«Πολεμιστές του κέρδους» από τον καναπέ

του Μιχάλη Ψύλου, δημοσιογράφου

 

Ακούγεται υπερβολικό, αλλά είναι η αλήθεια: Κάπου 306 δολάρια ανά κάτοικο της Γης, δαπανώνται σήμερα για την άμυνα ή τον πόλεμο – διαλέγετε και παίρνετε.

Οι παγκόσμιες στρατιωτικές δαπάνες είναι περίπου 2,44 τρισεκατομμύρια δολάρια. Αυξημένες κατά 6,8% σε σύγκριση με το 2022.

Ποιοι είναι οι κερδισμένοι; Μα οι μεγαλύτερες αμυντικές βιομηχανίες.

Σε μια χρονιά υποτονικής παγκόσμιας ανάπτυξης (+3,2% του ΑΕΠ), τα έσοδά τους αυξήθηκαν κατά 9,8%. Υψηλές και οι αποδόσεις τους στα χρηματιστήρια (+72,2% σε τρία χρόνια) και εξαιρετικές οι «προοπτικές» για το μέλλον.

Τα στοιχεία παρουσιάστηκαν σε έκθεση της ιταλικής «Mediobanca» στο Μιλάνο με τίτλο: «Η εποχή της άμυνας: κεφάλαιο και καινοτομία στον τρέχοντα γεωπολιτικό κύκλο»

Η έκθεση εξετάζει μεταξύ άλλων τα οικονομικά στοιχεία των 40 πολυεθνικών αμυντικών κολοσσών, που λειτουργούν στον κλάδο.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, ο τζίρος τους πλησιάζει τα 615 δισ. ευρώ. Από τις 40 πολυεθνικές που αναφέρονται, οι οποίες αντιπροσωπεύουν το 40% των παγκόσμιων πολεμικών δαπανών, οι 17 έχουν έδρα στην Ευρώπη, 16 στις Ηνωμένες Πολιτείες και επτά μεταξύ Μέσης Ανατολής και Ασίας.

Οι αμερικανικοί αμυντικοί κολοσσοί έχουν τη μερίδα του λέοντος στα έσοδα με 68% (Lockheed Martin, Raytheon Technologies, Boeing και Northrop Grumman).

Ακολουθούν οι Ευρωπαίοι «παίκτες» με 27% (Bae Systems, Airbus και Fincantieri) και οι ασιατικές με 5%.

Μπροστά οι Ευρωπαίοι

Αν μέχρι τώρα οι παίκτες της Ασίας και των ΗΠΑ ήταν οι πιο δυναμικοί, για το 2024 η μελέτη Mediobanca προβλέπει ότι οι Ευρωπαίοι παίκτες  θα τους ξεπεράσουν με αύξηση εσόδων 11% σε σύγκριση με το 8% των αμερικανικών.

Για το 2025, η εκτιμώμενη ανάπτυξη των αμυντικών βιομηχανιών θα είναι 12%, τετραπλάσια του παγκόσμιου ΑΕΠ. Μια πρόβλεψη που γίνεται σε μια σταθερή κατάσταση, δηλαδή χωρίς να εξετάζεται η έναρξη νέων συγκρούσεων, αλλά που ήδη λαμβάνει υπόψη την πιθανή αύξηση των αμυντικών δαπανών στην Ευρώπη, που συνδέεται με την άφιξη του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο.

Δεν γνωρίζει κρίση ο πόλεμος

Με απλά λόγια; Η άμυνα είναι ένας τομέας που δεν γνωρίζει κρίση, χάρη σε δυο μεγάλους πολέμους και καμιά εκατοστή περιφερειακές συγκρούσεις, «μικρότερης» έντασης. Μια ιδιαίτερα επικίνδυνη γεωπολιτική κατάσταση, με τον κόσμο χωρισμένο σε δυο μπλοκ. Ενας «Ψυχρός Πόλεμος 2.0» μεταξύ δυο μπλοκ: Από τη μια πλευρά Κίνα, Ρωσία, Βόρεια Κορέα και Ιράν συν τους αντιπροσώπους τους και από την άλλη η Δύση – πολυδιασπασμένη μεν, αλλά με επικεφαλής την G7 και το ΝΑΤΟ.

Στη μέση υπάρχει ο λεγόμενος παγκόσμιος Νότος , ο οποίος δεν είναι ένας δομημένος οργανισμός, αλλά μια ομάδα εθνών που χρησιμοποιεί τη θέση της για να αποκτήσει πλεονεκτήματα από καθένα από τα δύο μπλοκ. Γνωρίζοντας ότι η σύγκλιση με το ένα ή το άλλο μπλοκ θα είναι αποφασιστικός παράγοντας για την κυριαρχία του πλανήτη.

Και οι δαπάνες για όπλα και στρατούς αυξάνονται συνεχώς.

Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Mediobanca, Αλμπέρτο Νέγκρι μίλησε για ένα σενάριο συγκρίσιμο με αυτό που βιώθηκε στα χρόνια του Πολέμου του Κόλπου και μετά την 11η Σεπτεμβρίου. Ένα σενάριο που «δίνει μεγάλη σημασία στα θέματα άμυνας και ασφάλειας, τόσο για την  προστασία των συνόρων όσο και για την επιβολή της εσωτερικής τάξης των κρατών», είπε ο Νάγκελ.

Κομπάρσος η ΕΕ

Οι πόλεμοι στη Μέση Ανατολή και την Ουκρανία δεν δείχνουν σημάδια υποχώρησης, τουλάχιστον μέχρι την άφιξη του Τραμπ στον Λευκό Οίκο.

Ο Βλάντιμιρ Πούτιν απάντησε με υπερηχητικό βαλλιστικό πύραυλο στην εξουσιοδότηση του απερχόμενου Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν στους Ουκρανούς να εκτοξεύσουν αμερικανικούς πυραύλους στο ρωσικό έδαφος και να προμηθεύσει με νάρκες κατά προσωπικού το Κίεβο.

Ο ρωσικός πύραυλος Oreshnik που στα ρωσικά σημαίνει «φουντουκιά» έχει ταχύτητα 11 Mach (13.583 χιλιομέτρων την ώρα), δεν μπορεί να αναχαιτιστεί και δυνητικά μπορεί να φέρει πυρηνικές κεφαλές, φθάνοντας στο Λονδίνο ή το Παρίσι σε 20 λεπτά.

Ο κίνδυνος μιας πυρηνικής καταστροφής είναι λοιπόν και πάλι πιο κοντά.

Ας ξεχάσουμε λοιπόν την τρέλα των «πολεμιστών του καναπέ» που στα social media δεν φαίνεται να συνειδητοποιούν ότι δεν παίζεται ένα… βιντεοπαιχνίδι.

Εδώ έχουμε να κάνουμε με την κατάρρευση των ανασταλτικών φρένων τριών γενιών μετά την τραγωδία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και τις ατομικές βόμβες της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι.

Ο πλούτος του πολιτισμού μας, λέει ότι υπάρχουν τρόποι διαλόγου, διπλωματίας, διαπραγμάτευσης, κατανόησης και γνώσης για να βρούμε ένα σημείο συνάντησης και έναν συμβιβασμό, να εργαστούμε για συνεργασία και ειρήνη.

Όλα αυτά φαντάζουν όμως τόσο μακρινά αυτές τις μέρες, με την Ευρώπη να γίνεται όλο και περισσότερο «κομπάρσος» και ανίκανη να παίξει έναν ρόλο αντάξιο της μεταπολεμικής ιστορίας της.

Και εμείς φτάσαμε να περιμένουμε τον… Τραμπ να μας σώσει από τον πόλεμο…

ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ