Επί του παρόντος, περισσότεροι από 55 εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από άνοια παγκοσμίως. Τώρα, νέα έρευνα αναφέρει ότι οι κοινές λοιμώξεις μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας αργότερα στην ζωή, εγείροντας ερωτήματα σχετικά με το πώς οι λοιμώξεις συμβάλλουν στη γνωστική εξασθένιση και τι μπορεί να γίνει για να μετριαστεί ο εν λόγω κίνδυνος.
Στα πλαίσια της μελέτης, που που δημοσιεύθηκε στο Nature Aging, οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα 982 συμμετεχόντων από την διαχρονική μελέτη γήρανσης της Βαλτιμόρης (Baltimore Longitudinal Study of Aging). Οι ερευνητές παρακολούθησαν τον όγκο του εγκεφάλου των συμμετεχόντων και το ιστορικό των λοιμώξεων και διαπίστωσαν ότι έξι λοιμώξεις σχετίζονταν με μεγαλύτερη απώλεια όγκου σε σύγκριση με εκείνους που δεν είχαν αυτές τις λοιμώξεις.
Ποιες λοιμώξεις αυξάνουν τον κίνδυνο άνοιας;
Η γρίπη, οι ιοί του έρπητα, οι λοιμώξεις του ανώτερου και κατώτερου αναπνευστικού συστήματος, οι δερματικές λοιμώξεις και διάφορες ιογενείς λοιμώξεις είναι μεταξύ των λοιμώξεων που συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο άνοιας. Οι λοιμώξεις από γρίπη και έρπητα έδειξαν συγκεκριμένες συνδέσεις με την απώλεια όγκου του εγκεφάλου στον κροταφικό λοβό, ο οποίος είναι ζωτικής σημασίας για τη μνήμη.
Οι ερευνητές ανέλυσαν επίσης δεδομένα από σχεδόν 500.000 άτομα από την U.K. Biobank (βάση δεδομένων) και από περισσότερα από 270.000 άτομα στη Φινλανδία. Όπως αναφέρουν, το ιστορικό μόλυνσης φάνηκε να συνδέεται με υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου Αλτσχάιμερ αργότερα στη ζωή. Η σύνδεση φάνηκε να είναι ιδιαίτερα ισχυρή για την αγγειακή άνοια, η οποία προκαλείται από την περιορισμένη ροή αίματος στον εγκέφαλο.
Όσοι είχαν ιστορικό λοιμώξεων παρουσίασαν επίσης αλλαγές σε 260 πρωτεΐνες που σχετίζονται με το ανοσοποιητικό σύστημα, με 35 από αυτές να συνδέονται συγκεκριμένα με αλλαγές στον όγκο του εγκεφάλου.
«Τα ευρήματά μας υποστηρίζουν το ρόλο των λοιμώξεων στον αυξημένο κίνδυνο άνοιας ενώ εντοπίσαμε μοριακούς μεσολαβητές μέσω των οποίων οι λοιμώξεις μπορεί να συμβάλλουν στη νευροεκφύλιση», επισημαίνουν οι ερευνητές πίσω από την μελέτη.
Πώς συνδέονται λοιμώξεις και άνοια;
Αυτή δεν είναι η πρώτη μελέτη που συνδέει τις λοιμώξεις με τον αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας. Μελέτη του 2023 που δημοσιεύθηκε στο JAMA, αναφέρει ότι άτομα που νοσηλεύτηκαν με λοίμωξη είχαν 1,7 φορές περισσότερες πιθανότητες να διαγνωστούν με άνοια σε σύγκριση με τα άτομα χωρίς σοβαρές λοιμώξεις. Παρόμοια ευρήματα αναφέρθηκαν σε άλλη μελέτη του 2021.
Άλλες έρευνες, όπως αυτή που δημοσιεύθηκε στο Naute Medicine, υποδηλώνει μια έμμεση σύνδεση, επισημαίνοντας ότι ο εμβολιασμός κατά της γρίπης και του έρπητα ζωστήρα μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας.
«Είναι γνωστό εδώ και καιρό ότι οι λοιμώξεις σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο άνοιας, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, με την εμφάνιση της covid-19 λοίμωξης και τις μακροχρόνιες επιπτώσεις της στον εγκέφαλο» λένε οι ερευνητές. Η νέα μελέτη, σύμφωνα με τους ερευνητές, αναδεικνύει πιθανές μοριακές οδούς για το πώς λειτουργεί αυτή η σύνδεση.
Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους μια σοβαρή λοίμωξη μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο άνοιας. Για παράδειγμα, οι σοβαρές λοιμώξεις μπορεί να προκαλέσουν μια συστηματική φλεγμονώδη και ανοσολογική αντίδραση στο σώμα, η οποία μπορεί να επηρεάσει την υγεία του εγκεφάλου.