι, μαζί με τον συναδέλφό του Δρ. Εΐτζι Νίσιο και επιστήμονες από τα Πανεπιστήμια Chiba και Fukuoka, εξέτασαν πώς τα νευροοιστρογόνα επηρεάζουν το αίσθημα της πείνας. Η ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε γενετικά τροποποιημένα ποντίκια, συγκρίνοντας όσα δεν μπορούσαν να παράγουν οιστρογόνα με άλλα που διέθεταν ενεργή παραγωγή νευροοιστρογόνων. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά: τα ποντίκια χωρίς ωοθήκες ή χωρίς το ένζυμο αρωματάση (απαραίτητο για την παραγωγή νευροοιστρογόνων) κατανάλωναν περισσότερη τροφή και έπαιρναν περισσότερο βάρος σε σχέση με τα φυσιολογικά.
Η αποκατάσταση των εγκεφαλικών οιστρογόνων μειώνει την όρεξη
Ωστόσο, όταν το γονίδιο της αρωματάσης επανενεργοποιήθηκε επιλεκτικά στον εγκέφαλο των ποντικιών, η πρόσληψη τροφής μειώθηκε σημαντικά. Παράλληλα, αυξήθηκε σημαντικά η έκφραση του υποδοχέα MC4R στον υποθάλαμο. Αυτό αποδεικνύει ότι τα νευροοιστρογόνα που παράγονται μέσω της αρωματάσης εμπλέκονται άμεσα στην έκφραση του MC4R και έτσι συμβάλλουν στην καταστολή της πείνας.
Επιπλέον, η μελέτη έδειξε ότι τα νευροοιστρογόνα ενισχύουν την ανταπόκριση του εγκεφάλου στη λεπτίνη — μια ορμόνη που παράγεται από τα λιποκύτταρα και ρυθμίζει την όρεξη.
«Παρατηρήσαμε ότι τα ποντίκια με αποκατεστημένα νευροοιστρογόνα ανταποκρίνονταν πιο αποτελεσματικά στη θεραπεία με λεπτίνη», εξηγεί ο Δρ. Χαγιάσι. «Αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι τα νευροοιστρογόνα ενισχύουν τους φυσικούς μηχανισμούς του σώματος που καταστέλλουν την πείνα» προσθέτει.
Οι ερευνητές πραγματοποίησαν επίσης καλλιέργειες κυττάρων, μέσω των οποίων επιβεβαίωσαν ότι τα νευροοιστρογόνα αυξάνουν απευθείας τα επίπεδα του MC4R σε νευρώνες του υποθαλάμου. Αυτό υποστηρίζει ότι η δράση τους είναι τοπική και δεν εξαρτάται από την οιστρογόνα των ωοθηκών.
Επιπτώσεις για την παχυσαρκία και τις ορμονικές παθήσεις
Καθώς τα ποσοστά παχυσαρκίας αυξάνονται παγκοσμίως και οι παραδοσιακές θεραπείες για απώλεια βάρους δεν είναι πάντα αποτελεσματικές, η δυνατότητα να ρυθμίζεται η όρεξη μέσω της εγκεφαλικής παραγωγής ορμονών ανοίγει νέους δρόμους στην κλινική έρευνα και την ανάπτυξη φαρμάκων.
Οι ερευνητές τονίζουν ότι όσο κατανοούμε καλύτερα τον φυσιολογικό ρόλο των νευροοιστρογόνων, τόσο περισσότερο θα μπορούμε να ρυθμίζουμε τη δραστηριότητα των οιστρογόνων με ακρίβεια μέσα στο σώμα. Αυτό θα μπορούσε να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία των γυναικών, ιδιαίτερα στη διαχείριση ορμονικών αλλαγών που σχετίζονται με τη εμμηνόπαυση ή την αύξηση βάρους μετά τον τοκετό.
Τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν πρόσφατα στο περιοδικό «The FEBS Journal».
ΠΗΓΗ: Scitechdaily
