«Η Τζούλια Φοξ φόρεσε μαλλιά για το after party των Όσκαρ», «Η Τζούλια Φοξ εμφανίστηκε μόνο με ένα nude φόρεμα θυμίζοντας Μπιάνκα Σενσόρι», «Η Τζούλια Φοξ έφερε σεισμό με την σέξυ εμφάνιση της».
Αυτά είναι μόνο λίγα από όσα γράφτηκαν στα μέσα μαζικής ενημέρωσης για την παρουσία τους Ιταλοαμερικανίδας ηθοποιού, μοντέλου και προσωπικότητας των μέσων ενημέρωσης, Τζούλια Φοξ, στο πάρτυ του Vanity Fair για τα φετινά βραβεία Όσκαρ.
Ωστόσο, υπάρχουν δύο βασικές διαφορές και ένα κοινό ανάμεσα στην εμφάνιση της Φοξ στο after party των Όσκαρ και στο naked look της Μπιάνκα Σενσόρι στα Grammy: η Φοξ δεν συνοδεύτηκε από έναν αμφιλεγόμενο Κάνιε Γουεστ, ο οποίος λίγο αργότερα θα έλεγε ότι έχει κυριαρχία πάνω στη σύντροφο του, Μπιάνκα Σενσόρι (ακόμα και αν υποστήριξε αυτή την άποψη ως αντίδραση στα άρθρα που δημοσιεύτηκαν στα μέσα μαζικής ενημέρωσης), και το σημαντικότερο: η Φοξ επέλεξε να καλύψει το αιδοίο της με μια περούκα, ενώ η Σενσόρι προσέγγισε διαφορετικά το διάφανο φόρεμα της.
Το κοινό τους; Και οι δύο έχουν το δικαίωμα να δείχνουν το στήθος τους και όποιο απόκρυφο σημείο του σώματος τους επιθυμούν, γράφοντας στα παλιά τους τα παπούτσια τους σκανδαλοθηρικούς τίτλους.
Φωτογραφία: Η Τζούλια Φοξ φτάνει στο πάρτι για τα Όσκαρ του Vanity Fair μετά την 97η απονομή των βραβείων Όσκαρ, στο Μπέβερλι Χιλς της Καλιφόρνια, ΗΠΑ, 2 Μαρτίου 2025. REUTERS/Danny Moloshok
«Γέννηση της Αφροδίτης»
Aλλά ας αφήσουμε στην άκρη την (θρυλική κατ’ εμέ,) εμφάνιση της Μπιάνκα Σενσόρι, και ας ασχοληθούμε με εκείνη της Τζούλια Φοξ.
Το μοντέλο φόρεσε ένα διαφανές φόρεμα που σχεδίασε η Dilara Fındıkoğlufor – της οποίας συνόλα επέλεξαν οι Rosalia και Charli XCX-, το οποίο συνδύασε με nude γόβες και μια μελαχρινή περούκα που τοποθέτησε στρατηγικά γύρω από τη μέση της ώστε να καλύψει το αιδοίο της.
Η εμφάνιση της Φοξ παραπέμπει στην κεντρική μορφή που κοσμεί τον πίνακα «Η Γέννηση της Αφροδίτης (La nascita di Venere)» του Ιταλού ζωγράφου της Αναγέννησης, Σάντρο Μποτιτσέλι, του οποίου το διάσημο έργο απεικονίζει την θεά του έρωτα που γεννήθηκε από τον αφρό της θάλασσας και καθοδηγείται από τους ανέμους στο νησί της Κύπρου.
Όπως σημειώνει ο Τζον Μπ. Νίτσι στο βιβλίο του «Famous Works of Art-and How They Got That Way», πρόκειται για το «πρώτο μνημειώδες γυναικείο γυμνό ειδωλολατρικής θεάς από τον αρχαίο κόσμο και μόνο γι’ αυτόν τον λόγο πρέπει να προκάλεσε εντύπωση».
Από την πλευρά της, η Abigail Cain στο Artsy, αναφέρει ότι «η Γέννηση της Αφροδίτης έχει γίνει πρότυπο ομορφιάς. Ως εκ τούτου, έχει μετατραπεί επίσης σε ένα είδος εξέγερσης, ένας τρόπος για να επιστήσουμε την προσοχή στις ρατσιστικές και σεξιστικές αντιλήψεις περί έλξης».
Το νόημα
Η εμφάνιση της Φοξ, η οποία στο παρελθόν μας προέτρεψε να «αγκαλιάσουμε το άσχημο» και να ξεφύγουμε από τα πρότυπα ομορφιάς (τα οποία όμορφα καίγονται όπως έλεγε ένας τοίχος στο κέντρο της Αθήνας), δεν φαίνεται να έχει τις ρίζες της μόνο σε έναν πίνακα ο οποίος έχει γίνει σύμβολο της ποπ κουλτούρας, αλλά και στην έμφυλη χροιά που φέρουν ιστορικά τα μαλλιά των γυναικών.
Επισκεπτόμενη το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και την έκθεση «Γυναίκες Μαζί», είδα μια εγκατάσταση της εικαστικής καλλιτέχνιδας Μαρίας Τσάγκαρης με τίτλο «I Couldn’t Bear Living Without You» (2017) η οποία αποτελούνταν από φυσικά ανθρώπινα μαλλιά, κοντάρια από ξύλο και βαφή.
Σύμφωνα με την περιγραφή του έργου, η καλλιτέχνις επέλεξε να πειραματιστεί γύρω από τα μαλλιά τα οποία προμηθεύτηκε από την Κωνσταντινούπολη, καθώς έχουν «διαχρονικά μια πλούσια νοηματοδότηση και αποτελούν στοιχείο της ταυτότητας του ατόμου, χαρακτηριστικό δύναμης και ερωτισμού, ενώ το κούρεμα συνιστά από την αρχαιότητα πράξη προσφοράς, ένδειξη θρήνου και πένθους, πράξη υποτίμησης, τιμωρίας και υποταγής. Συνιστά, επίσης, διαδικασία μετάβασης από μια κατάσταση σε μια άλλη και ένδυσης μιας νέας ταυτότητας. Σήμερα, η κοπή και η εμπορευματοποίηση των μαλλιών συνδέεται, μεταξύ άλλων, με την ανάγκη βιοπορισμού περιθωριοποιημένων ατόμων. Ο αμφίσημος τίτλος του έργου δηλώνει άρνηση, συναισθηματική εξάρτηση και υποταγή. Έρχεται δε, σε αντίθεση με τον σκληρό τρόπο διαχείρησης των μαλλιών, το ράψιμο και το κάρφωμα τους, αλλά και με την άγνωστη ιστορία που συνοδεύει το κόψιμο και την πώληση τους. Μέσω του έργου, η Τσάγκαρη θέτει το ζήτημα των σχέσεων μεταξύ δυνατού και αδύνατου, της μετάβασης και της ρευστότητας των κοινωνικών ρόλων».
Τα μαλλιά ανέκαθεν δεν ήταν απλά τρίχες, ιδίως για τις γυναίκες: εκφράσεις όπως «θα σου κόψω τα μαλλιά γουλί» που έχουν την βάση τους στην ελληνική κοινωνία περασμένων δεκαετιών και ακούγονταν ως απειλή για τα κορίτσια που ήταν ατίθασα, αποδεικνύουν ότι τόσο το κούρεμα, όσο και το μάκρος των μαλλιών, δεν περιορίζονται μόνο στην εμφάνιση.
Αν ξεφύγουμε από τα σύνορα της χώρας, θα δούμε ότι το ίδιο ισχύει και στην Αμερική: η συγγραφέας Elizabeth L Block, η οποία έγραψε το βιβλίο «Beyond Vanity: The History and Power of Hairdressing» μιλώντας στο περιοδικό Dazed, δήλωσε: «Σκέφτομαι τα τέλη της δεκαετίας του 1890 και γύρω στο τέλος του αιώνα, όταν ένα συγκεκριμένο χτένισμα που ονομαζόταν Bouffant μπήκε στο παιχνίδι και το Bouffant ήταν πραγματικά διασκεδαστικό – ήταν φουσκωτό. Αν δεν είχατε αρκετά αληθινά μαλλιά για να πετύχετε το φούσκωμα που θέλατε, μπορούσατε να ενισχύσετε τα δικά σας μαλλιά με αξεσουάρ, για παράδειγμα extensions μαλλιών(…)Το Bouffant ήταν πραγματικά ένα πολιτικό χτένισμα, επειδή οι γυναίκες το επέλεγαν σε μια εποχή που αποκτούσαν μεγαλύτερη ανεξαρτησία, είχαν περισσότερο ελεύθερο χρόνο. Συγκεκριμένα, οι γυναίκες οδηγούσαν ποδήλατα στα τέλη της δεκαετίας του 1890 και ένιωθαν πολύ άνετα με την ελευθερία τους να το κάνουν. Το Bouffant ταίριαζε απόλυτα με την εικόνα της ανεξάρτητης γυναίκας που οδηγούσε ποδήλατο, επειδή είχε μια πλευρά αεράτη, όπως και τα λάστιχα του ποδηλάτου».
Η εμφάνιση της Τζούλια Φοξ στο πάρτυ των Όσκαρ δεν ήταν απλά καυτή. Όπως φαίνεται, είχε τόσο πολιτιστικές όσο και ιστορικές αναφορές και ως τέτοια οφείλουμε να την εκλάβουμε.
Οι τρίχες της περούκας που επέλεξε να γλύφουν απαλά διάφορα μέρη του σώματος της, έχουν συνιστώσες τόσο κοινωνικοπολιτικές όσο και έμφυλες, όπως άλλωστε ισχύει και για όσες εικόνες (είτε στην τέχνη είτε στην καθημερινή ζωή) εμπεριέχουν μαλλιά.
*Με πληροφορίες από: Artsy | ΕΜΣΤ