Aνακοινώνεται σήμερα ο νικητής για το φετινό Νόμπελ Ειρήνης, ένα βραβείο που «διεκδικούν» οι Έλληνες νησιώτες για την αυτοθυσία τους στην αντιμετώπιση του προσφυγικού.
Ήταν οι αφανείς ήρωες. Οι άνθρωποι που άφησαν στην άκρη την καθημερινότητά τους για να βοηθήσουν τις χιλιάδες ξεριζωμένων που έφταναν στις ακτές των ελληνικών νησιών. Ο Στρατής Βαλάμιος και η 86χρονη Αιμιλία Καμβάση –μια από τις αγαπημένες «γιαγιάδες της Λέσβου»- είναι τα «πρόσωπα» της ελληνικής υποψηφιότητας και επιλέχθηκαν συμβολικά να εκπροσωπήσουν τους νησιώτες στα Νόμπελ.
«Την Παρασκευή, όταν θα δίνουν το Νόμπελ Ειρήνης, οι βόμβες θα συνεχίζουν να πέφτουν στη Συρία και οι άνθρωποι θα συνεχίσουν να σκοτώνονται», λέει ο 40χρονος ψαράς Στρατής Βαλαμιός σχολιάζοντας στο «Reuters» τον πόλεμο στη Συρία και την ενδεχόμενη βράβευσή του με το Νόμπελ Ειρήνης και συμπλήρωσε «Δεν αισθάνομαι ούτε χαρούμενος, ούτε λυπημένος. Ξέρω απλά ότι έκανα το σωστό».
Για μήνες ο 40χρονος ψαράς έβγαινε με τη βάρκα του ανοιχτά της Μυτιλήνης και αντί για ψάρια, έβγαζε ανθρώπους… Είτε ζωντανούς, είτε νεκρούς.
«Το νησί το αξίζει», λέει ο 63χρονος Θανάσης Μαρμαρινός στο πρακτορείο Reuters για το Νόμπελ Ειρήνης, καθώς επιδιορθώνει τα δίχτυα του στο λιμάνι της Σκάλας Συκαμνιάς. Σε προσωπικό επίπεδο, όμως, η διεθνής επιβράβευση δεν κρίνεται και τόσο σημαντική: «Είμαι ηθικά ικανοποιημένος με ό,τι έκανα, για το ότι βοήθησα αυτούς τους ανθρώπους. Όλα τα άλλα, συμπεριλαμβανομένου και του Νόμπελ, δεν είναι σημαντικά».
Λίγο πέρα από το λιμάνι, η 86χρονη Αιμιλία Καμβύση, κόρη προσφύγων του 1922 και η ίδια, λέει ότι ένιωσε υποχρεωμένη να βοηθήσει, έχοντας ακούσει τις ιστορίες της οικογένειάς της. «Θα πεθάνω με τη συνείδησή μου καθαρή», λέει χαρακτηριστικά.
Ο κ. Βαλαμιός χαρακτηρίζει «εμπόλεμη ζώνη» το χωριό του, τη Σκάλα Συκαμνιάς, στη Μυτιλήνη, το νησί που αποτέλεσε το κύριο «μέτωπο» της προσφυγικής κρίσης και δέχτηκε πάνω από 800.000 ανθρώπους το 2015.
Υπήρχαν ημέρες κατά τις οποίες έφταναν στις ακτές του νησιού περίπου 3.000 άτομα. Τα σκάφη που χρησιμοποιούσαν οι πρόσφυγες συχνά βυθίζονταν, σηκώνοντας βάρος τρεις φορές μεγαλύτερο από αυτό για το οποίο είχαν σχεδιαστεί, στην προσπάθεια των διακινητών να αποκομίσουν μεγαλύτερο κέρδος χρεώνοντας περίπου 1.500 δολάρια το άτομο. Εκατοντάδες άνθρωποι πνίγηκαν, πολλοί εξακολουθούν να αγνοούνται.
«Φανταστείτε να βρίσκεστε εδώ και να βλέπετε πνιγμένα παιδιά στην ακτή ή να σώζετε έναν πατέρα του οποίου το παιδί έχει πνιγεί, ή να σώζετε ένα μωρό που έχει χάσει και τους δύο του γονείς», λέει ο κ. Βαλαμιός.
Σύμφωνα με την επιτροπή που ανακοίνωσε την υποψηφιότητα, αν οι κάτοικοι της Μυτιλήνης κερδίσουν, τα 930.000 δολ. που συνοδεύουν το βραβείο θα πάνε στα ελληνικά νοσοκομεία.
