Από τα μεσάνυχτα έχει μπει σε εφαρμογή η συμφωνία στην οποία κατέληξαν ΕΕ και Τουρκία για τις προσφυγικές ροές στο Αιγαίο, στο πλαίσιο της οποίας μεταφέρονται στην ηπειρωτική Ελλάδα πρόσφυγες και μετανάστες που ήδη βρίσκονται στα νησιά. Τα εμπόδια πάντως παραμένουν πολλά, και η Αθήνα υπογραμμίζει ότι η πλήρης εφαρμογή χρειάζεται χρόνο: «Δεν υλοποιείται ένα τέτοιο σχέδιο μόνο σε 24 ώρες» λέει ο Γ.Κυρίτσης.
Κεντρικός άξονας της συμφωνίας είναι η επαναπροώθηση προσφύγων και μεταναστών που φτάνουν στα ελληνικά νησιά προς την Τουρκία στην αρχή του «ένας προς έναν» – για κάθε σύρο που επαναπροωθείται, η ΕΕ θα δίνει άσυλο σε έναν σύρο πρόσφυγα από την Τουρκία. Ο ανώτατος αριθμός που θα δεχθεί η ΕΕ στο προσωρινό αυτό μέτρο είναι 72.000.
Επειδή όσοι Σύροι έχουν προσπαθήσει να περάσουν το Αιγαίο θα βρίσκονται στον «πάτο» της λίστας για παροχή ασύλου, η ευρωπαϊκή πλευρά θεωρεί ότι το σχήμα θα λειτουργήσει αποτρεπτικά για την παράνομη διέλευση.
Η ελληνική πλευρά υπογραμμίζει ότι στην παρούσα φάση οι ελλείψεις σε προσωπικό στα νησιά -το οποίο θα προέλθει και από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες- είναι μεγάλες, τούρκοι αξιωματικοί ακόμη δεν έχουν έρθει στα νησιά και οι λεπτομέρειες για την υλοποίηση των επαναπροωθήσεων είναι ακόμη άγνωστες.
«Ένα τέτοιο σχέδιο δεν μπορεί να εφαρμοστεί μόνο μέσα σε 24 ώρες» ανέφερε ο εκπρόσωπος του Συντονιστικού Οργάνου για το προσφυγικό Γιώργος Κυρίτσης μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Το σχέδιο εξετάστηκε και καταρτίστηκε στην κυβερνητική σύσκεψη του Σαββάτου, «όμως στην πράξη χρειάζονται δομές, το προσωπικό πρέπει να προετοιμαστεί» είπε.
Η ελληνική πλευρά περιμένει άμεσα ενίσχυση με προσωπικό περίπου 2.300 από αρχές των ευρωπαϊκών χωρών, μεταξύ 400 εμπειρογνώμονες για τις διαδικασίες ασύλου και άλλους τόσους διερμηνείς.
Οι επιφυλάξεις για τη συμφωνία ωστόσο δεν αφορούν μόνο τις δυσκολίες για την υλοποίησή της: Οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα, μεταξύ τους και η Διεθνής Αμνηστία, θεωρούν ότι η επεναπροώθηση προς την Τουρκία θέτει σε κίνδυνο τους πρόσφυγες και τους μετανάστες.
Η ευρωπαϊκή πλευρά έχει επανειλημμένα τονίσει ότι η συμφωνία έχει καταρτιστεί έτσι ώστε να είναι νομικά βάσιμη και ότι δεν τίθεται ζήτημα «μαζικών επαναπροωθήσεων», καθώς η περίπτωση κάθε πρόσφυγα ή μετανάστη θα εξετάζεται ξεχωριστά και θα υπάρχει πάντα δικαίωμα να εγερθεί ένσταση.
Το βράδυ του Σαββάτου είχαν διοργανωθεί συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας από οργανώσεις για τα δικαιώματα των προσφύγων εναντίον της συμφωνίας σε διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις, όπως στο Λονδίνο, την Αθήνα, τη Βιέννη, τη Βαρκελώνη αλλά και σε πόλεις της Ελβετίας.
